یورونیوز - گفتگو: جواد منتظری و حميدرضا همايونی فر
تالار وحدت تهران در آخرین روزهای فروردین‌ماه، میزبان کنسرت «شهر خاموش» کیهان کلهر، نوازنده و آهنگساز ایرانی بود.
در این کنسرت که از ۲۱ تا ۳۱ فروردین به مدت ۱۰ شب برگزار شد، کیهان کلهر به همراه کوارتت مینیاتور و دو نوازنده باس و سازهای کوبه‌ای، قطعات «پرواز»، «آتشگاه»، «معشوق، نا اُمیدم مکن» و «شهر خاموش» را برای مخاطبان نواختند.
شهر خاموش آلبومی بی‌کلام از کیهان کلهر و بروکلین رایدر، کوارتت زهی آمریکایی در سبک‌های موسیقی کلاسیک و خاورمیانه‌ای است که در سپتامبر ۲۰۰۸ برابر با اسفند ۱۳۸۷ در سطح بین‌المللی و در ایران منتشر شد.
کیهان کلهر در گفتگوی ویژه با خبرنگار یورونیوز در ایران، درباره کنسرت شهر خاموش گفت: «این اجرا تشکیل شده از قطعاتی که ۱۰ سال پیش در مجموعه‌ای به اسم شهر خاموش به صورت آلبوم منتشر کردیم و خودم همیشه دوست داشتم این مجموعه را در ایران هم کنسرت بدهم.»
او درباره نوازندگان همراه‌اش در این کنسرت گفت: «این کنسرت را با یک کوارتت ایرانی، یک نوازندهٔ دبل بیس هلندی و یک نوازندهٔ سازهای کوبه‌ای انجام می‌دهیم و خوشبختانه در این ۱۰ شبی که اجرا داشتیم، خوشایند مردم بوده، استقبال خوب بوده و احتمالا در اردیبهشت ماه هم تمدید خواهد شد.»
مشکلات اجرای موسیقی در ایران
کنسرت شهر خاموش بنا بود خردادماه سال ۱۳۹۴، با اجرای کیهان کلهر و کوارتت بروکلین رایدر در سالن برج میلاد تهران برگزار شود اما با مداخله پلیس اماکن عمومی نیروی انتظامی و بیان آنچه «ملاحظات امنیتی» عنوان باعث لغو گردید.
کیهان کلهر در پاسخ به این که آیا تلاش مجددی برای حضور گروه بروکلین رایدر در ایران صورت گرفته به خبرنگار یورونیوز گفت: «پارسال هم صحبت‌هایی شد. یک مرجع تصمیم گیری که عوض می‌شود، دولت که عوض می‌شود تصمیمات فرق می‌کند. آن موقع هم موافق بودند و فقط یک ارگان بود که موافق نبود و انجام نشد.»
وی که تا کنون چهار بار نامزد دریافت جایزه گرمی شده با ابراز رضایت از همکاری با نوازنده‌های ایرانی گفت: «به هر صورت زیاد اهمیتی ندارد. این موسیقی هم همان کیفیت را دارد و نوازنده‌های ایرانی هم بسیار خوب ساز می‌زنند و راضی کننده است.»
حلبچه؛ الهام‌بخش آلبوم شهر خاموش
ایده ابتدایی آلبوم شهر خاموش از سفارش دانشگاه هاروارد برای سازبندی و اجرای کوارتت زهی شکل گرفت و قطعه نخست که نام آلبوم نیز از آن گرفته شده، به یاد قربانیان حمله شیمیایی به حلبچه، تنظیم و اجرا شده است.
کیهان کلهر در همین رابطه به یورونیوز گفت: «این قطعه به (قربانیان) بمباران شیمیایی شهر کردنشین حلبچه تقدیم شده است. به هر صورت (این بمباران) تاثیر بدی روی دنیا گذاشت و کار بسیار زشتی بود و هر کسی تاثیری گرفته و حالا اگر در کار هنری فعالیت داشتند، سعی کردند به نحوی (آن را) نشان بدهند. به هر صورت من هم تحت تاثیر این واقعه قرار گرفتم و سعی کردم که این قطعه را به آن‌ها تقدیم کنم.»
او در جواب این که آیا می‌شود قطعه شهر خاموش را نوعی اعتراض هنری به دول غربی حامی صدام حسین قلمداد کرد، گفت: اگر وجه سیاسی‌اش را بخواهید در نظر بگیرید، بله، ولی بالاخره وجه انسانی‌اش بیش از هر چیز دیگری برای من اهمیت داشت. عکس‌هایی که می‌دیدم و کسانی که آن طوری کشته شده بودند، بیگناه بودند و واقعا اهمیت این بیشتر بود.»
کلهر همچنین تاکید کرد: «امیدوارم که وقتی چنین قطعات هنری‌ای از مسائل اجتماعی صحبت می‌کنند، باعث شود که سیاستمداران مثل انسان فکر کنند و فکر کنند که تصمیماتشان چه تبعاتی خواهد داشت.»
شناساندن موسیقی ایرانی به جهان
کیهان کلهر که بیشتر به خاطر کمانچه‌نوازی‌اش در کنار محمدرضا شجریان شناخته شده است، در طول عمر هنری خود، با موسیقیدانان برجسته‌ی بین‌المللی نیز همکاری داشته است.
