- در سال جاری خانوارهای با درآمد ثابت و پایینتر و و خانوادههایی که پسانداز چندانی ندارند، شدیدترین ضربه اقتصادی را خواهند خورد.
- مصرف گوشت قرمز در ایران روند کاهشی داشته و از ۸ کیلوگرم و ۷۰۰ گرم در سال ۱۳۹۰ برای هر فرد به حدود ۶ کیلوگرم در سال ۱۳۹۶ رسیده است.
کیهان لندن - وضعیت نامناسب اقتصادی در ایران موجب ایجاد بحرانهای جدی برای خانوارهای کشور شده است. تورم بیش از ۵۰ درصدی بسیاری از ضروریات یک زندگی استاندارد مانند سفر، تفریح، آموزشهای غیردرسی و کتاب و هنر و... را از سبد خانوارها حذف کرده است. این در حالیست که هزینه موارد دیگری چون معاش و مسکن نیز به سختی تأمین میشود.
شرایط سال جاری با توجه به افزایش تحریمهای اقتصادی ایران و ناتوانی حکومت در مهار گسترش اثرات این تحریمها وضعیت وخیمتری برای خانوادهها ایجاد کرده است.
در همین زمینه مجید عینیان پژوهشگر اقتصاد خانوار معتقد است اکثر خانوارهای ایرانی در سال ۹۸ مجبور خواهند بود از مخارج خود بکاهند.
این اقتصاددان گفته است که «با شرایط رکود اقتصادی فعلی که افق بهبود تولید نیز دیده نمیشود و با توجه به کاهش سرمایهگذاری در سالهای گذشته و رشد سریع قیمتها، درآمد حقیقی ایرانیان به شدت در حال کاهش است. برخی خانوارهای ایرانی که درآمد آنها تحت تأثیر شدید رکود نباشد میتواند به روند مصرف گذشته خود ادامه دهند، ولی اکثر مردم ایران مجبور می شوند بخشی از مخارج خود را کم کنند.»
به گفته این پژوهشگر اقتصاد خانوار، امسال نیز مانند سالهای گذشته خانوارها مجبور میشوند از مخارج فرهنگی و تفریحی بکاهند و آموزش را به تعویق بیندازند کیفیت پایینتری دریافت کند. حتی برخی خانوارها غذاهای کم کیفیتتری نسبت به گذشته مصرف خواهند کرد.
مجید عینیان گفته است که در این میان خانوارهای با درآمد ثابت و پایینتر و خانوادههایی که پسانداز چندانی ندارند، شدیدترین ضربه اقتصادی را خواهند خورد.
در سوی دیگر، آمار و ارقام نیز گفتههای اقتصاددانان و تحلیلگران را تأیید میکنند. برای نمونه آمارهای مرکز آمار ایران نشان میدهد سرانه مصرف گوشت قرمز طی سالهای گذشته و در شش سال فعالیت دولت روحانی به ۶ کیلوگرم در سال رسیده است.
وبسایت «نود اقتصادی» به نقل از آمارهای مرکز آمار ایران نوشته است که «مقدار تولید گوشت قرمز در کشور در سال ۱۳۹۶، ۵۳۵ هزار تن برآورد شده که اگر به این رقم واردات اضافه شود و صادرات از آن کم شود و نتیجه بر جمعیت کشور تقسیم شود، مصرف سرانه گوشت هر ایرانی حدود ۶ کیلوگرم به دست میآید.»
بررسی سرانه مصرف گوشت نشان میدهد روند مصرف گوشت قرمز در ایران کاهشی بوده و از ۸ کیلوگرم و ۷۰۰ گرم در سال ۱۳۹۰ برای هر فرد به حدود ۶ کیلوگرم در سال ۱۳۹۶ رسیده است.
اما در بازار، گوشت مرغ، سویا و حبوبات عنوان جایگزین گوشت قرمز شمرده میشوند. برای نمونه سرانه مصرف گوشت مرغ در سال ۱۳۹۰ حدود ۱۷ کیلو و ۶۰۰ گرم بوده که این رقم در سال ۱۳۹۶ به بیش از ۲۱ کیلوگرم رسیده است.
این آمارها از سوی این وبسایت در حالی مطرح شده است که وزارت جهاد کشاورزی آماری متفاوت از مصرف گوشت ارائه میدهد. به نظر میرسد وزارت جهاد کشاورزی با در نظر گرفتن تعداد کشتار دام و بدون توجه به لاشه قابل مصرف آن سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران را ۱۲ کیلوگرم ذکر میکند اما آمار لاشه قابل مصرف دام این ادعا را رد میکند.
البته این تنها گوشت نیست که مصرف آن در سالهای اخیر کاهش یافته. حجم میوه و لبنیات مصرفی در سبد خانوارها به شدت کم شده. بسیاری از خانوادهها ماهها از خوردن گوشت و بسیاری میوهها محروم هستند.
در همین رابطه غلامرضا کیامهر اقتصاددان و کارشناس امور بانکی در سرمقاله روز شنبه ۱۸ خردادماه روزنامه جهان صنعت نوشته است «به جرأت میتوان ادعا کرد که نه آقای رئیسجمهور و نه وزرا و دیگر مدیران عالیرتبه دولت ایشان برای یکبار هم که شده بدون محافظان و گماشتگان برای خرید مایحتاج روزانه به بازار نرفتهاند و از نزدیک در جریان چند و چون قیمتها و بلایی که سیاست وارد کردن شوکهای قیمتی بر سبد هزینه زندگی مردم وارد کرده است، قرار نگرفتهاند. هر چند حتی اگر تصمیم به تجربه کردن آن هم بگیرند در ارتباط با سطح عمومی قیمتها آنها نیز احساسی شبیه گردشگران خارجی پیدا میکنند که دلار و دیگر ارزهای معتبر را در جیب دارند و با مقایسه آن با نرخ ارز در بازار آزاد همه چیز مفت و ارزان به نظرشان میرسد.»
غلامرضا کیامهر در ادامه افزوده است که «شوکهای قیمتی به بازار که بیتردید سرنخ آن در دست خود دولت است به افزایش قیمت یک یا چند قلم کالای مصرفی یا خوراکی مورد نیاز مردم محدود نمیشود و امروز سراغ هر کالایی که میرویم مشاهده میکنیم که قیمت آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بهطور میانگین یکصد درصد افزایش پیدا کرده؛ از قیمت مسکن و اجاره خانه گرفته تا قیمت میوه و سبزی و گوشت و همه آن چیزهایی که اصطلاحا از آنها با عنوان کالاهای اساسی نام برده میشود، اما مسئولان دولت در برابر این افزایش قیمتهای فاجعهآمیز هیچگونه واکنشی از خود نشان نمیدهند و از بابت فشارهای کمرشکنی که این شوکهای قیمتی دارد هر روز به مردم وارد میکند، در مقام پوزشخواهی از آنها برنمیآیند.»