ایران وایر - باقر ابراهیمی - «عباس عراقچی»، معاون وزارت امور خارجه ایران روز گذشته به خبرگزاری «ایرنا» گفت در صورت ادامه روند افت شدید درآمد ایران در اثر تحریم‌های امریکا، این کشور ممکن است از مهاجران افغان بخواهد ایران را ترک کنند.او افزود: «اگر تحریمها اثر کنند و فروش نفت‌‍مان به صفر برسد، جمهوری اسلامی ایران مجبور است سیاست ویژه‌ای را برای اقتصاد خود در نظر بگیرد و ممکن است نتوانیم به این شکل ادامه دهیم و از برادران و خواهران افغانستانی‌مان بخواهیم ایران را ترک کنند.»
عراقچی با اشاره به این که «آوارگان» در مجموع هشت میلیارد دلار برای کشور هزینه دارند، گفت: «هم اکنون بیش از سه میلیون افغانستانی در ایران هستند که دو میلیون فرصت شغلی را اشغال کرده‌اند و سالانه سه تا پنج میلیارد یورو از ایران خارج می‌کنند.»
او اضافه کرد: «هم اکنون ۴۶۸ هزار دانش آموز افغان رایگان در مدارس ایران تحصیل می کنند، در حالی که هر کدامشان سالانه ۶۰۰ یورو هزینه دارند.»
معاون وزارت امور خارجه ایران با اشاره به این که هم اکنون ۲۳ هزار دانشجوی افغان در دانشگاه‌های ایران مشغول به تحصیل هستند، گفت سالانه ۱۵ هزار یورو برای هر کدام از آنها هزینه می‌شود.
عراقچی که از فشارهای وارده به دلیل تداوم تحریم‌های امریکا سخن میگفت، اضافه کرد: «از لحاظ انسانی نمی‌خواهیم چنین اتفاقی بیفتد اما اگر مجبور شویم، چنین خواهیم کرد و تبعاتش بر عهده امریکا است؛ همان کشوری که افغانستان را به بحران کشید.»
این سخنان از سوی معاون وزارت امور خارجه در شرایطی مطرح می‌شود که دو روز پیش «حسن روحانی»، رییس جمهوری ایران هم درباره بحران پناهجویان به اروپا هشدار داده بود. او گفته بود ایران با پذیرش پناهجویان و مهاجران، مانع از حرکت سیل مهاجرین به سوی اروپا می‌شود.
«مهدی احمدی»، گرافیست و عکاس افغانستانی که بیش از ۱۰ سال تجربه زندگی در ایران را داشته است، در واکنش به اظهارات عراقچی می‌گوید: «برای اولین بار مصاحبه آقای عراقچی را در شبکه‌های مجازی دیدم و برایم بسیار دردناک و زجرآور بود. من سال‌های زیادی را در ایران زندگی کرده‌ام و خودم را بخشی از ایران می‌دانم. من با فرهنگ ایران بزرگ شده‌ام و با ادبیات ایران انس گرفته‌ام. تسلط کامل به آداب و رسوم مردمش دارم و سال‌های زیادی را در بخش کشاورزی و بنایی در کنار تحصیلم کار کرده‌ام.»
او ادامه می‌دهد با توجه به وضعیت شکننده امنیتی در افغانستان، اگر اظهارات عراقچی در عمل پیاده شوند، افغانستان با بحران تازه‌ای روبه‌رو خواهد شد که مهار آن برای این کشور بحران زده سخت است: «اوضاع امنیتی افغانستان در وضعیت خوبی نیست و حکومت افغانستان هنوز نتوانسته است برای آوارگان درگیری‌های اخیر مکان و امکانات اولیه فراهم کند. اگر تعداد این مهاجرین افزایش یابد، قطعا اوضاع امنیتی و اقتصادی آنها، دولت افغانستان را وارد بحران تازه‌ای خواهد کرد.»
