دویچه وله - ۴۱۸ میلیون نفر از ۲۸ کشور، واجد حق رای هستند تا نمایندگان پارلمان اروپا را برگزینند. بنا بر نظرسنجیها، احتمال برتری راستگرایان و امکان شکاف در اتحادیه اروپا بالاست.
انتخابات پارلمان اروپا از پنجشنبه ۲۳ مه آغاز شده و تا ۲۶ مه ادامه دارد. نکته جالب این است که انتخابات از بریتانیا آغاز شد؛ کشوری که شهروندانش در یک رفراندوم به خروج از اتحادیه رای دادهاند. به گفته ناظران، در بریتانیا حزب مخالف اتحادیه اروپا به رهبری نایجل فاراژ پیروز انتخابات میشود و حزب ترزا می شکست سختی را تجربه خواهد کرد.
برای انتخابات پارلمان اروپا، بسیاری احزاب، اتحادیهها و کارفرمایان فراخوان مشارکت دادهاند تا صحنه برای حضور راستگرایان خالی نشود. از جمله اتحادیه کارفرمایان و صاحبان صنایع آلمان و فرانسه در بیانیههایی جداگانه، بر ضرورت تلاش جهت حفظ اروپای واحد و آزاد تاکید کردهاند. این انتخابات، عرصه هماوردی نیروهای دست راستی و مدافعان مردمسالاری است و همه منتظرند ببینند تناسب آرای مخالفان و موافقان اتحادیه چه خواهد بود.
● مردم به چه رای میدهند؟
پارلمان اروپا نهاد قانونگذاری و تصمیمگیری برای زندگی اجتماعی ۵۱۲ میلیون شهروند اتحادیه است. در دوره پنج ساله گذشته، این پارلمان ۱۱۰۰ قانون تصویب کرد. نمایندگان برای دورهای پنج ساله برگزیده میشوند. پارلمان اروپا تنها ارگان اتحادیه اروپاست که انتخاب نمایندگان آن با رای مستقیم شهروندان صورت میگیرد.
مقر رسمی پارلمان، شهر استراسبورگ در فرانسه است اما کارهای اداری و نشست کمیتهها و فراکسیونهای آن در بروکسل و لوکزامبورگ انجام میشود.
پارلمان اروپا قوانین را تصویب میکند و از این نظر که بودجه هنگفت اتحادیه را نیز به تصویب میرساند، قدرت و نفوذ زیادی دارد. علاوه بر این، نمایندگان پارلمان کمیسیون اروپا را نیز کنترل میکنند و به زبان ساده میتوان گفت که این کمیسیون، نوعی دولت است که رهبری آن را رئیس کمیسیون اروپا بر عهده دارد. در حال حاضر ژان کلود یونکر از لوکزامبورگ در راس کمیسیون اروپا قرار دارد. انتخاب رئیس جدید کمیسیون اروپا پس از پیشنهاد ۲۸ کشورعضو و رایگیری در پارلمان صورت میگیرد.
● چه کسانی میتوانند رای دهند؟
هر یک از شهروندان کشورهای عضو اتحادیه که مقیم یکی از این کشورها باشند و به سن قانونی رسیده باشد، حق رای دارد. البته سن قانونی در کشورهای مختلف متفاوت است. مثلا در اتریش ۱۶ سال است اما در آلمان ۱۸ سال.
در پارلمان اروپا به خلاف انتخابات سراسری آلمان، هیچ محدودیتی برای ورود به مجلس وجود ندارد. همه احزاب کوچک بدون تعیین حد نصاب حق رقابت دارند. در پنج کشور اروپا، از جمله بلژیک و لوکزامبورگ، شرکت در انتخابات اروپا یک وظیفه است.
در مجموع پارلمان اروپا ۷۵۱ کرسی دارد و آلمان ۹۶ نماینده به آن میفرستد. البته تعداد این کرسیها پس از برگزیت، به ۷۰۵ کرسی خواهد رسید.
● چه کسانی رای خواهند آورد؟
چشمها به نتیجه انتخابات دوخته شده اما پیش از اعلام نتیجه، یک چیز روشن است: این که ترکیب نمایندگان پارلمان کاملا تغییر میکند. طبق نظرسنجیها، آرای "حزب مردم اروپا" ریزش میکند و حدود ۵۰ کرسی در پارلمان را از دست میدهد.
فراکسیون سوسیال دمکراتها در این پارلمان نیز جزء بازندگان خواهد بود و دستکم ۴۰ کرسی را واگذار خواهد کرد. به این قرار، حزب مردم و سوسیال دمکراتها که غالبا در تعامل با یکدیگر بودند، دیگر واجد اکثریتی در پارلمان اروپا نخواهند بود. متقابلا برآورد شده که فراکسیون لیبرالها به لطف جریان موسوم به "جنبش جمهوریخواهی" در فرانسه، ۴۰ نماینده جدید به پارلمان بفرستد. شانس دستراستیها و عوامگرایان نیز برای داشتن ۴۰ کرسی بیشتر، زیاد است.
راستگرایان افراطی در انتخابات پنج سال پیش، یک چهارم ۷۵۱ کرسی پارلمان اروپا را کسب کردند.