- الزرفی که ایفای نخست‌وزیری عراق را بر عهده گرفته است اعلام کرد، شبه‌نظامیان را با هر نام و نشانی منحل خواهد کرد. انحلال شبه‌نظامیان شیعه به معنی پایان دادن به وجود و حضور بازوهای نظامی جمهوری اسلامی در عراق است.
- الزُرُفی طی این مدت با تمام افرادی که او را تایید می‌کنند ملاقات و بر برنامه آینده خود با آنها مشورت کرد. او می‌داند که هرقدر از حکومت ایران بیشتر دور شود به همان اندازه از سوی مخالفان عراقی، روشنفکران و سکولارهای این کشور، جهان عرب و آمریکا حمایت خواهد شد. او حتی با کسانی که با نخست وزیری او مخالفند نیز یا ملاقات کرده یا برای پیام‌اش را با واسطه‌هایی به آنان فرستاده تا آنان را از برنامه آینده خود با خبر کند.
- دکتر خمیس الجنابی استاد علوم رسانه‌ای در امارات به کیهان لندن می‌گوید: نفوذ رژیم ایران در عراق به سرعت در حال افول است؛ برعکس، حضور آمریکا در عراق در حال افزایش است و روند صعودی را طی می‌کند به ویژه آنکه تظاهرکنندگان شیعیه، کردها و سنی‌ها از حضور واشنگتن در عراق برای متوقف کردن توسعه‌طلبی فرقه‌گرایانه‌ی رژیم تهران حمایت می‌کنند.
*منبع: شرق الاوسط
*نویسنده: حمزه مصطفى
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
با وجود جلسات مکرر و منظم و برنامه‌ریزی شده‌ی اسماعیل قاآنی فرمانده جدید «نیروی قدس» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با رهبران احزاب و فراکسیون‌های سیاسی شیعه در عراق که طی چند روز گذشته در بغداد برگزار شد، اما تلاش‌ها برای متحد کردن جناح‌های مختلف شیعیان نزدیک به جمهوری اسلامی در میان اعضا و کادرهای احزاب و فراکسیون‌های شیعه به ویژه در بین اعضای پارلمان عراق با روند رو به رشد «استقلال‌طلبی سیاسی و دوری جستن از رژیم تهران» برخورد کرد.
همزمان با سفر قاآنی به عراق محمد الحلبوسی رئیس پارلمان این کشور و عمار الحکیم رهبر جریان «حکمت»، در یک بیانیه مشترک خواستار پایان دادن به «بحران سیاسی فعلی» در عراق شدند. حکیم پس از استقبال از الحلبوسی از جناح‌های سیاسی خواست تا با در نظر گرفتن واقعیت‌های جدید اقتصادی و بهداشتی عراق تصمیم‌گیری کنند.
الحکیم بر اهمیت نمایندگی و مشارکت همه عراقی‌ها در ساختار سیاسی بدون محروم کردن هیچ جریانی یا حزبی در دولت آینده الزُرُفی تاکید کرد.
رئیس پارلمان عراق و عمار الحکیم تأکید کردند پارلمان این کشور باید نقش خود را در مقابله با بحران اقتصادی ناشی از کُرونا و کاهش قیمت نفت، ایفا کند.
اگرچه نیروهای سیاسی اصلی شیعه در برابر گزینه عدنان الزُرُفی که برهم صالح رئیس جمهوری کرد عراق آن را تعیین کرد، مخالفت کردند اما کاندیدای جدید پست نخست وزیری عراق در حال حاضر نقش نخست وزیری را با اختیارات کامل قانونی این نهاد ایفا می‌کند. او از طریق تشکیل جلسات روزانه با مقامات ارشد عراقی که آخرین آن نجاح الشمری وزیر دفاع عراق بود، خود را برای این پست آماده می‌کند. الزُرُفی اولویت‌های روابط خود را به آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی قرار داده است. او اولین دیدارهای خود را با سفرای پنج کشور دارای عضویت دائم در شورای امنیت انجام داد و سپس سراغ سفیران کشورهای اتحادیه اروپا به ویژه آنهایی که در تعیین سرنوشت سیاست اروپا مؤثرند رفت و سپس با سفیران کشورهای عربی از اردن، سعودی، کویت و امارات گرفته تا مصر و دیگران دیدار کرد. الزُرُفی اغلب از محتوای این دیدارهای اطلاعاتی به بیرون درز نداد.
عدنان الزوفی گزینه مورد پسند رژیم ایران نیست اما شرایط جدید عراق و اعتراضات مردم و شرایط منطقه‌ای و ضعیف شدن نقش جمهوری اسلامی در عراق و عدم توافق شیعیان به دلیل فشار تظاهرات اعتراضی علیه احزاب شیعه در قدرت، شخصیت الزُرُفی را برجسته و او را به تنها گزینه نخست وزیری تبدیل کرده است.