مهدی می‌گوید ایران سال‌ها است مهاجران افغانستانی مقیم این کشور را عامل مشکلات در کشور عنوان می‌کند و آنها را حتی از حقوق اولیه‌شان محروم کرده است:«مقامات ایرانی خواستار بازگشت مهاجرین و برخورد با آنها هستند. این در حالی است که مهاجران با دشواری‌های مختلف روبه‌رو هستند که بخش بزرگی از آن در زمینه تحصیل و تامین هزینه‌های آن است؛ هزینه‌های زیادی که باعث ترک تحصیل بسیاری از نخبگان و حتی رفتن آنها از کشور ایران شده است. توهین و تحقیر افغانستانی‌ها از سوی برخی شهروندان و رسانه‌ها هم از دیگر مشکلات است.»
مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
او اظهارات این مقام بلند پایه وزارت امور خارجه ایران را تصمیم سیاسی می‌داند و میافزاید ایران از مهاجرین افغانستانی به عنوان اهرم فشار در برابر امریکا و سازمان‌های بین‌المللی استفاده می‌کند: «این امکان که پشت این مصاحبه و حرف‌های عراقچی مقاصد سیاسی برای فشار آوردن به امریکا و نهادهای بین‌المللی است، شکی نیست. این موضوع حتی می‌تواند روابط دوستانه هر دو کشور را وارد چالش تازه‌ای بکند و یا حتی باعث واکنش نهادهای بین المللی در برابر این حرکت غیر مسوولانه ایران شود.»
این شهروند افغانستانی معتقد است مهاجرین نه تنها باری بر دوش ایران نیستند بلکه با کار در بخش‌های مختلف، از جمله کارهای ساختمانی و زیربنایی این کشور، موثر هم هستند: «در حال حاضر افغانستانی‌های مقیم ایران نه تنها مشکلی برای حکومت ایران ندارند بلکه می‌توانند یک نکته مثبت هم باشند. این جامعه کوچک مهاجرین سرمایه‌گذاری‌های زیادی را در بخش ساخت و ساز و پوشاک در ایران کرده‌اند که می‌تواند به رشد اقتصادی ایران کمک کند.»
هم‌زمان، شهروندان افغانستانی مقیم ایران و دیگر کشورها در واکنش به اظهارات آقای عراقچی، کمپینی با عنوان «مرز را باز کنید» در توییتر به راه انداخته و خواهان باز شدن مرز ترکیه به روی مهاجرین افغانستانی شده‌اند. آنها با انتقاد از گفته‌های معاون وزارت امور خارجه ایران، با هشتگ «#مرز_را_باز_کنید»، خاطرات خویش از سختی‌هایی که در ایران متحمل شده‌اند را توییت می‌کنند.
«احمد باختری»، یکی از کاربران توییتر نوشته است: «آقای عراقچی! من متولد ایرانم، ۸ سال در مدارس خودگردان به صورت مخفی درس خواندم، در دوران دانشگاه ۵ روز هفته کار می‌کردم و تنها ۲ روز درس میخواندم چون در غیر این صورت توانایی پرداخت شهریه را نداشتم؛ دانشجویان مهاجر رایگان تحصیل نمی‌کنند.»
کاربر دیگری به نام «علی افتخاری» هم نوشته است: «کوره‌های آجرپزی، خیاطی‌ها، ریخته‌گری‌ها، کشاورزی، دامداری، راه سازی و ساختمان سازی و بسیار دیگر کارهای شاقه و سخت را مهاجرین افغانستانی با کمترین میزان حقوق/معاش در ایران انجام داده و می‌دهند!»
مهدی احمدی درباره این کمپین توییتری می‌گوید: «سال‌های زیادی است که افغانستانی‌های مقیم ایران متاسفانه به دلیل هزینه‌های سنگین ویزای کشورهای دیگر، نمی‌توانند ایران را به مقصد کشورهای دیگر ترک کنند و این موضوع باعث رنجش این مهاجرین شده است. این کمپین، غیر مستقیم به گزینه‌ای اشاره می‌کند که می‌تواند راه حلی برای رفتن مهاجران از ایران به کشورهای دیگر شود، نه بازگشت آنها به افغانستان که اوضاع امنیتی آن مساعد نیست.»