او در این باره به خبرنگار یورونیوز گفت: «چندین سال است که من سعی کرده‌ام در قالب پروژه‌های مختلف با یک سری از نوازندگان مختلف کار کنم و از ۱۷ یا ۱۸ سال پیش با شجاعت حسین خان از موسیقی شمال هند شروع شد، و بعد اردهال ارزنجان از ترکیه، یویوما و پروژهٔ جاده ابریشم در آمریکا که البته همه جا کنسرت می‌دهیم و با هم تور می‌گذاریم. و در کل سعی کرده‌ام پروژه‌های مختلفي انجام دهم، همیشه تکنواز یا فقط اجراکنندهٔ موسیقی ایرانی نباشم.»
این نوازنده و موسیقیدان ایرانی در توضیح علت همکاری‌اش با چهره‌های بین‌المللی گفت: «وقتی شما با نوازنده ای مثل یویوما کار می کنید، مخاطبینش دوست داران موسیقی کلاسیک هستند فقط، و هیچ امکانی ندارند که موسیقی ایرانی را بشنوند، ولی وقتی شما روی صحنه هستید، باعث می‌شود آن مخاطب هم برود تحقیق کند و ببیند سازی که شنیده چه بوده و به موسیقی ایرانی احتمالا علاقمند شود. وقتی با موسیقیدان هندی یا ترک کار می‌کنید هم همین طور است و بالاخره این کار زاویه دید مخاطب را نسبت به موسیقی ایرانی گسترده‌تر می‌کند.»
تا کنون ۱۰ آلبوم با آهنگسازی کیهان کلهر روانه بازار موسیقی شده که از آن میان می‌توان به «شب، سکوت، کویر» با خوانندگی محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۷ اشاره کرد. آخرین آلبوم وی نیز با عنوان «هنوز پاییز است» اواخر فروردین امسال در ایران منتشر شد.
کیهان کلهر درباره‌ی این آلبوم به یورونیوز گفت: «این آلبوم با یک تریوی جاز هلندی بود که یکی از نوازنده‌هایش هم با ما در این کنسرت همکاری می‌کند. حدود ۸ سال است که با این‌ها کار می‌کنم و با هم در فستیوال‌های مختلف، بیشتر در اروپا، کنسرت می‌دهیم و این آلبوم حاصل این همکاری بود.»
او درباره ویژگی آلبوم هنوز پاییز است گفت: «من علاقه ندارم نوع موسیقی را طبقه‌بندی کنم، اين آلبوم از لحاظ سازبندی و طرز فکر به گونه‌ای بود که تا قبل از آن کار نکرده بودم. پیانو و درامز و کنترباس، یک تریوی جاز بود و تا به حال سراغ آن نوع صدادهندگی نرفته بودم.»
نه ابتذالی می‌بینم و نه تنزلی
یکی از مباحث داغ در حوزه موسیقی ایران، تنزل سطح کیفی آثار تولیدی و در نتیجه، پایین آمدن سطح سلیقه مخاطب است.
کلهر با رد ادعای کاهش سطح کیفی موسیقی و سلیقه مخاطب در ایران به یورونیوز گفت:«نه ابتذالی می‌بینم و نه تنزلی. به هر صورت من فکر می‌کنم برای تمام سلیقه‌ها باید موسیقی وجود داشته باشد؛ همه چیز لازم است. مخاطب خاص هنری همیشه تعداد کمی بوده‌اند، در سراسر دنیا هم همینطور است. هر چه که سطح هنر بالاتر می‌رود، مخاطبش کمتر می شود. منتها در مملکت ما خوشبختانه این مخاطب برای موسیقی خاص بیشتر هم هست. بافت جوان‌تری از اجتماع استقبال می‌کنند و جای خوشبختی دارد دیدن این مسئله. منتها سلایق دیگر هم هست و انواع موسیقی دیگر هم هست که آن ها هم شنونده‌های خودشان را دارند. هر جنسی اعم از فراوردهٔ فرهنگی و غیرفرهنگی مشتری خودش را دارد.»
در سال‌های گذشته و در برهه‌های مختلف، هنرمندان گوناگونی در شرایط مختلف اجتماعی و حتی سیاسی، موضع‌گیری و گاه اقداماتی داشته‌اند. از آن جمله می‌توان به راه انداختن کارزار آب از سوی رضا کیانیان، انتقادهای پرویز پرستویی در حوزه‌های اجتماعی و گاه سیاسی در اکانت اینستاگرامی خود و نیز دعوت تعدادی از سلبریتی‌ها از مردم برای شرکت در انتخابات و حمایت از کاندیدایی خاص اشاره کرد.
اما کیهان کلهر در تشریح واکنش خودش به وقایع جامعه ایران به یورونیوز گفت: جایی که باید، همیشه صحبت کرده‌ام، وقتی مسائل اجتماعی مطرح و با اهمیت بودند؛ ولی وظیفه من این نیست که در هر موردی صحبت یا دخالت کنم. معمولا سعی کرده‌ام از طریق موسیقی و فعالیت هنریم صحبت کنم.
کیهان کَلهُر، زاده ۳ آذر ۱۳۴۲ در کرمانشاه، نوازنده کمانچه، تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان است.
او با آلبوم‌های «بی تو بسر نمی‌شود»، «فریاد»، «باران» و «فراتر از نقشه جغرافیا» که در آن‌ها به‌عنوان آهنگساز و نوازنده نقش داشته نامزد جایزه گرمی شده است؛ اما در پنجاه و نهمین مراسم جوایز گرمی، به همراه گروه جاده ابریشم به رهبری یویوما توانست با آلبوم sing me home موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی شود.
از هر سه نوزاد دختر یکی ۱۰۰ ساله می‌شود
