در همین حال حمیدرضا عدل، معاون سازمان برنامه و بودجه ایران نیز دو روز پیش متوسط مصرف روزانه بنزین در ایران را ۹۵ میلیون لیتر اعلام کرد و از احتمال کاهش ۶ تا ۱۰ میلیون لیتری مصرف بنزین خبر داد.

درآمد دولت از فروش بنزین

بدین ترتیب اگر مصرف بنزین در ایران روزانه به ۸۷ میلیون لیتر کاهش یابد، آن گاه دولت روزانه ۲۳ میلیون لیتر بنزین ۳ هزار تومانی عرضه خواهد کرد که به معنای کسب درآمد ۶۹ میلیارد تومانی است.

همزمان درآمد حاصل از فروش ۶۴ میلیون لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی نیز ۹۶ میلیارد تومان است.

مطالب بیشتر در سایت یورونیوز

در مجموع با کسب درآمد روزانه ۱۶۵ میلیارد تومانی، دولت ایران ماهانه از محل فروش بنزین ۵ هزار و ۱۸ میلیارد تومان عایدی خواهد داشت.

این درآمد پیش از افزایش اخیر قیمت بنزین ماهانه ۲ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان بوده است. پس درآمد دولت با اجرای سیاست افزایش قیمت بنزین ۲ هزار و ۱۶۸ میلیارد تومان، معادل ۷۶ درصد رشد می‌کند.

سود دولت از فروش بنزین

امیر وکیل زاده، مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران هفته گذشته از قیمت تمام شده ۴۴ سنتی هر لیتر بنزین تولیدی ایران خبر داده بود. این نرخ بر پایه قیمت مرجع ۴۲۰۰ تومانی دلار معادل هزار و ۸۴۸ تومان است.

البته پیشتر وزیر نفت ایران نیز قیمت تمام شده هر لیتر بنزین تولیدی را حدود ۲ هزار تومان اعلام کرده بود.

بنابراین دولت ایران با فروش روزانه ۸۷ میلیون لیتر بنزین هزار و ۸۴۸ تومانی، ۱۶۰ میلیارد تومان هزینه می‌کند و در مقابل ۱۶۵ میلیارد تومان درآمد کسب می‌کند که سود ماهانه آن بالغ بر ۱۵۲ میلیارد تومان و سالانه هزار و ۸۲۵ میلیارد تومان خواهد بود. پس دولت با افزایش قیمت بنزین افزون بر رشد درآمد به کسب سود نیز نائل شده است.

البته ایران مدعی است که ظرفیت تولید بنزین این کشور روزانه حدود ۱۱۰ میلیون لیتر است و با کاهش سطح مصرف به ۸۷ میلیون لیتر در روز امکان صادرات روزانه ۲۳ میلیون لیتر بنزین فراهم خواهد شد.

انگیزه قاچاق سازمان یافته بنزین

در حال حاضر و تحت تاثیر افت قیمت جهانی نفت، بهای هر لیتر بنزین فوب خلیج فارس به حدود ۴۴ سنت رسیده که دقیقا معادل قیمت تمام شده تولید بنزین در ایران (۱۸۴۸ تومان) است و صادرات آن ظاهرا منطقی نیست.

این امر گذشته از این که نشان دهنده بالا بودن قیمت تمام شده تولید بنزین در ایران است، این فرضیه را مطرح کرده است که دولت ایران برای کسب سود از محل تجارت بنزین چشم به اختلاف قیمت دلار مرجع و آزاد و قاچاق سازمان یافته آن به کشورهای همسایه دوخته که بنزین در آنها بالاتر از بهای فوب خلیج فارس عرضه می‌شود.

به عنوان مثال اگر ۲۳ میلیون لیتر بنزین در روز بر پایه قیمت فوب خلیج فارس صادر شود، حدود ۱۰ میلیون دلار عایدی خواهد داشت که بر پایه دلار ۱۲ هزار تومانی ۱۲۱. ۴ میلیارد تومان ارزش خواهد داشت. این درآمد بر پایه نرخ مرجع دلار تنها ۴۲ میلیارد تومان است. لذا اگر ارز حاصل از این صادرات در بازار آزاد فروخته شود، روزانه بیش از ۷۹ میلیارد تومان سود حسابداری نصیب دولت می‌شود که ماهانه بالغ بر ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و سالانه به بیش از ۲۸. ۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد.

اما سود قاچاق سازمان یافته بنزین به کشورهای همسایه بیش از صادرات رسمی آن است که به ویژه در شرایط وجود تحریم‌های آمریکا دشوارتر هم شده است. در حال حاضر، هر لیتر بنزین در عراق ۶۸ سنت، در پاکستان ۷۵ سنت و در افغانستان ۷۳ سنت عرضه می‌شود.

بنابراین اگر ۲۳ میلیون لیتر بنزین مازاد بر مصرف ایران به کشورهای همسایه به قیمت متوسط ۵۲ سنت به طور سازمان یافته قاچاق شود، درآمد فروش بنزین به ۱۱. ۹میلیون دلار می‌رسد که بر پایه دلار آزاد معادل ۱۴۲. ۸ میلیارد تومان است ولی قیمت تمام شده آن بر پایه دلار ۴۲۰۰ تومانی و هزینه ۴۴ سنتی تولید بنزین، ۴۲ میلیارد تومان خواهد بود.

سود آن بر اساس اختلاف قیمت ارز مرجع ۱۰۰. ۸ میلیارد تومان در روز خواهد بود. این سود ماهانه به بیش از ۳هزار و ۶۶ میلیارد تومان می‌رسد.

محل تامین یارانه ۶۰ میلیون نفر

دولت ایران قصد دارد ماهانه حدود ۳ هزار میلیارد تومان یارانه از محل افزایش قیمت بنزین به ۶۰ میلیون نفر پرداخت کند.

این در حالی است که درآمد و سود ماهانه دولت از محل افزایش قیمت بنزین حدود ۲ هزار و ۳۱۸ میلیارد تومان افزایش یافته و در عین حال بنا بر فرضیه مطرح شده سود صادرات بنزین به ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در ماه و یا نفع قاچاق سازمان یافته آن می‌تواند ماهانه به ۳ هزار میلیارد تومان بالغ می‌شود.

بنابراین رشد قیمت بنزین نه تنها منابع لازم برای پرداخت یارانه نقدی را فراهم کرده بلکه می‌تواند ماهانه حداقل هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان مازاد عایدی از محل درآمد فروش و سود صادرات نصیب دولت ایران می‌کند.

با این وجود دولت ایران تاکید دارد که هدفش از اجرای طرح افزایش قیمت بنزین، ارتقاء سطح معیشت خانوارهای نیازمند ایرانی بوده و هدف درآمدی از اجرای آن را نداشته است.