مرضیه رائفی - شبکه بیان
هم‌زمان با افزایش فشارهای اقتصادی و بیکاری در ایران، موج جدیدی از مهاجرت جوانان به کشورهای اروپایی شکل گرفته که نشان‌دهنده کاهش امید جامعه نسبت آینده سیاسی و اقتصادی ایران است.
به گزارش «شبکه بیان» مهاجرت به یک کشور خوب که به قول معروف آینده‌ای داشته باشد، به آرزوی بسیاری از جوانان ایرانی تبدیل شده است. میلیون‌ها نفر از مردم شرایط کنونی کشور را امیدوارکننده نمی‌دانند و معتقدند با سیاست‌های جمهوری اسلامی در برخورد با غرب، اوضاع نه‌تنها بهتر نمی‌شود، بلکه روزبه‌روز به مشکلات اضافه خواهد شد.
در واقع وضعیت سیاسی و اقتصادی، چشم‌اندازی را پیش روی مردم ترسیم کرده است که به طور واضح نشان‌دهنده آینده‌ای پر از مشکلات و چالش‌های اساسی برای جامعه است. مردم، به ویژه جوانان این مسئله را به خوبی درک و احساس می‌کنند و همین خاطر در پی راه نجاتی برای خود می‌گردند.
تقلای جوانان ایرانی برای گریز از شرایط اسف‌بار کنونی را می‌توان در میزان مهاجرت‌ها مشاهده کرد. اگرچه آماری مشخص و رسمی درباره این پدیده اجتماعی در کشور وجود ندارد؛ اما شواهد و قرائن نشان می‌دهند جمعیت قابل‌توجهی به دنبال راه‌های قانونی و غیرقانونی هستند تا خودشان را از مهلکه‌ای که جمهوری اسلامی درست کرده، نجات دهند.
موج مهاجرت‌ها به‌ویژه از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها به شدت افزایش یافته است. از فروردین سال گذشته که بیش از دو-سوم ارزش ریال ایران کاهش یافته و بخش قابل‌توجهی از قدرت خرید مردم افت کرده است، اقشار کم‌درآمد تحت فشار بیشتری قرار گرفته‌اند. اخیراً نیز صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده است که نرخ بیکاری در ایران به 15.4 درصد رسیده و این میزان در سال 2019 به 16.1 درصد افزایش خواهد یافت.
مدیر یک موسسه مهاجرتی در تهران در مصاحبه‌ای تلفنی، به شبکه بیان می‌گوید «عده زیادی از جوانان به خصوص آن‌هایی که تحصیل کرده‌اند، خواهان مهاجرت به کشورهای اروپایی و کانادا هستند.»
مدیر این موسسه که از ذکر نامش صرف نظر کرد، به افزایش میزان مراجعه دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد برای مشاوره مهاجرتی خبر می‌دهد و می‌افزاید «از اواسط سال 97 به این سو تعداد مراجعه‌کنندگان بین 23 تا 35 سال به حدود 2 برابر رسیده است.»
علاوه بر اینکه عده زیادی خواهان مهاجرت از راه‌های قانونی مانند ویزای دانشجویی و ویزای توریستی هستند، جمعیت قابل‌توجهی نیز از طریق غیرقانونی و با توسل به «قاچاق‌بر» اقدام و پس از رسیدن به کشورهای اروپایی و کانادا تقاضای پناهندگی می‌کنند. البته راه‌های غیرقانونی برای خروج از کشور مخاطرات و تبعات بسیاری دارد؛ اما اوضاع در ایران به اندازه‌ای سخت است که عده زیادی این خطرات و تبعات را به جان می‌خرند و ترک وطن می‌کنند.
بهرام صلواتی، عضو هیئت‌علمی موسسه مطالعات جمعیتی وزارت علوم اواخر تیرماه 1397 با این هشدار که «موج جدید مهاجرت به دلیل شرایط اقتصادی» در راه است، به خبرگزاری ایلنا گفته بود «وقتی امکان بهره‌مندی از نیروهای داخل کشور وجود ندارد، گزینه بهینه این خواهد بود که از مواهب اقتصادی حضور آن‌ها در بازارهای اقتصادی سایر نقاط دنیا استفاده شود.»
موسسه بین‌المللی «گالوپ» نیز در سال 2015 به سفارش سازمان بین‌المللی مهاجرت، «میل به مهاجرت» در 156 کشور را بررسی کرد که نتایج آن در سال ۲۰۱۸ منتشر شد. بر این اساس، حدود یک میلیون و 800 هزار نفر از ایرانیان ابراز علاقه و تمایل به مهاجرت داشته‌اند که از این میزان 400 هزار نفر برای مهاجرت برنامه مشخصی داشته و در حال آماده شدن برای مهاجرت بوده‌اند.
