ایران اینترنشنال - در حالی که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، گفته که در شرایط کنونی با مایک پمپئو، همتای آمریکاییاش گفتوگو نخواهد کرد، چند دیپلمات آمریکایی به رویترز گفتهاند در صورت یک تماس احتمالی از سوی پمپئو، بعید است که ظریف حاضر به گفتوگو نشود.
خبرگزاری رویترز در گفتوگویی با ظریف، ماجرای سه سال پیش بازداشت ملوانان آمریکایی در خلیج فارس از سوی سپاه پاسداران و تماس تلفنی ظریف با جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا را یادآور شده که این تماس موجب آزادی ملوانان آمریکایی شد.
رویترز از ظریف پرسیده آیا امروز امکان دارد که یک بحران مشابه به این سرعت حل شود؟ وزیر امورخارجه ایران پاسخ داده: «نه. چگونه میتوان آن را رفع کرد؟»
در حالی که وزیر امورخارجه ایران با رکس تیلرسون اولین وزیر خارجه دولت ترامپ در جریان گفتوگوهای برجام نیز دیدار داشته، به گفته مقامهای ایرانی، ظریف و پمپئو تاکنون مستقیما با یکدیگر مذاکره نکردهاند. این دو تاکنون ترجیح دادهاند که از طریق توییتر یا رسانهها به سخنان یکدیگر پاسخ دهند.
ظریف در این زمینه به رویترز گفت: «پمپئو هر بار که درباره ایران صحبت میکند به من بیاحترامی میکند. چرا باید به تماس او جواب بدهم؟»
رویترز ادامه داده که قطع بودن ارتباط مستقیم میان این دو دیپلمات اصلی آمریکا و ایران، نگرانیها را درباره وجود نداشتن ابزاری برای ارتباط میان دو کشور در صورت وقوع یک حادثه غیرمترقبه یا سوءتفاهمها که ممکن است به یک مواجهه نظامی بیانجامد، بیشتر کرده است.
آنگوس کینگ، سناتور آمریکایی، در این زمینه به خبرگزاری رویترز گفت: «خطر یک جنگ تصادفی [میان ایران و آمریکا] هر روز بیشتر میشود.
یک دیپلمات اروپایی نیز که نامش فاش نشده به این خبرگزاری گفت که امیدوار است «شبکههایی» هنوز برای ارتباط وجود داشته باشد تا «ما وارد شرایطی نشویم که هیچ کس خواهان آن نیست».
مورگان اورتگس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، از پاسخ دادن به این پرسش رویترز که در صورت ایجاد بحرانی مثل بحران دستگیری ملوانان آمریکایی، چه راههای ارتباطی با ایران وجود دارد، خودداری کرد. با این حال او گفت: «وقتی زمان گفتوگو فرا برسد ما مطمئن هستیم که همه ابزارها برای انجام این کار را داریم.»
این مقام آمریکا با بیان اینکه «فشار حداکثری» علیه ایران برای کشاندن این کشور به میز مذاکره است، اضافه کرد: «اگر ایرانیها رفتار خود را تغییر دهند و مثل یک کشور عادی رفتار کنند، ما با آنان گفتوگو خواهیم کرد.»
رویترز در ادامه تاکید کرده که فقدان ارتباط مستقیم میان ایران و آمریکا، توییتر به بستری برای این ارتباط تبدیل شده است. این خبرگزاری به توئیت روز چهارشنبه حسام الدین آشنا، مشاور رئیس جمهوری ایران اشاره کرده که در آن مایک پمپئو خطاب قرار داده شده است.
همچنین دونالد ترامپ نیز در روزهای اخیر توئیتهایی را خطاب به ایران منتشر کرده است. ظریف و پمپئو نیز بارها در توئیتر به یکدیگر حمله کردهاند.
با این حال، وزیر خارجه آمریکا سهشنبه گذشته در این باره به ظرفیتهای آمریکا برای تماس با ایران اشاره کرد و گفت: «راههای مختلفی برای ارتباط وجود دارد.»
همچنین رویترز به نقل از چند مقام، دیپلمات و نماینده آمریکایی که نامشان برده نشده، تاکید کرده که با توجه به خطرهای زیادی که یک جنگ احتمالی برای ایران دارد، در صورت یک تماس احتمالی از سوی پمپئو به ظریف، بعید است که ظریف حاضر به گفتوگو نشود.
اما مجید تختروانچی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد، در مقالهای که در روزنامه واشنگتنپست منتشر کرده، رویکرد ترامپ نسبت به ایران را «متناقض» توصیف کرده و نوشته است که رییس جمهوری آمریکا «بعضی اوقات ما را تهدید میکند و در برخی مواقع دیگر خواستار گفتوگو میشود».
این دیپلمات جمهوری اسلامی ایران که در مذاکرات هستهای این کشور با قدرتهای جهانی نیز حضور داشته، از «سه مانع عمده» در راه مذاکره ایران و آمریکا سخن گفته و این سه مانع را این چنین توضیح داده است: «اول آن که مذاکرات واقعی و سازنده نمیتواند زیر سایه ارعاب، اجبار و تحریمها شکل بگیرد... دوم این که دولت ترامپ با صدای متحد در مورد نیاز به گفتوگو با ایران صحبت نمیکند. و سرانجام این که، خروج ناگهانی ترامپ از توافق هستهای برجام، باعث نگرانی زیادی برای انجام هر معامله جدید در آینده شده است.»