کیهان لندن - احمد رأفت - نشست «امنیت دریانوردی» که در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه ۲۹ و ۳۰ مهرماه ۹۸ در منامه، پایتخت بحرین، برگزار شد، با تاکید بر لزوم تامین امنیت تردد در آب‌های خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان پایان یافت.
دعوت‌‌کنندگان به این نشست کشورهای آمریکا و لهستان بودند که در بهمن‌ماه ۹۷ نیز کنفرانسی را در ورشو پایتخت لهستان با عنوان «تقویت صلح و امنیت در خاورمیانه» میزبانی کرده بودند. در نشست ورشو و نشست منامه از جمهوری اسلامی برای حضور دعوتی به عمل نیامده بود.
عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، نشست منامه را «غیر واقع‌بینانه« و «تلاشی ناکام برای مقابله با نفوذ ایران» خواند. در این نشست هیأتی از اسرائیل نیز حضور یافت که ریاست آن با دانا بنویستی گابای مسئول امنیت منطقه‌ای وزارت خارجه این کشور بود. این اولین بار است که اسرائیل رسما به کنفرانسی در یک کشور عربی دعوت می‌شود که با آن دارای روابط دیپلماتیک نیست. علاوه بر اسرائیل، نمایندگان ۶۰ کشور عربی، آسیایی و اروپایی نیز در نشست منامه حضور داشتند.
شیخ خالد بن احمد بن محمد آل‌خلیفه وزیر خارجه امیرنشین بحرین، در جریان آغار به کار این کنفرانس به تهدید‌های جدی علیه امنیت منطقه اشاره کرد و گفت برای مقابله با این تهدیدها اتخاذ موضعی جمعی ضرورت دارد. وزیر خارجه بحرین در روزهای گذشته جمهوری اسلامی را متهم به ارسال اسلحه و مواد منفجره به این کشور کرده بود. الشرق الاوسط به نقل از شیخ خالد بن احمد بن محمد آل‌خلیفه می‌نویسد «این سلاح‌ها و مواد منفجره می‌توانستند نیمی از منامه را تخریب کنند».
نشست منامه در پیامد حملاتی به چند نفتکش در آب‌های خلیج فارس و حمله موشکی و پهپادی به تأسیسات نفتی پادشاهی سعودی در ماه سپتامبر برگزار شد. پادشاهی سعودی، آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی چون فرانسه و بریتانیا، این اقدامات تروریستی را به جمهوری اسلامی نسبت می‌دهند و می‌گویند شواهد غیرقابل انکاری برای اثبات این اتهام در دست دارند. البته جمهوری اسلامی دست داشتن در حمله موشکی و پهپادی به تأسیسات آرامکو در خاک پادشاهی سعودی را رد کرده و این حملات را به حوثی‌های یمن منتسب می‌کند.
آمریکا در پیامد حمله به نفتکش‌ها در خلیج فارس و تنگه هرمز ائتلافی بین‌المللی را تشکیل داد که برخی از کشورهای عربی، بریتانیا و استرالیا نیز به آن پیوستند. تلاش‌های آلمان برای حضور ناوگان دریایی اروپایی جهت تامین امنیت تردد کشتی‌های تجاری در این منطقه تا کنون بی‌نتیجه مانده است. ژاپن نیز در روزهای گذشته اعلام کرد چند کشتی به دریای عمان برای تامین امنیت نفتکش‌های خود اعزام خواهد کرد. ژاپن برای جلب رضایت جمهوری اسلامی ناوگان دریایی خود را به خلیج فارس نخواهد فرستاد.
مایک پمپئو در نامه‌ای که در ابتدای کنفرانس منامه خوانده شد، شرایط کنونی را «ویژه و تاریخی» خواند و خواستار «جلوگیری از گسترش سلاح‌های کشتار جمعی و تحویل آنها چه از طریق هوایی و چه دریایی» شد. وزیر خارجه آمریکا در همین نامه از جمهوری اسلامی به عنوان «خطری بزرگ و مشترک برای همه» نام برد. آمریکا و بریتانیا، همراه با چند کشور عربی، در امردادماه نیز نشست دیگری در همین رابطه در پایتخت بحرین برگزار کرده و انگیزه آن را «مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران» خوانده بودند.
همزمان با نشست منامه، در ریاض نیز اجلاس دیگری با حضور فرماندهان نظامی کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس، مصر، پاکستان، بریتانیا، فرانسه، کره جنوبی، ایتالیا، هلند، آلمان، نیوزلند، یونان و آمریکا برگزار شد. هدف از برگزاری این نشست نیز بررسی راه‌های تامین امنیت دریانوردی در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان و مقابله با «اقدامات ستیزه‌جویانه جمهوری اسلامی» بود. فیاض بن‌حامد الزویلی رئیس ستاد کل نیروهای نظامی پادشاهی سعودی در اشاره به اهمیت تامین امنیت در این منطقه یادآوری کرد که ۳۰ درصد از از انرژی جهان از این منطقه عبور می‌کند و ارزش آن برابر با ۴ درصد از تولید ملی جهان است.
این نظامی سعودی یادآوری کرد «از زمان به قدرت رسیدن رژیم کنونی در ایران، رژیمی که صدور انقلابش به دیگر کشورها را در دستور کار دارد و بسیاری از توافق‌ها و معاهدات بین‌المللی را زیر پا گذاشته است، منطقه از امنیت و ثبات برخوردار نیست». فیاض بن‌حامد الزویلی جمهوری اسلامی را متهم کرد «با فتنه و آشوب و فرقه‌گرایی مذهبی و تشکیل نیروهای شبه‌نظامی و احزاب مسلح، امنیت و ثبات را در دیگر کشورها با هدف صدور انقلاب خود بهم ریخته است». در حاشیه نشست ریاض، هیات‌های نظامی کشورهای شرکت‌کننده توانستند در نمایشگاهی از موشک‌های بالیستیک و پهپادهایی که در حملات به تاسیسات سعودی استفاده شده است و به گفته مقامات این کشور همه ساخت جمهوری اسلامی هستند، دیدن کنند.
جیم مالوی دریادار آمریکایی که فرماندهی نیروهای دریایی کشورش در خلیج فارس را عهده‌دار است، در حاشیه نشست ریاض به روزنامه‌نگاران گفت «بر مبنای اطلاعاتی که به صورت روزانه دریافت می‌کنیم، نشانی از تغییر استراتژی جمهوری اسلامی پس از حمله ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی سعودی مشاهده نمی‌شود و این کشور هنوز تهدیدی جدی برای امنیت منطقه به حساب می‌آید». مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا نیز که اخیرا به ریاض سفر کرده بود، هدف گفتگو با مقامات پادشاهی سعودی را «مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی و روسیه» اعلام کرد.
اخیرا ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز در ریاض با مقامات سعودی ملاقات کرده بود. در جریان این سفر و ملاقات ولادیمیر پوتین با محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان، قرارداهایی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار بین دو کشور به امضا رسیدند. ملک سلمان، پادشاه سعودی در خاتمه دیدار با ولادیمیر پوتین گفته بود کشورش «در هر موردی که به ثبات، امنیت و صلح کمک کند، با افراطی‌گری و تروریسم مقابله کند و به رشد اقتصادی یاری برساند» با مسکو همکاری خواهد کرد. گسترش روابط مسکو با ریاض یکی از دلایل سفر مارک اسپر به پادشاهی سعودی است. آمریکا و اروپا نگران تقویت حضور روسیه در خاورمیانه هستند.
