Thursday, Nov 28, 2019

صفحه نخست » نقش «میرزا ملکم‌خان» در اعتراضات آبان ۹۸

112819B_top.jpgتحلیل فرمانده سپاه از اعتراضات سراسری مردم ایران با تمجید رهبر ایران روبه‌رو شد

ایندیپندنت فارسی - آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در ابتدای دیدار روز گذشته خود با گروهی از بسیجیان، اشاره کوتاهی به سخنان سردار سلامی کرد و گفت: «تحلیل فرمانده سپاه بسیار خوب بود و باید این تحلیل نوشته شود و در اختیار جوانان قرار بگیرد.»

سخنان سلامی قبل از آغاز سخنرانی رهبر ایران و در حضور او انجام شده بود. خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، صبح امروز متن سخنان فرمانده سپاه را که با تمجید آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شد، منتشر کرده است.

این سخنان فرمانده سپاه واجد چه تحلیلی بود که رهبر نظام را چنان به وجد آورد؟

براساس متنی که خبرگزاری‌های داخلی منتشر کرده‌اند، سلامی متنی کوتاه و شعاری را برای رهبر ایران روخوانی کرده است.

مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی

در آن متن کوتاه، او می‌گوید که برنامه جدیدی برای بازآرایی و تکوین بسیج در دست اقدام است. موضوع گام دوم انقلاب که چندی پیش از سوی خامنه‌ای مطرح شده بود، بخش دیگری از آن سخنان است. سلامی می‌گوید که براساس چشم‌انداز گام دوم، «نظام سلطه و استکبار جهانی» دیگر قادر نخواهند بود رابطه‌ای مانند قبل از انقلاب با ایران داشته باشند و بر این اساس، انقلاب ایران تنها انقلابی خواهد بود که دچار استهلاک و میرایی نخواهد شد.

سخنان فرمانده سپاه تا اینجا مانند رجزخوانی‌های مرسوم میان نظامیان، واجد تحلیل ویژه‌ای نبود. اما او بلافاصله به سراغ اعتراضات سراسری آبان ماه ۹۸ رفت و کوشید صورتبندی و تحلیل سپاه از این وقایع را به رهبر نظام عرضه کند.

سلامی می‌گوید، اعتراضات تیرماه ۷۸، انتخابات ۸۸، دی ۹۶ و آبان ۹۸، از سوی «بدیل‌های نازل و ارتجاعی میرزا ملکم‌خان‌ها، میرزا فتحعلی آخوندزاده‌ها، حاج سیاح‌ها و سایر بدعاقبت‌های خود باخته و غرب‌زده داخلی» فعال شده است. به گفته فرمانده سپاه، «شبه‌روشنفکرهای راحت‌طلب و ریاکار» که به دنبال تداوم نقش ملکم‌خان، آخوندزاده و حاج‌سیاح هستند، به کمک «استکبار جهانی» آمده‌اند و از طریق «معاندین داخلی و منافقین خبیث» این اعتراضات را شکل داده‌اند.

حاج سیاح، آخوندزاده و ملکم‌خان چه کسانی بودند؟

11.jpgمیرزا محمدعلی محلاتی معروف به حاجی سیاح، روشنفکر و جهانگرد ایرانی در اواخر دوره قاجار و از دوستان نزدیک جمال‌الدین اسدآبادی بود.

او پس از سفری که به دور دنیا انجام داد، سفرنامه‌ای درباره مشاهدات خود و دریافت‌هایش از آداب حکمرانی در کشورهای دیگر نوشت که در تلاش‌ ایرانیان برای مشروطه کردن سلطنت و مبارزه با استبداد، مورد توجه قرار گرفت. کتاب دیگر او شرح وقایع بیش از ۳۰ سالی است که به انقلاب مشروطه ختم شد. از حاج سیاح به عنوان کسی یاد می‌شود که برای نخستین بار مفهوم «حقوق بشر» را فارغ از ارجاعات دینی، به مفاهیم سیاسی ایران وارد کرد.

12.jpg
میرزا فتحعلی آخوندزاده، نمایشنامه‌نویس و روشنفکر مشروطه‌خواه ایرانی بود که بر جدایی دین از سیاست و قرائت مدرن از دموکراسی تاکید داشت./ عکس از ویکی‌پدیا

***

موضوع اهمیت آموزش همگانی جدید و احترام به حقوق زنان، به شکل گسترده در آثار او منعکس شده است.

13.jpg
میرزا ملکم‌خان نیز از روزنامه‌نگاران و روشنفکرانی بود که نقشی مهم در انقلاب مشروطه داشت. / عکس از ویکی‌پدیا

***

او روزنامه «قانون» را برای نخستین بار در ایران منتشر کرد. تاکید بر حکومت قانون و از بین بردن تمامی مظاهر حکومت خودکامه و استبدادی، هسته مرکزی آثار و فعالیت‌های سیاسی او است.

آنچه این سه نفر را به هم پیوند می‌دهد، روشنفکر بودن، مخالفت با استبداد، دفاع از حقوق زنان، جدایی دین از سیاست، و ترویج مدارس جدید است.

به بیان دیگر، تاکید فرمانده سپاه بر این که زمینه‌سازان اعتراضات علیه جمهوری اسلامی در دوره رهبری آیت‌الله خامنه‌ای، روشنفکرانی مشابه ملکم‌خان، آخوندزاده و حاج سیاح هستند، اعتراف به این نکته است که پس از گذشت ۱۱۰ سال از انقلاب مشروطه، هنوز خواست آزادی، محدود شدن قدرت، آزادی زنان و جدایی دین از سیاست، در محور مطالبات مردمی قرار دارد.

سلامی می‌گوید، نتیجه فعالیت این روشنفکران، ایجاد شبهه‌افکنی و تردید در مورد کارآمدی نظام جمهوری اسلامی است و این افراد با «تاکید بر جدایی دین از سیاست، القای ناکارآمدی دینی در مدیریت جامعه و تعارض بین منافع ملی و آرمان‌های انقلابی» در پی ایجاد نبردی جدید علیه جمهوری اسلامی هستند.

نکته جالب آن است که فرمانده سپاه در تحلیلش «ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها» را نیز که از سوی محمد خاتمی، رئیس‌ جمهوری پیشین ایران مطرح شده بود، به عنوان ادامه همین جریان معرفی می‌کند و می‌گوید: «طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها، مدل نظری برای ادغام نظام فکری حاکم بر جامعه در سیستم جهانی‌سازی بود.»

اساس تحلیل فرمانده سپاه که با تمجید آیت‌الله خامنه‌ای هم روبه‌رو شده است، این است که اعتراضات اجتماعی دو دهه گذشته نه به دلیل گرانی بنزین، اعتراض به نتیجه انتخابات یا نارضایتی‌های دیگر مردم و دانشجویان، که شکل جدیدی از مطالبه خواست‌های ناکام انقلاب مشروطیت برای نفی حکومت خودکامه، جدایی دین از سیاست، آزادی زنان، و ارتباط آزاد با کشورهای جهان است، که البته سپاه و بسیج در مقابل آن خواهند ایستاد.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy