آیدا قجر - ایران وایر
نتیجه انتخابات استرالیا شاید برای هیچ‌کس مثل پناه‌جویان گرفتار در کمپ‌های جزایر «پاپوا» گینه‌نو اهمیت نداشت. آن‌ها با حساسیت پیش‌بینی‌ها را دنبال می‌کردند و مثل بسیاری از شهروندان استرالیا، منتظر روی کار آمدن «حزب کارگر» بودند که وعده داده بود پناه‌جویان بیشتری می‌پذیرد. اما روی کار آمدن دولت لیبرال حاکم که شش سال گذشته قدرت را در اختیار داشت، کمپ‌ها را به التهابی عجیب کشاند؛ ۹ پناه‌جوی ایرانی اقدام به خودکشی کردند.
این پناه‌جویان حالا شش سال می‌شود که در کمپ‌های فنس‌کشی شده زندانی هستند و استرالیا حاضر به پذیرفتن آن‌ها نیست؛ یعنی دقیقا همین شش سالی که حزب لیبرال حاکم بود. حالا با روی کار آمدن دوباره آن‌ها، امید این پناه‌جویان به ناامیدی گروید تا به آن‌جا که مرگ را به ادامه زندگی در این کمپ‌های زندان‌گونه ترجیح دادند. نتیجه این انتخابات حاکی از آن است که حزب حاکم سه سال دیگر قدرت را در اختیار خواهد داشت. حالا حدود ۸۰۰ پناه‌جو در جزایر «نائورو» و «مانوس» در پاپوا گینه‌نو آینده خود را تباه شده می‌بینند.
نظرسنجی‌ها در دو سال اخیر نشان می‌دادند که دوران حاکمیت راست‌گرایان به پایان رسیده است. اما نتیجه انتخابات چنان شوک‌آور بود که «اسکات موریسون»، نخست‌وزیر استرالیا آن را با به دنیا آمدن دخترش مقایسه کرد که به «معجزه» می‌ماند.
مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
لیبرال‌ها با رهبری موریسون در خصوص مهاجران وعده داده بودند که شمار آن‌ها را کاهش خواهند داد. در مقابل، حزب کارگر گفته بود که آغوش خود را برای پذیرش پناه‌جویان باز خواهد کرد. حالا تحلیل‌گران می‌گویند عامل پیروزی حزب لیبرال، وعده‌های اقتصادی و کاهش مالیات بوده است؛ نتیجه‌ای که زندگی نزدیک به هزار پناه‌جو را تحت تاثیر قرار داد.
پس از اعلام نتیجه این انتخابات، «بهروز بوچانی»، روزنامه‌نگار، نویسنده و پناه‌جوی کُرد ایرانی در توییتر خود نوشت که وضعیت مانوس از کنترل خارج شده است: «زندگی ما وابسته به این انتخابات بود.»
یکی از پناه‌جویان ایرانی که خواست نامش محفوظ بماند، به «ایرانوایر» خبر داد: «بعد از پیروزی لیبرال‌ها و ابقای دوباره در قدرت، وضعیت پناه‌جویان در جزیره مانوس به هم ریخته است. یکی از ایرانی‌ها به نام "حمید" اتاق خودش را آتش زد و الان در زندان این جزیره به سر می‌برد. چند مورد اقدام به خودکشی و خوددزنی‌های بد اتفاق افتاده است که دیگر بعد از شش سال، امری عادی به چشم می‌آید.»
به گفته این پناه‌جو و همان‌طور که بوچانی در توییتر خود نوشته است، بعد از انتخابات استرالیا، ۹ پناه‌جو اقدام به خودکشی کرده‌اند: «تعدادی از آن‌ها افرادی هستند که از امریکا جواب منفی گرفته‌اند. این افراد ۱۰۰ نفر هستند که ۲۵ نفر از آن‌ها ایرانی‌اند. افرادی که در کمپ "هیل ساید" مانوس نگهداری می‌شوند، پناه‌جویانی هستند که جواب منفی گرفته‌اند و به عنوان دیپورتی محسوب می‌شوند. آن‌ها بعد از شش سال، منتظر یک اتفاق خوب بودند اما بعد از انتخابات، تمام آینده‌شان را به فنا رفته می‌بینند و دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند. این افراد که بین ما به هیل‌سایدی‌ها معروفند، مدام از طرف استرالیا به دیپورت و زندان نامحدود تهدید می‌شوند. شرایط فوق‌العاده اسفناک و دردآور است.»
نام مستعار او را «سعید» می‌گذارم. آن‌طور که سعید روایت می‌کند، زندان «بومانا» از طرف دولت استرالیا به عنوان زندان اداره مهاجرت پاپوا گینه‌نو در بندر «موزبی» ساخته شده است:«اگرچه هنوز پناه‌جویی به آن فرستاده نشده اما همیشه از این زندان برای تهدید و به عنوان ابزار شکنجه و ایجاد رعب استفاده شده است. مثل محکوم به اعدامی که هرشب به صورت شفاهی به او زمان اجرای حکمش را اعلام می‌کنند. تنها راهی که برای این پناه‌جویان باقی مانده، خودکشی است؛ آن‌هم به صورت نهایی تا نتوانند آن‌ها را در پاپوا گینه‌نو درمان کنند.»
پناه‌جویانی را که اقدام به خودکشی می‌کنند، به بیمارستان «پی.آی.اچ» در بندر «موزبی» منتقل می‌کنند. در میان پناه‌جویان شایع است که این بیمارستان‌ها هزینه هنگفتی برای دولت استرالیا دارند: «شاید باورپذیر نباشد اما برای یک عکس رادیولوژی، دو هزار و ۴۰۰ دلار استرالیا فاکتور می‌دهند. این‌جا برای نگهداری هر پناه‌جو هر شب بین ۷۰۰ تا یک هزار و ۵۰۰ دلار هزینه تخت می‌گیرند. این هزینه‌ها فقط برای زنده نگه داشتن پناه‌جوها و منتقل نشدن آن‌ها به استرالیا پرداخت می‌شود.»
سعید هم‌چنین روایت کرد که یکی از پناه‌جویان حدودا ۵۰ ساله ایرانی که منتظر پاسخ پروسه امریکا بود، بعد از شش سال زندگی و انتظار در کمپ مانوس، تصمیم گرفت پنج عدد سوزن بخورد تا فقط از این مکان رها شود: «شرایط بسیار وخیمش باعث شد پزشکان نتوانند او را در بندر "موزبی" نجات دهند و چند روز پیش به استرالیا منتقل شد. این مرد که اسمش را نمی‌گویم، به قدری فعال و با محبت بود که همیشه بخشی از زندگی خود را برای کمک به مردمان فقیر و محلی جزیره مانوس صرف می‌کرد.»
این پناه‌جوی ایرانی از خودش هم گفت که چه طور از ۲۸ تا ۳۳ سالگی خود را در محیطی به اندازه یک حیاط مدرسه گذرانده است؛ آن‌هم با شرایط آب و هوای شرجی و زیر نظر دوربین‌های مداربسته‌ای که لحظه به لحظه زندگی او و دیگر پناه‌جویان را کنترل می‌کنند: «چه کسی باور می‌کند که ما به صورت کاملا حرفه‌ای و مهندسی شده از طرف اداره مهاجرت استرالیا شکنجه می‌شویم؟ دولت استرالیا همه‌چیزم را از من گرفت؛ شخصیت، غرور، جسم، روح، عمر، سلامتی، خانواده و نامزدم را... همه‌چیزم را... شاید نام "حامد شمشیری‌پور" را شنیده باشید. این آدم کنار من زندگی می‌کرد. او را از بین بردند و جسدش را با طناب به درخت‌های اطراف کمپ آویزان کردند و گفتند خودکشی کرده است. من بعد از دیدن عکس جنازه او، تا یک ماه حرف نمی‌زدم و در شوک عصبی بودم.»
مرگ حامد شمشیری‌پور در رسانه‌های بین‌المللی و حتی داخل ایران هم بازتاب داشت. سال ۲۰۱۷ بود که جنازه حلق‌آویز شده او را پیدا کردند؛ پناه‌جویی ۲۸ ساله که هنوز معلوم نیست خودکشی کرده بود یا او را کشته بودند. پلیس پاپوآ گینه‌نو گفته بود که جسد او را دانش‌آموزان در نزدیکی مدرسه‌ای در «لورنگائو» در جزیره مانوس پیدا کرده بودند. با این‌حال، پناه‌جویان جزیره مانوس معتقدند که حامد خودکشی نکرده است بلکه او را کشته‌اند. او سه سال در این جزیره محبوس بود.
حالا صدها پناه‌جو در جزایر اطراف استرالیا که آینده خود را در گرو این انتخابات می‌دانستند، سرنوشت خود را همچنان در اختیار راست‌گرایان می‌بینند که مدام دم از تشدید برخوردها با پناه‌جویان می‌زنند؛ انسان‌هایی که سال‌ها در محیطی بسته انگار که زندانی شده‌اند و نه از حقوق اولیه برخوردارند و نه شهروند محسوب می‌شوند. شب‌ها و روزهای آن‌ها در انتظار سر می‌شود؛ انتظاری که گاه به مرگ‌شان می‌انجامد. حالا یا با طناب دار یا با خوردن سوزن.