«فریبا قلی زاده»، یکی از روزنامه‌نگاران افغانستانی مقیم ایران و یکی از سازمان دهندگان کمپین مرز را باز کنید، هدف از راه‌اندازی این کمپین را پاسخ به ادعاهای عراقچی عنوان می‌کند و می‌گوید: «متاسفانه در ایران مهاجرین از هیچ گونه حقوق شهروندی برخوردار نیستند. ما با راه اندازی هشتگ مرز را باز کنید، می‌خواهیم آقای عراقچی و مسوولان وزارت خارجه ایران برای یک بار هم که شده، روی حرف خود بایستند و بگذارند مهاجرین به هر کجایی که می‌خواهند، بروند.»
او می‌گوید که تلاش کرده‌اند با راه‌اندازی این کمپین، مشکلات مهاجرین افغانستانی را مطرح و ادعاهای معاون وزارت امور خارجه ایران را با سند تکذیب کنند: «آقای عراقچی گفته‌اند ۲۳ هزار دانشجوی افغانستانی در ایران برای آنها هزینه دارد در حالی که تمام دانشجویان مهاجر خودشان با پول کارگری پدرهایشان شهریه پرداخت کرده‌اند. همین‌طور در خصوص دانش آموزان افغانستانی، تنها سه سال است که شرایط تحصیل برای دانش آموزان مهاجر مانند دانش آموزان ایرانی شده است اما همواره در این سه سال شاهد تخلف‌های بسیار و دریافت شهریههای بالا از مهاجرین بودهایم.»
فریبا قلیزاده میافزاید که با راه‌اندازی این کمپین، از جمهوری اسلامی خواستهاند موضوع مهاجرین را سیاسی نکند؛ موضوعی که وزارت امور مهاجران افغانستان هم مطرح کرده است.
خانم «عالمه»، یکی از معاونان این وزارتخانه به «بیبیسی» گفته است: «دولت ایران نباید با موضوع مهاجران افغان برخورد سیاسی کند و ایران در مورد خروج احتمالی افغان‌ها از این کشور باید پایبند توافقنامههای امضاشده میان دو کشور باشد.»
به گفته فریبا قلیزاده، یکی دیگر از هدف‌های کمپین مرزها را بازکنید این است که افغانستانی‌ها از جمهوری اسلامی می‌خواهند مشکلات و بی‌کاری در این کشور را به دوش مهاجران نیاندازد: «حرف ما این است که از مهاجرین استفاده ابزاری نشود. مرزها را باز کنند و بگذارند مهاجرین به هر کجا که می‌خواهند، بروند. بروند جایی که حداقل از حقوق شهروندی برخوردار باشند.»
او در رابطه با نگرانی‌های مهاجرین افغانستانی در مورد اظهارات عراقچی می‌گوید: «برای برخی از مهاجرین که در افغانستان خانه و کاشانهای ندارند، این مساله خیلی موجب سر درگمی شان شده است. حتی اگر بخواهند ایران را به مقصد ترکیه ترک کنند، باید پول زیادی داشته باشند که متاسفانه اکثر مهاجرین در ایران قشر ضعیف جامعهاند و با حداقل حقوق کار می‌کنند و امکان سفر به ترکیه برایشان غیرممکن است. این مساله باعث تشویش و نگرانی خیلی از آنها شده است. آنهایی هم که در افغانستان خانه و کاشانه دارند، از نبود امنیت هراس دارند چرا که هر روز ما در افغانستان شاهد حملات تروریستی هستیم.»
***
پاسخ عراقچی به انتقادات از اظهاراتش درمورد مهاجران افغانستانی
ایرنا - معاون سیاسی وزیر امور خارجه گفت: ایران ۴۰ سال است که سخاوتمندانه حق میهمان نوازی را در مورد مهاجران افغان بجا آورده است اما کشورهای غربی که مسبب بسیاری از مصیبت‌های مردم افغانستان هستند هم باید به وظیفه خود در این زمینه عمل کنند.
«سید عباس عراقچی» در گفت وگو با ایرنا با اظهار تعجب از برخی اظهارنظرها و برداشت‌های غلط از سخنانش در فضای مجازی اظهارداشت: بحث مهاجرین و پناهندگان یک بحث بین المللی است و مدیریت و تامین هزینه‌های مربوط به آن نیز یک مسئولیت بین المللی به شمار می‌رود.