در سفر قاآنی منابع عراقی خبری از ملاقات الزُرُفی با جانشین قاسم سلیمانی نشر نکردند اما یک دیپلمات ایرانی روز گذشته مدعی شد که الزُرُفی بطور غیرمستقیم با قاآنی ارتباط برقرار کرده ولی از ذکر جزئیات یا نوع «ارتباط» به دلیل آنچه «دلایل امنیتی» نامید، امتناع ورزید. الزُرُفی این گفته دیپلمات ایرانی را تایید یا نفی نکرده است.
الزُرُفی به تمام کسانی که با آنها ملاقات کرد تاکید کرد که سیاست خارجی عراق مستقل و در چارچوب احترام به قوانین بین‌المللی و روابط منطقه‌ای و به دور از قطب‌بندی‌ها خواهد بود. او تاکید کرد اولین شرط قبول مسئولیت پست نخست وزیری را سوق دادن سیاست خارجی عراق به استقلال در تصمیم‌گیری و اجازه ندادن به دخالت کشورهای دیگر در شئون داخلی کشورش می‌داند. او همچنین اعلام کرد، شبه‌نظامیان را با هر نام و نشانی منحل خواهد کرد. انحلال شبه‌نظامیان شیعه یعنى پایان دادن به وجود بازوهای نظامی جمهوری اسلامی در عراق است. الزُرُفی طی این مدت با تمام افرادی که او را تایید می‌کنند ملاقات و بر برنامه آینده خود با آنها مشورت کرد. او می‌داند که هرقدر از حکومت ایران بیشتر دور شود به همان اندازه از سوی مخالفان عراقی، روشنفکران و سکولارهای این کشور، جهان عرب و آمریکا حمایت خواهد شد. او حتی با کسانی که با نخست وزیری او مخالفند نیز یا ملاقات کرده یا برای پیام‌اش را با واسطه‌هایی به آنان فرستاده تا آنان را از برنامه آینده خود با خبر کند.
در مورد اینکه آیا اسماعیل قاآنی که پس از کشته شدن قاسم سلیمانی پرونده عراق را به دست گرفته موفق خواهد شد شیعیان پراکنده عراقی را از آشفتگی کنونی نجات داده و آنها را حول هدف تهران متحد کند، رئیس «مرکز اندیشه سیاسی عراق» ابراز تردید می‌کند.
دکتر احسان الشمری رئیس «مرکز اندیشه سیاسی عراق» در بغداد در مصاحبه‌ای با روزنامه فرامنطقه‌ای شرق الاوسط، گفت :«قاآنی توانست تنها بین سران متخاصم احزاب شیعه عراقی «بیت الشیعی» که اغلب از توده‌های شیعه طرد شده‌اند، نفوذ کند اما او با مخالفت اعضای احزاب شیعه که در رهبری این احزاب نیستند به‌خصوص آنهایی که در پارلمان حضور دارند مواجه شد. اختلافات میان شیعیان اکنون تنها بین توده مردم و احزاب نیست بلکه خود احزاب هم دچار ریزش و اختلافات شدید در ساختارهای داخلی خود شده‌اند و بجز افرادی که به صورت سنتی سال‌ها بر اریکه رهبری این احزاب نشسته‌‌اند، اعضا و کادرها و بدنه‌ی احزاب شیعه خواستار گره زدن مسیر و سرنوشت خود با رژیم اسلامی تهران نیستند. اختلاف شدید بین احزاب شیعه در پارلمان عراق بیش از پیش عیان شده. عدم موافقت احزاب بر یک نامزد مشخص برای نخست وزیری دلیل وجود شکاف عمیق و نوعی از هم پاشیدگی این احزاب است. این شکاف تنها در مرجع قانونگذاری یعنی پارلمان نیست بلکه بر اثر فشار تظاهرات اعتراضی در شهرهای شیعه‌نشین به سطوح پایین‌تر نیز کشیده شده بطوری که اغلب اعضای این احزاب تحت تاثیر تحولات جدید رویکرد سیاسی استقلال‌طلبانه و دوری جستن از جمهوری اسلامی ایران به خود گرفته‌اند».
دکتر الشمری همچنین گفت: «سفر اسماعیل قاآنی به بغداد در این شرایط و دیدار او با رهبران احزاب سیاسی، بدون شک بیانگر پیام رژیم ایران به رقبای جمهوری اسلامی است و محتوای این پیام این است که عراق همچنان در اولویت برنامه‌های رژیم اتهران قرار دارد. حکومت ایران هنوز روی وحدت «بیت الشیعی» و تصمیمات سیاسی شیعیان شرط‌بندی می‌کند».
