اواخر شهریور ماه گذشته بود که رضا پهلوی در مصاحبه با تلویزیون منوتو، نقش خود را به عنوان «یک نقش تکمیلی در حمایت و تشویق آنچه خواست مردم و گوشزد به مسئولین و رهبران سیاسی» است معرفی کرده و هدف خود را در «به کرسی نشاندن حرف و خواسته مردم» معرفی کرد. او همچنین در این مصاحبه اظهار داشت: «یک معتمد مردم کسی نیست که حکم و دستور دهد بلکه وظیفه اش مثل وکیلی است که از حق موکل خودش در مقابل مسئولین دفاع می کند». وی در پایان خود را به عنوان «وکیل ملت» معرفی کرد و پس از آن بود که طرفداران رضا پهلوی در فضای مجازی به انتشار بیانیه های مختلف به تبلیغ هشتک «وکیل ملت» پرداختند.
برخی از منتقدان رضا پهلوی، «وکیل ملت» را در راستای «فرار از مسئولیت پذیری»، «عدم توانایی رهبری» و «پرهیز وی از شکستی دیگر» عنوان میکنند و آنرا گفتمان جدیدی از طرف وی نمیدانند.
اما برخی اظهارات رضا پهلوی در چند هفته اخیر نشان میدهد که ابعاد موضوع فراتر از حدس و گمان های منتقدان است.
گریز از مسئولیت در شورای گذار
همانگونه که گفته شد، لایه ابتدایی کلیدواژه «وکیل ملت»، گریز رضا پهلوی از پذیرش هرگونه مسئولیت پس از شکست پروژه «شورای ملی ایران» که رضا پهلوی از آن به عنوان «آخرین تیر» یاد میکرد، بود. بررسی های صورت گرفته نشان میدهد که استفاده از عبارت «وکیل ملت» توسط رضا پهلوی، ۹ روز قبل از کنفرانس شورای گذار حسن شریعتمداری نیز، احتمالا پاسخی به دعوت این گروه برای مشارکت در «شورای مدیریت گذار» حسن شریعتمداری بوده است. نکته قابل تامل آنکه بررسی های صورت گرفته نشان میدهد که مصاحبه مذکور رضا پهلوی با تلویزیون منوتو با مصاحبه وی با سایت کیهان لندن و حمایت ضمنی او از «شورای مدیریت گذار»، در یک مکان و در یک روز و با حضور شهریار آهی، مشاور رضا پهلوی و از اعضای اصلی «شورای مدیریت گذار» صورت گرفته که این موضوع احتمال ذکر شده را تقویت میکند.
مصاحبه با نیوزویک
۲۰ مهر گذشته، اولین مصاحبه رضا پهلوی پس از معرفی خود به عنوان «وکیل ملت» با نشریه نیوزویک، وی در قامت «نماینده منتخب مردم» ظاهر میشود و در پاسخ به سوال «در مورد سیاست فشار حداکثری آمریکا چه فکر می‌کنید؟» آشکارا اظهار میکند: «تحریمها دسترسی رژیم به منابع مالی برای خرابکاری را محدود کرده و یا کاهش داده و مردم این را درک میکنند و قدردان هستند».
جالب آنکه رضا پهلوی آنچنان به صراحت و به «نمایندگی مردم» از تحریم های فلج کننده آمریکا که این روزها نه گریبان ج.ا، بلکه گریبان بیماران صعب العلاج را گرفته، حمایت میکند، که حتی سایت های طرفدار و حامی وی، حاضر نشدند این بخش از صحبت های او را ترجمه کنند، بنابراین به سانسور روی آوردند.
اندیشکده هادسن
حضور رضا پهلوی در اندیشکده امنیتی هادسن اما نقطه اوج در پیاده سازی طرح «وکیل ملت» ملت در هفته های اخیر بود. او که در ۲۶ دیماه اخیر در هادسن حاضر شده بود، در گفتگو با مایکل دوران، چندین بار مسئولیت خود را در «هماهنگی میان مردم»، «رساندن پیام مردم»، «نماینده مردم» و ... معرفی کرده و سرانجام از آمریکا و غرب میخواهد که به جای مماشات و گفتگو با ج.ا، با «نماینده مردم» مذاکره کنند.
وی که پیش از این، در مصاحبه های مختلف از تحریم های هدفمند علیه ج.ا دفاع میکرد، در اندیشکده هادسن به عنوان «نماینده مردم» اظهار داشت: «تحریمها اهرم فشار علیه رژیم است اما تنها اعمال تحریم کافی نیست.»
وکیل ملت و دوستی خاله خرسه!!
پس از روی کارآمدن ترامپ در کاخ سفید و تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران، رویکرد اپوزیسیون خارج از کشور نیز در قبال مبارزات داخل، تغییر ملموسی داشته است. اگر تا پیش از انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا، تمرکز اپوزیسیون خارج از کشور برروی مبارزات مدنی مردم داخل کشور بود، با پیروزی ترامپ اما به سمت تشویق غرب برای تحریم بیشتر ایران بود. به گونه ای که با معرفی خود به عنوان «نماینده مردم» خواستار تحریم بیشتر و بیشتر میشوند.
آنچه واضح و مبرهن است، این تاکتیک باعث از بین رفتن جنبش های مدنی و پدید آمدن جنبش گرسنگان در داخل کشور خواهد شد. تشویق غرب برای گروگانگیری نان و معیشت مردم، باعث تنزل مطالبات مردم از دمکراسی، آزادی بیان و قلم، سکولاریسم، عدالت و ... به موضوعاتی مانند مایحتاج اولیه زندگی، نان، دارو و ... و کاهش سطح توقع مردم از مطالبه حکومتی همانند سوئد، دانمارک و ... به کشورهایی همانند دیکتاتوری همانند عربستان سعودی، کویت و امارات خواهد شد.
