مهرزاد بروجردی - دیدگاه نوبازنگری قانون اساسی سال ۱۹۸۹ ایران بیان می‌دارد: به‌منظور انجام مسئولیت‌های قوه قضائیه در کلیه امور قضایی و اداری و اجرایی مقام رهبری یک نفر مجتهد عادل و آگاه به امور قضایی و مدیر و مدبر را برای مدت پنج سال به عنوان رئیس قوه قضائیه تعیین می‌نماید که عالی‌ترین مقام قوه قضائیه است.
بر اساس این اختیار،آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر ایران، در ۱۶اسفند ۱۳۹۷سید ابراهیم رئیسی را به‌عنوان رئیس جدید قوه قضائیه منصوب کرد.
بدون هیچ شکی رئیسی به‌خوبی آشنا به مسائل قضائی است، کسی که ۳۹سال را در این زمینه گذرانیده و مناصب مهمی را هم داشته است: دادستانی کرج در سالهای (۱۹۸۵-۱۹۸۲)، دادستانی همدان (۱۹۸۵-۱۹۸۲)، جانشین دادستانی تهران (۱۹۸۸-۱۹۸۵)، دادستان تهران (۱۹۹۴-۱۹۸۹)، رئیس سازمان بازرسی کل کشور(۲۰۰۴-۱۹۹۴)، معاون اول قوه قضائیه (۲۰۰۴-۱۹۹۴)، دادستان کل ویژه روحانیت (۲۰۱۲تا به حاضر) و دادستان کل کشور (۲۰۱۶-۲۰۱۴) بوده است. بهرحال، به نظر میرسد که رزومه غیر قضائی او چشم‌نواز تر هم باشد و انتصاب او به عنوان رئیس قوه قضائیه مقدمه‌ای برای حَکم نهایی در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران باشد.
رئیسی از سال ۱۹۹۷ عضو شورای مرکزی روحانیت مبارز است که عمدتاً انجمن روحانیون محافظه‌کار ایران می باشد.از سال ۲۰۰۷،رئیسی عضو مجلس خبرگان بوده است که متشکل از بدنه روحانیتی است که مسئول نظارت انتخاب جانشینی رهبری آینده را بر عهده دارد.رئیسی همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است که اختلافات میان ارکان دولت را حل می‌کند.او همچنین در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ شرکت نمود و ۱۵٫۸میلیون و یا ۳۸درصد آراء را به خود اختصاص داد. علاوه بر این، او از زمره افراد رده‌بالای حاکمیتی رژیم است.در سال ۲۰۱۶،رئیسی توسط خامنه‌ای به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی بزرگ‌ترین شرکت خوشه‌ای اقتصادی وابسته به حرم مطهر امام رضا در مشهد منصوب گردید. فراتر از این،رئیسی داماد احمد علم الهدی امام جمعه محافظه‌کار تندرو شهر مشهد و نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی می‌باشد که بیشترین انتقادات را به دولت حسن روحانی وارد کرده است.
اگرچه رئیسی شرایط لازم را بر مبنای تخصص برای قوه قضائیه دارد اما معیار(عادل و مدبر) برای او از نظر بسیاری ایرانیان نامناسب و ناجور است.دلیل این امر،اقداماتی است که او در سال ۱۹۸۹ به‌عنوان جانشین دادستان ایران انجام داد.در این سال،در پایان جنگ ایران وعراق،آیت الله خمینی، رئیسی ۲۸ساله را به هیئت قضائی چهارنفره اعدام مستعار به (هیئت مرگ) منصوب کرد. این هیئت دستور اعدام غیرعمدی حدود ۵۰۰۰هزار زندانی سیاسی را صادر نمود. در آن زمان که آیت الله حسینعلی منتظری به عنوان جانشین خمینی تعیین شده بود به رئیسی و دیگر اعضاء(هیئت مرگ) گفته بود که آنها مسئول وحشتناک‌ترین جنایت مرتکب شده در تاریخ جمهوری اسلامی هستند و تاریخ در آینده از آنها به عنوان قاتلان نام خواهد برد.به دلیل اعتراض به اعدام‌ها،منتظری غائله جانشین خمینی را به خامنه‌ای غائله واگذار نمود. با این‌وجود،پله‌های ترقی رئیسی در حال پیمودن بود.حامی او کسی نبود جز خامنه‌ای، روحانی دیگری از خراسان رضوی که بعد از مرگ خمینی در سال ۱۹۸۹به بالاترین مقام سیاسی در ایران رسید و حمایت او از رئیسی بخت او را بالا برد.
