امیر فرشاد ابراهیمی / ایران بریفینگ
حسین سلامی که دیروز بعد از ده سال جانشین فرمانده سپاه بودن بالاخره جانشین محمدعلی شد اگرچه از نسل اولیهای سپاه است و از فرماندهی در لشکرهای مختلف تا تدریس و تحصیل در ستاد نظامی و دافوس و از طرفی آبدیده جنگ عراق علیه ایران است اما بیجایگاه ترین فرمانده سپاه پاسداران نیز هست.
پس از محسن رضایی که عملاً مؤسس و فرمانده تمام سالهای پیش از جنگ و جنگ و گذر از جنگ بود و حتی این احساس را تقویت کرده بود که فرمانده مادامالعمر سپاه است، رحیم صفوی و پساز آن محمدعلی جعفری هرکدام بهنوعی محبوب پاسداران و دارای قدرت کاریزماتیک خاصی بین سپاه و حتی ارتش بودند، لفظ «آقا رحیم و عزیز جعفری » لقبی بود که در پشت آن خبر از جایگاهی خوب برای این دو در بین سپاهیان می داد.
سلامی اما اینچنین نیست او فرماندهی هست که فقط برای پشت تریبون خوب است و بیش از فرماندهی، سخنرانی بلد است شخصیتی که در شرایط فعلی میتواند برای حکومت ایران هم بسیار بهدردبخور باشد و هم بسیار خطرناک.
سرلشکر حسین سلامی که همزمان با انتصاب به فرماندهی سپاه به این درجه ارتقا یافت ، فقط بهصراحت بیان اشتهار دارد و چهبسا خامنهای بر همین اساس او را انتخاب کرده است.
تعویض سکانداری سپاه پاسداران در چهلمین سالگرد تأسیس سپاه و همچنین ایام نخست در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» قرار گرفتن سپاه از سوی دولت آمریکا درگیریهای کلامی و سازمانی سپاه پاسداران با دولت ایران بر سر مدیریت بحران سیلهای نوروزی ایران که منتج به ورود گروههای شبهنظامی زیر نظر سپاه پاسداران به ایران شد، درواقع هرکدام بهتنهایی میتواند علل این تغییر باشد.
مطالب بیشتر در سایت ایران بریفینگ
محمدعلی جعفری اگرچه زمانی ثابت برای پایان فرماندهی او متصور نمیتوان شد اما خامنهای رسمی نهاده است که هر انتصاب او پنج سال بیشتر نباشد، او دو دوره را پشت سر گذاشته بود و در حکمی منحصربهفرد اجازه یافته بود سه سال دیگر نیز در مقام فرماندهی سپاه بماند، از این نظر حکم دیروز کاملاً غیرمترقبه بود.
پررنگترین خصیصه سلامی فرمانده جدید کل سپاه بیرغبتی او به دخالت در سیاست کشور است، او در تمامی کشمکشهای سالهای اخیر و ده سال جانشینیاش کمتر در سیاست داخلی دخالت کرده امری که سپاه با شدت بیشتر در سالهای اخیر پیگیری میکند اوج درگیری دولت روحانی با سپاه پاسداران با اشاره خامنهای به جلسه همفکری و تفاهمی در مرداد ۱۳۹۶ ختم شد که پنج فرمانده سپاه با حسن روحانی، رئیسجمهور ایران دیداری داشتند.
در این دیدار که ۲ مرداد ۱۳۹۶ صورت گرفت، محمدعلی جعفری، قاسم سلیمانی، غلامحسین غیبپرور (فرمانده بسیج)، امیرعلی حاجیزاده (فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران) و اسماعیل کوثری (جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله تهران) حضور داشتند.
اکثر ناظران آن را پایانبخش اختلافات دولت و سپاه میدانستند و آینده روابط «دولت بی تفنگ و دولت با تفنگ» را مثبت ارزیابی کردند.
«دولت بی تفنگ و دولت با تفنگ» اصطلاحی بود که حسن روحانی برای بیان انتقاد خود به واگذاری بخش بزرگی از صنایع و بنگاههای اقتصادی دولتی به زیرمجموعههای سپاه بهکاربرده بود.
