«نسبت به حکومت شاه، پسرفت کرده‌ایم»

فائزه هاشمی اما می گوید: «زمان شاه در عرصه سیاسی ما وزیر زن داشتیم، سناتور زن و نمایندگان مجلس زن داشتیم که تعدادشان از الان بیشتر بود. البته الان سنا نداریم اما در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری هیچ زنی حضور ندارد. هرچند که اینها با سنا قابل مقایسه نیستند اما به هرحال یک نوعی مجلس هستند. در جمهوری اسلامی فقط یک وزیر زن در دوره محمود احمدی نژاد داشتیم و دیگر نداریم. یعنی از حضور زنان در مراکز تصمیم گیری، تصمیم سازی و مدیریت های کلان و حتی مدیریت میانی جلوگیری شده. در مدیریت های میانی البته یک مقدار در دولت روحانی تغییر ایجاد شده آن هم با تلاش خود زنان بوده که منجر به بخشنامه ای از سوی آقای روحانی شد اما من فکر می‌کنم اگر زمان شاه ادامه پیدا می‌کرد تعداد زنان در مراکز تصمیم گیری بیشتر و قوی تر هم می شد. تعداد وزرای زن هم بیشتر می‌شد.»

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در سال ۲۰۱۷ در بخشنامه ای خواستار «بهره‌گیری از ظرفیت زنان و جوانان توانمند کشور برای تصدی پست‌های مدیریتی» شد. او به دلیل عدم معرفی وزیر زن در دو دولت خود با انتقادهای زیادی از سوی زنان روبرو شده است.

فائزه هاشمی از اعضای بنیانگذار حزب کارگزاران سازندگی است و در دانشگاه تدریس می کند. او می گوید: «شما نگاه کنید در سطح روسای دانشگاه‌ها و همچنین هیات مدیره‌های سازمان ها ما هیچ زنی نداریم. اخیرا سه زن به عنوان سفیر انتخاب شده‌اند اما زنان در خیلی عرصه ها حذف شده اند و پسرفت شدید داشته ایم، یا قاضی زن که در زمان شاه داشتیم و مطمئنا اگر ادامه پیدا می‌کرد بیشتر هم می شد اما بعد از انقلاب، قاضی زن نداریم. بنابراین نه تنها پیشرفتی حاصل نشده که اوضاع خیلی خراب تر شده. چیزی هم اگر تغییر می کند خیلی سخت و سالهای سال طول می کشد مثل بحث دیه. یکی از دلایلی که روزنامه زن را بستند انتشار کاریکاتور درباره نابرابری دیه بود حالا بعد از این همه سال، بیمه، دیه تصادفات را برابر پرداخت می کند.»

قوانین تبعیض آمیز، تنه به داعش

قوانین تبعیض آمیز از معضلات مهم زنان ایران به گفته فائزه هاشمی است. او توضیح می دهد: «زمان شاه، قانون حمایت از خانواده به وجود آمد که برابری ایجاد شد. اما یکی دیگر از معضلات مهم ما زنان -بعد از انقلاب- قوانین تبعیض آمیز است و عرف ها و رویه های ضد زن که با عنوان دین و مسائل فرهنگی و اجتماعی ایجاد کرده اند مثل مساله ممنوعیت ورود دختران به ورزشگاه که نه قانونی مبنی بر این ممنوعیت وجود دارد، نه خلاف عرف است، نه خلاف شرع است اما ممنوع است.»

او در پاسخ به این سوال که چرا موقعیت و جایگاه زنان در جمهوری اسلامی تا این سطح پسرفت کرده است و علیرغم تلاش فعالان زن، تغییرات به کندی حاصل می شود؟ می گوید: «متاسفانه مسائل زنان، پایگاه فقهی و سیاسی پیدا کرده؛ نگاه حاکمیتی که بر دین ما و بر مسائل زنان ما حاکم شده اسلام خیلی افراطی و تند را نمایندگی می کند. ما داریم علمایی مثل آیت الله صانعی، آیت الله بیات زنجانی، آیت الله شبیری زنجانی و آقای محقق داماد و خیلی های دیگر که نگاه روشنی به مسائل زنان دارند و فتواهای شان با فتواهای حکومتی متفاوت است. اما حکومت مسائل زنان را به شدت سیاسی می کند و این خیلی آسیب می زند. اینکه می گویند مرغ یک پا دارد و حاضر نیستند هیچ چیزی را تغییر بدهند و علیرغم همه تلاش ها و هزینه های زنان، تغییر به کندی صورت می گیرد به دلیل سیاسی دیدن مسائل زنان و گره زدن آن به دین آن هم از نوع رادیکال و تند است. یک جور به نظر من به داعش تنه می زند و تفکرات داعشی است. کمی ملایم تر از داعش که اگر رویشان می شد مثل داعش عمل می کردند اما جامعه ایران و نگاه‌های بین المللی چنین اجازه ای نمی دهند.»

خانم هاشمی می گوید: «از سوی دیگر ما یک جامعه سنتی و مذهبی داریم. هرچند جامعه خیلی تغییر کرده اما نگاه سنتی وجود دارد و حکومت مدام افکار عمومی را تحریک می کند. البته افکار عمومی هم به اینها جواب نمی دهند ولی به هرحال اینها را مدام مطرح می کنند. الان اما احساس می کنم با وجود فضای مجازی، مطالبات زنان خوب منعکس می شود. قبلا رسانه ها به این دلیل که مردانه بودند عمدتا مسائل زنان را منعکس نمی کردند. من روزنامه زن را برای همین راه اندازی کردم چون مسائل زنان و مشکلات آنها و موفقیت های شان در رسانه های عمومی اطلاع رسانی نمی شد و ما نیاز داشتیم به یک رسانه روزانه که مرتب مسائل زنان را مطرح کند. حرکت های امروز اما به خاطر فضای مجازی بیشتر امکان انعکاس و موفقیت پیدا کرده. مثلا ورزش زنان در دوره هایی خیلی رشد کرد که راحت هم نبود اما فضای مجازی نبود و چنان انعکاس پیدا نمی کرد.»

فائزه هاشمی، رئیس فدراسیون اسلامی ورزش زنان بود که در سال ۱۳۹۰ و پس از حمله گروهه‌ای تندرو به ساختمان این فدراسیون تعطیل شد. علت تعطیلی این فدراسیون، عدم تعریف بودجه از سوی سازمان تربیت بدنی اعلام شد.