وی افزود: این که مردم ایران بر مبنای اعتقادات انسانی و اسلامی خود ظرف ۴۰ سال گذشته سخاوتمندانه حق میهمان نوازی را در مورد پناهندگان و مهاجرین اعم از افغان یا سایر ملیت‌ها به طور کامل به جا آورده و باز هم به جا خواهد آورد یک بحث است، اینکه سایر کشورها و سازمان‌های بین المللی، به خصوص کشورهای غربی که اتفاقا مسبب بسیاری از مصیبت‌های مردم افغانستان هستند هم باید وظیفه و مسئولیت خود را انجام دهند، یک بحث دیگر است.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد: دولت‌های اروپایی باید سهم خود را در پذیرایی از مهاجرین ادا کنند، حال یا در قالب پرداخت هزینه‌ها یا با پذیرش بخشی از آنها در کشورهای خود.
عراقچی اظهار داشت: این یک مطالبه جدی جمهوری اسلامی است و وزارت امور خارجه سال‌ها است که آن را از طریق کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد، مقامات اروپایی و دولت افغانستان پیگیری کرده و باز هم به طور جدی پیگیری خواهد کرد.
وی همچنین گفت: بدیهی است در شرایط حاضر که تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی دولت آمریکا بدون هیچ توجیه بین المللی بر ایران تحمیل شده و آن دولت سعی در محدودیت شدید منابع مالی جمهوری اسلامی دارد، مطالبه گری ملت ایران ابعاد جدیدی می‌یابد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه با تاکید بر این که جمهوری اسلامی ایران کاملا با مسئولیت‌های اسلامی، انسانی و بین المللی خود آشنا بوده و به آنها پایبند است، گفت: موضوع اخراج یا بازگرداندن مهاجرین و پناهندگان به هیچ وجه در دستور کار دولت ایران قرار ندارد اما این که گزینه‌های جدیدی در برابر آنها قرار داده شود امر جداگانه‌ای است.
به گزارش ایرنا، معاون سیاسی وزیر امور خارجه چهارشنبه شب در برنامه گفت و گوی ویژه خبری با تشریح جزییات پاسخ ایران به خروج آمریکا از برجام و بدعهدی اروپایی‌ها اظهارداشت: ما در ۴۰ سال گذشته میزبان برادران از افغانستان، عراق و آذربایجان و... بودیم و ملت ایران سخاوتمندانه پذیرایی کردند. وی افزود: همین الان بیش از سه میلیون افغان در ایران حضور دارند، بیش از دو میلیون فرصت شغلی را برادران خوب افغان در ایران اشغال کرده‌اند و سه تا پنج میلیارد یورو از کشور ما خارج می‌کنند.
وی یادآور شد: حدود ۴۶۸ هزار دانش آموز افغان در مدارس ایران رایگان تحصیل می‌کنند و هر دانش آموز در سال برای ما ۶۰۰ یورو هزینه دارد. بیش از سه هزار دانشجوی افغان در ایران هستند ولی این آموزش‌ها هزینه دارد نزدیک ۱۵ هزار یورو هزینه دارد و از خدمات درمانی بهره‌مند می‌شوند. با کمال میل پذیرای آنها هستیم ولی برای ما هزینه دارد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه تاکید کرد: ولی وقتی تحریم‌های آمریکا اثر کند و منابع مالی ایران محدود شود و فروش نفت به صفر برسد، درآمدهای نفتی ما کم شود البته موفق نخواهند شد و فروش نفت ما به صفر نخواهد رسید و به همین خاطر ایران مجبور است سیاست‌های ویژه‌ای را اتخاذ کند و ممکن است به نقطه‌ای برسیم که نتوانیم هزینه‌ها را تأمین کنیم و از برادران افغان بخواهیم که کشور را ترک کنند. عراقچی افزود: نمی‌خواهم تنش یا نگرانی در بین اتباع افغان ایجاد کنم ولی می‌خواهم صحنه را ترسیم کنم. اگر آمریکا بخواهد به سیاست تحریم ادامه دهد اگر مجبور شویم مسئولیت آن به عهده آمریکا خواهد بود.
ایران و آمریکا؛ بهای گزاف یک درگیری احتمالی