آن زمان انتقاد روحانی از سپاه با واکنش تند گروههای اصولگرا و فرماندهان سپاه روبرو شد. سرلشکر محمدعلی جعفری گفت: «بله صاحب تفنگ که سهل است، ما صاحب موشکهای دشمنشکن هستیم و آنها را علیه دشمنان و برای حفاظت از نظام، مردم و امنیت ایران اسلامی به کار میگیریم و معتقدیم دولتی که تفنگ نداشته باشد، توسط دشمنان تحقیر و سرانجام تسلیم میشود.»
تنش لفظی میان دو طرف پیش از آنهم در رابطه با «برجام» وجود داشت و بعدازآن نیز، بهویژه پس از حمله موشکی به مواضع گروه تروریستی «دولت اسلامی» (داعش) در سوریه ادامه یافت.
حسن روحانی در آن دیدار با فرماندهان سپاه، بر ضرورت «وحدت و انسجام همه نیروها و نهادهای نظام» تأکید کرده و گفت: «دولت دوازدهم از خدمات سپاه در حوزه مأموریتش حمایت کامل میکند.»
انتقادهای روحانی به سپاه پسازآن تمام شد اما محمدعلی جعفری، فرمانده سابق سپاه چندان وفادار به آن دیدار نماند و گویی از دوستی و رضایت خامنهای با دولت و حسن روحانی ناراضی بود او پسازآن نیز چندین بار، با حسن روحانی شاخبهشاخ شد که آخرین بارش را میتوان درباره سیلهای نوروزی اخیر دانست.
راز انتصاب سلامی همینجاست، او فردی است که نه با دولت و سیاست مشکل دارد و نه وزن سنگینی دارد که خامنهای بهراسد و نه خودسر است، تجربه شلیک موشک به مقری در سوریه که سپاه مدعی شده بود «اتاق فکر عاملان حمله به رژه نیروهای مسلح در اهواز» بود و مورد انتقاد دولت روحانی نیز واقع شده بود بعدها در سخنان فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران مشخص شد بدون اطلاع رهبری و روحانی بوده و این زنگ خطری بود برای روحانی و چه بسا خامنهای که ترمز «خودسر بودن سپاه » را بکشد.
چند روز پس از شلیک موشکهای سپاه حاجیزاده در سیمای جمهوری اسلامی اینچنین گفت : «از زمان حمله این گروهک به مراسم رژه نیروهای مسلح کشورمان و شهادت برادران و هموطنان عزیزمان ما مانده بودیم به مقام معظم رهبری چه بگوییم صبر کردیم تا با دستپر و انتقامی سخت و دندان شکن خدمت ایشان برسیم»
از سوی دیگر سلامی بهترین گزینه موجود است چراکه با تشدید فشار دولت آمریکا و متحدانش در خاورمیانه او ظاهر و ادبیات بشدت تند و دشمن ستیزانه دارد اما عملی در پشت آن نخواهد بود لااقل تجربه ذاتی سلامی تابهحال چنین بوده.
او تندترین حملات را تابهحال به اسرائیل و آمریکا داشته از «مجبور کردن به شنا کردن و فرار کردن نتانیاهو از اسرائیل » گرفته تا «محو ستونهای کاخ سفید» سخنان او آنچنان اغراقآمیز و تند است که پرواضح است اثرگذاری و یا وقوع عملی در آن نیست، بیشتر شخصیت او یادآور سعید الصحاف وزیر تبلیغات صدام حسین هنگام اشغال نظامی آمریکا هست که جنبه لافزنی داشت تا شدت عمل.
او اگرچه مدرس مدیریت و تحلیل دفاعی در عالیترین دانشگاه نظامی ایران است اما عنصری است فاقد درایت نظامی که حتی در بیان صحیح منظور و کلام مشکل دارد و حتی نوع درست تهدید را هم نمیداند، پس پر بیراه نیست که انتخاب او را از سوی خامنهای انتخاب جغجغه برای سپاه پاسداران بدانیم، فرماندهی شلوغ و پرو صدا که نه در داخل سپاه و نه در خارج از کشور جدی گرفته نمیشود و صدایش هم آرامشبخش است برای خامنهای و هم خوابآور برای سپاه پاسداران.