بی بی سی - بر اساس تحقیق مشترک روزنامه آمریکایی "واشنگتن پست" و تلویزیون "زِد دی اف" آلمان، سیا، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و سازمان اطلاعاتی آلمان، دههها مخفیانه صاحب یکی از بزرگترین شرکتهای تولید تجهیزات رمزگذاری بودهاند. بر اساس این پژوهش تجهیزات این شرکت سوییسی به نام "کریپتو اِیجی" به بیش از ۱۲۰ کشور از جمله ایران فروخته شده است.
سیا در این باره اظهار نظر نکرده است.
سایر خریداران دولتهای نظامی آمریکای جنوبی، واتیکان، هند، پاکستان و بعضی دیگر از متحدان غرب بودهاند.
ماموران سیا بر عملیات شرکت کریپتو ایجی نظارت میکردند، مدیران شرکت این امکان را فراهم میکردند و به این ترتیب میلیونها دلار به سوی شرکت سرازیر شد.
بر اساس این گزارش، تجهیزات رمزگذاری طوری دستکاری میشدند که به دستگاههای اطلاعاتی امکان رمزشکنی میداد.
یک سند طبقه بندی شده سیا که به دست روزنامه نگاران رسیده، این عملیات را کودتای اطلاعاتی قرن نام نهاده است.
طبق این سند، این تجهیزات در ۴۰ درصد ارتباطات دیپلماتیک و دیگر تماسهای بین دولتها به کار میرفته است.
شرکت کریپتو ایجی در سال ۲۰۱۸ به دو شرکت تقسیم شد، یکی مسئولیت مشتریان سوئیسی را به عهده گرفت و دیگری مشتریان خارجی. بخش خارجی آن را یک سرمایهگذار سوئدی به نام آندریاس لیند خرید و شرکت کریپتواینترنشنال نام گرفت.
این شرکت این خبر را "بسیار نگرانکننده" خواند و در وبسایتش نوشت "ما هیچ ارتباطی با دستگاه اطلاعاتی آمریکا و آلمان نداریم."
"ما در حال ارزیابی شرایط هستیم و وقتی تصویر کاملی داشتیم اظهارنظر خواهیم کرد."
روسیه و چین هیچوقت از تجهیزات شرکت سوئیسی استفاده نکردند ولی اسناد به دست آمده حاکی است که جاسوسان آمریکایی با شنود ارتباطات آنان با سایر کشورها به اطلاعات بسیاری دست یافتهاند.
ارتباط شرکت کریپتو ایجی با دستگاههای اطلاعاتی غربی از سالها پیش روشن شده بود اما ثابت نشده بود که این دستگاهها مالک شرکت باشند.
بیبیسی در سال ۲۰۱۵ گزارش کرده بود که بوریس هاگلین موسس شرکت سوئیسی رمزگذاری کریپتو ایجی در دوران جنگ سرد به دستگاههای اطلاعاتی آمریکا (NSA) و بریتانیا (GCHQ) کمک میکرده است.
او به این دستگاهها اطلاع میداد که چه کشوری چه تجهیزاتی با چه مجهزاتی خریده است و بر حسب توصیه ناتو قدرت رمزشکنی تجهیزات هر کشور را تعیین میکرد.
شرکت کریپتو ایجی را بوریس هاگلین یک سوئدی متولد روسیه که متخصص رمزگذاری بود در سال ۱۹۵۲ در شهر تسوگ سوئیس تاسیس کرد.
این شرکت قدیمی که در طی دههها بازار فروشش به بیش از صد کشور از جمله ایران، عراق و لیبی گسترش یافته بود. برای کشورهایی که نگران خرید چنین تجهیزاتی از کشورهای عضو ناتو بودند، این شرکت که در سوئیس بیطرف واقع بود و محصولات مرغوبی داشت گزینه مناسبی به شمار می آمد.
به نوشته سایت انقلاب اسلامی، پس از ترور شاپور بختیار، نخست وزیر سابق ایران، "یک نشت اطلاعاتی باعث رسوایی بزرگ میشود."
این سایت مینویسد ایران در آنزمان مشتری این شرکت سوئیسی بود: "در هفت اوت ۱۹۹۱، روز قبل از کشف جسد بختیار، سازمان اطلاعات ایران پیام رمزی به سفارتخانههای ایران ارسال میکند با عنوان 'آیا بختیار مرده است؟'. تهران در مییابد که دولتهای غربی قادر به کشف رمز پیام شدهاند. ایران مشکوک به تجهیزات رمزنگاری خود که از شرکت سوئیسی گرفته بود میشود."
به نوشته نشریه سوئیسی وردفرلاگ در سال ۱۹۹۴، "ایران شک خود به منبع درز اطلاعات را با دستگیری هانس بوهلر فروشنده ارشد شرکا کریپتو ایجی در هجدهم مارس ۱۹۹۲ نشان داد. در طول نه ماه و نیم زندان انفرادی در زندان اوین تهران، بوهلر بارها و بارها بازجویی شد که آیا کدهای رمز ایران یا لیبی را به قدرتهای غربی لو داده است یا نه."
اما بوهلر چیزی درباره این کار شرکت نمیدانست. شرکت کریپتو ایجی "یک میلیون دلار" برای آزادی او پرداخت و بعد از بازجویی از او و وقتی مطمئن شد که چیزی به ایران لو نداده اخراج شد چرا که شروع به پرسشهای دردسرساز کرده بود.
رسانههای سوئیس و نشریه اشپبگل آلمان موضوع را پیگری کردند و میخواستند بدانند آیا اطلاعات لو رفته به دست قدرتهای غربی رسیده است یا نه. به نوشته روزنامه آمریکایی بالتیمور سان "پاسخ مثبت بود."
نامه سرگشاده شیرین عبادی به نسل جدید ایرانیان