کیهان لندن - احمد رأفت - جوزپ بورل مقام ارشد سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپا شد. از اول نوامبر این سیاستمدار اسپانیایی که در حال حاضر وزیر خارجه موقت کشورش است، جانشین فدریکا موگرینی خواهد شد. روز سهشنبه، ۸ اکتبر، پس از نشستی با کمیسیون خارچی پارلمان اروپا که سه ساعت به طول انجامید، این انتخاب با تائید اکثریت نمایندگان رسمیت یافت. جورپ بورل ۷۲ ساله، تا کنون در چندین کابینه اسپانیا حضور داشته و از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ میلادی ریاست پارلمان اروپا را نیز عهدهدار بوده است.
جوزپ بورل ۷۲ سال پیش در روستایی در ایالت کاتالونیا، در نزدیکی مرز فرانسه، متولد شد. پدرش نانوا بود و او در دوران دبیرستان با الاغ نان را به دست روستاییان میرساند. جوزپ بورل پس از تحصیلات متوسطه با بورس تحصیلی به دانشگاه راه یافت و در رشته مهندسی هوافضا از دانشگاه مادرید فارغالتحصیل شد. جوزپ بورل با بورس دیگری راهی دانشگاه استانفورد در آمریکا شد و اولین فوق لیسانساش در مدیریت را دریافت کرد. در دانشگاه پاریس فوق لیسانس دیگری در زمینه اقتصاد انرژی گرفت. جوزپ بورل دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه کمپولتنسه مادرید است.
سیاستمداری با سابقه
کارنامه مشاغل سیاسی مقام ارشد سیاست خارجی و امنیت اروپا نیز بسیار درخشان است. او در ۴۰ سال گذشته توانست به عنوان وزیر محیط زیست و وزیر خارجه در چندین دولت حضور داشته باشد. مدتی نیز در مقام رهبری حزب سوسیالیست کارگری PSOE اسپانیا بود و هنوز هم یکی از رهبران این حزب به حساب میآید. جوزپ بورل در حال حاضر مسئولیت وزارت خارجه را در دولت موقت این کشور عهدهدار است. جوزپ بورل چند دوره نیز در پارلمان اروپا حضور داشته و چهار سال ریاست این نهاد را بر عهده داشت.
جوزپ بورل به عنوان جانشین فدریکا موگرینی با رای تمام گروههای پارلمانی به استثنای ائتلاف راستگرایان ایتالیایی و فرانسوی برگزیده شد. البته در اتحادیه اروپا سالهاست که تمام مقامات با رای اکثریت گروههای پارلمانی انتخاب میشوند و قاعده نانوشتهای برای تقسیم مناصب این اتحادیه بین گروههای پارلمانی و ۲۸ کشور عضو وجود دارد. البته احزاب راستگرا چون »جبهه ملی» فرانسه و «اتحادیه شمال» ایتالیا، از این قاعده مستثنا هستند و هیچکدام از این مناصب به آنها تعلق نمیگیرد.
مماشات با جمهوری اسلامی
جوزپ بورل معتقد است ظرفیت اروپا برای حضور در صحنه جهانی بیش از آن است که ما امروز شاهد هستیم. او از جمله بر این نظر است که اروپا ضمن گسترش همکاری با آمریکا در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، باید سیاست مستقلی را در جهان در پیش گیرد و از سیاستهای واشنگتن، در صورت اختلاف نظر، پیروی نکند. یکی از مواردی که اروپا نباید با سیاستهای آمریکا همراهی داشته باشد، به گفته جوزپ بورل، جمهوری اسلامی ایران است. جانشین فدریکا موگرینی از جمله خواهان تسریع روند اجرایی شدن ساز و کار مالی یا اینستکس است. او خروج آمریکا از برجام را «اشتباه بزرگی که میتواند برای اروپا گران تمام شود» دانسته و معتقد است که جمهوری اسلامی «می تواند در مقابل تحریمهای اقتصادی آمریکا در صورتی که دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۲۰ دوباره انتخاب نشود، به خوبی مقاومت کند».
در ماه فوریه ۲۰۱۹، همزمان با ۴۰امین سالگرد تاسیس جمهوری اسلامی، جوزپ بورل در یکسری توئیت از جمهوری اسلامی تمجید و تعریف کرد و از جمله حضور آن در سوریه را «عامل ثبات» خواند. برای جوزپ بورل «جمهوری اسلامی یک قدرت منطقهای است که نمیتوان نادیده گرفت» و باید «برای تامین امنیت اروپا» با آن همکاری کرد. در همین رابطه مقام جدید سیاست خارجی و امنیت اروپا تهدید به نابودی اسرائیل از سوی مقامات جمهوری اسلامی را «داستانی قدیمی» ارزیابی میکند و گامهایی را که تا کنون این کشور برای زیر پا گذاشتن تعهدات برجامی خود برداشته است «نه چندان مهم» میداند بطوری که نمیتوان آنها را «مغایر با حضور در این معاهده» خواند!
اولویتهای جوزپ بورل
جوزپ بورل از زمانی که رسما کاندیدای احراز مقام ارشد سیاست خارجی و امنیت اروپا شده است، حاضر به گفتگو با رسانهها نیست. وزیر خارجه کنونی اسپانیا که بسیار رک حرف میزند، احتمالا نمیخواهد با انتقاد از آمریکا و اسرائیل و حمایت از جمهور اسلامی راه خود را برای به دست گرفتن سکان سیاست خارجی اروپا دشوار سازد. وی حتی روز سهشنبه، پس از آنکه رسما به عنوان جانشین فدریکا موگرینی تائید پارلمان اروپا را به دست آورد، در اشاره به او لویتهای خود نامی از جمهوری اسلامی نبرد. جوزپ بورل چهارشنبه گفت اولین سفر او به منطقه بالکان خواهد بود زیرا گشودن درهای اتحادیه اروپا به روی صربستان، کوزوو، مونتهنگرو، آلبانی، بوسنی و مقدونیه باید در دستور کار اتحادیه اروپا قرار گیرد.
جوزپ بورل از روسیه نیز به عنوان تهدیدی جدی برای اتحادیه اروپا نام برد و گفت تحریمهایی که پس از اشغال کریمه به تصویب اتحادیه اروپا رسیدند نه تنها نباید برداشته شوند بلکه باید باقی بمانند و در صورت لزوم تقویت هم بشوند. او در سخنان اخیرش از دیگر اولویتها به کنترل بیشتر بر فروش تسلیحات به کشورهای غیراروپایی اشاره کرد. بسیاری معتقدند که منظور جوزپ بورل از کنترل بیشتر، کاهش فروش تسلیحات به پادشاهی سعودی است که در حال حاضر مهمترین خریدار جنگافزارهای ساخت اروپا است. انتخاب جوزپ بورل بدون شک بر روابط اروپا با اسرائیل نیز تاثیر خواهد گذاشت. وزیر خارجه کنونی اسپانیا خواهان به رسمیت شناخته شدن فلسطین به عنوان کشوری مستقل در کنار اسرائیل است.
ظریف: امنیت در خلیج فارس یا برای همه یا هیچکس