از زمان تاسیس قوه قضائیه در سال ۱۹۸۹ تا به حال سه نفر بر این قوه تکیه زده اند:محمد یزدی،محمود هاشمی شاهرودی و صادق لاریجانی که هرکدام در دو دوره پنج‌ساله متوالی خدمت کرده اند.بهرحال،رئیسی از میان این چهار نفر تنها فردی است که تجربه قضائی قبل از منصوب شدن به این سمت را داشته است کما اینکه میتوانست چنین تصدی را مثل دیگر ماخلف اش نداشته باشد. خامنه‌ای در شرف هشتادسالگی است و مسابقه انتخاب جانشینی پس از او مطرح است و رئیسی به چند دلیل از مدعیان جدی به شمار میرود.دقیقاً مثل خمینی و خامنه‌ای،رئیسی هم سید و از اعقاب مستقیم حضرت محمد به شمار میرود.رئیسی شاگرد پیشین خامنه‌ای و حامی ثابت‌قدم و وفادار او بوده است. او از نظر دیدگاه محافظه‌کارانه‌اش رابطه حسنه خوبی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارد.او دارای تحصیلات حوزوی و دانشگاهی است و مدرک دکترای الهیات دارد.به‌عنوان تولیت دار،او به منابع عظیم مالی آستان قدس رضوی دسترسی داشته است. به عنوان دادستان کل دادگاه ویژه روحانیت، او میتواند رقبای روحانی را منکوب کند.او همچنین تجربه قضائی کافی دارد و به‌عنوان عضو هیات رئیسه شورای خبرگان وظیفه یافتن رهبری واجدالشرایط آینده را نیز دارد.
به‌هرحال،رئیسی یک سری ضعف‌های جدی هم دارد.با توجه به نقش او در اعدام‌های سال ۱۹۸۹،او از سوی ایرانیان به خاطر سابقه بسیار بد حقوق بشری موردانتقاد شدیدی قرارگرفته است.او همچنین کاریزمااندکی دارد همان‌طور که در روند شکست انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷مشخص گردید.ازلحاظ سلسله‌مراتب روحانیت،او حجت‌الاسلام است و به درجه مجتهدی(کسی که به مقام اجتهاد میرسد و میتواند در امور دینی و شریعت تفسیر کند و یا میتواند به عنوان مرجع تقلید برای پیروان شیعه و متقیان باشد) نائل نشده است. اما این "مشکلات" به راحتی میتواند حل‌وفصل شود. درست بعد از انتصاب او به عنوان رئیس قوه قضائیه برخی از رسانه های محافظه کار او را با عنوان "آیت‌الله" خطاب کردند.خامنه‌ای خودش در زمان انتخاب رهبری در سال ۱۹۸۹حجت‌الاسلام بود اما پس‌ازآن،سریعاً به مقام آیت اللهی ارتقاء یافت! با وجوداین نواقص،به نظر میرسد رئیسی شانس بیشتری را نسبت به سایر رقبا نظیر صادق لاریجانی(فردی که او به جایش به منصب قوه قضائیه رسید) و یا حسن روحانی،فرزند خامنه‌ای،مجتبی، و یاحسن خمینی نوه آیت‌الله خمینی داشته باشد. لاریجانی در عراق متولد شده و اتهامات فساد جدی علیه او و خانواده‌اش به مشکلات اقتصادی بعد از خروج پرزیدنت ترامپ از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ اوضاع را برای او وخیم‌تر کرده است.
مجتبی خامنه‌ای،هیچ پست و مقام انتصابی و انتخابی را به‌غیراز نقش غیر شفاف اش در بیت رهبری پدرش نداشته است. حساسیت عمومی به جانشینی فامیلی در کشوری که سلطنت پادشاهی را برانداخته میتواند شانس حسن خمینی را نیز کمرنگ کند.
در طی انتخابات سال ۲۰۱۷،اصلاح‌طلبان از هیچ تلاشی برای نشان دادن اثرات زیان‌بار پیروزی رئیسی در انتخابات مضایقه نکردند. بهرحال،اصلاح‌طلبان،سکوت معناداری را در واکنش به انتصاب او به عنوان رئیس قوه قضائیه در پیش گرفته اند.شاید دلیل این امر این است که اصلاح‌طلبان به این درک رسیده اند که می بینند بادهای سیاسی به کدامین جهت در ایران می‌وزد و تلاش می کنند که با ثناگویی فردی که ممکن است به‌زودی رهبر آینده شود همراه شوند.در سیاست آشفته ایران دودوزه‌بازی به‌هیچ‌عنوان گزینه بدی نبوده است.