الشمری افزود: «البته شکاف میان شیعیان با قیام اکتبر ۲۰۱۹ جوانان عراقی که نتیجه‌ی طبیعی شکست گفتمان فرقه‌گریانه احزاب شیعه در اداره کشور و در نهایت گسترش فساد، محرومیت و فقر بود، ظاهر شد. حتی تلاش‌های خود قاسم سلیمانی هم قبل از کشته شدنش برای بازگرداندن وحدت به «خانه سیاسی شیعه» بی‌نتیجه ماند. سلیمانی در آخرین تلاش خود توانست شیعیان را در خانه عمار الحکیم جمع کند و توافقنامه‌ای میان آنها امضا کند اما این توافق به دلیل فشار تظاهرات اعتراضی به سرعت فرو پاشید».
الشمری خاطرنشان کرد: «قاآنی سعی کرد صفوف اول رهبران احزاب شیعه را گرد هم آورد اما صحنه سیاسی عراق دیگر پیچیده‌تر از آن است که یک شخص یا یک حزب بتواند بر روند رویدادهای آینده تاثیر بگذارد. رده‌های دوم و حتی سوم و پایین‌تر نیروهای سیاسی شیعه به ویژه در پارلمان اکنون نمی‌خواهند مسیر حرکت آنها با قطب‌نمای رژیم ایران تنظیم شود و اغلب گرایش مستقل به خود گرفته‌اند. آنها دریافته‌اند اگر مسیر خود را عملا از رژیم ایران جدا نکنند در انتخابات آینده که شکی در آن نیست سرنوشت آنها به گونه‌ای دیگر رقم خواهد خورد و جایی برای آنان باقی نخواهد ماند چرا که در نهایت توده‌های قیام کرده‌ی شیعه هستند که سرنوشت انتخابات را رقم خواهند زد. بنابراین اکنون رهبران جدید شیعیان عراقی چه عدنان الزُرُفی و چه غیر از او دیگر نمی‌خواهند تحت «قیمومیت» سیاسی رژیم جمهوری اسلامی باقی بمانند. رژیم ایران اکنون با چالش‌های بزرگی در داخل عراق روبروست که مهمترین آنها افزایش احساسات ملی‌گرایانه و تاکید نخبگان عراقی و روشنفکران بر ضرورت دوری جستن از سیاست هژمونی و عدم قبول دیکته‌های سیاسی تهران بر دولت عراق است که طی سال‌های گذشته به واسطه احزاب شیعه‌ی وابسته به تهران و با توافق آمریکا بر عراق اعمال می‌شد».
الشمری تاکید کرد: «ایران اکنون با فرستادن اسماعیل قاآنی به بغداد به دنبال احیای هژمونی مجدد بر عراق و تاثیر بر روند تصمیم‌گیری تشکیل دولت جدید این کشور است. این تلاش در واقع بخشی از حوزه درگیری میان تهران و واشنگتن را نیز تشکیل می‌دهد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به این نتیجه رسیده که ایالات متحده آمریکا اکنون بزرگترین بازیگر در تشکیل دولت جدید عراق است. بنابراین در چنین شرایطی قاآنی می‌خواهد حداقل در ساختار جدید دولت عراق امتیازی به نفع تهران کسب کند اما به تصور من هیچ افقی برای موفقیت قطعی اینگونه تلاش‌ها مشاهده نمی‌شود به‌خصوص در شرایط کنونی که عراق با چالش‌هایی مانند مشکل کُرونا و بحران اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت روبروست که می‌تواند به انفجار اجتماعی بزرگی در عراق منجر شود و به رهبران عراق این اجازه را نمی‌دهد که به دیکته‌های غیرمفید تهران گوش دهند یا تحت تاثیر آن قرار بگیرند».
عراقی‌ها از افول نفوذ جمهوری اسلامی پشتیبانی می‌کنند
در همین زمینه، کیهان لندن در تماسی تلفنی با دکتر خمیس الجنابی استاد علوم رسانه‌ای در امارات، نظر او را درباره سفر اخیر اسماعیل قاآنی به بغداد و نتایح احتمالی و تاثیرات آن بر گزینه برهم صالح در باره عدنان الزُرُفی جویا شد. الجنابی در پاسخ گفت: «الزُرُفی سیاستمدار سکولاری است که نه تنها از حمایت طیف وسیعی از مخالفان عراقی برخوردار است بلکه از حمایت جریان صدری‌ها نیز بهره‌مند شده است. اما هادی العامری و نوری المالکی که از نزدیکان رژیم تهران هستند با او مخالف‌اند. این اختلاف به صورت شکاف عمیقی در بین شیعیان ظاهر شده است. مقتدی صدر که در صحنه سیاسی عراق نسبتا موثر است مسیر خود را از نوری المالکی و العامری و رژیم ایران جدا کرد چون مخالفت اخیر او با تظاهرکنندگان قبل از شرایط جدید کُرونا نوعی ارزیابی کامل از حجم سیاسی‌اش را به او نشان داد. به همین دلیل او از گزینه برهم صالح که مورد قبول سنی‌ها و کردها و طیفی از مخالفان و آمریکاست، حمایت کرد و به این ترتیب خود را از آینده‌ی مبهم احزاب نزدیک به جمهوری اسلامی جدا ساخت.»
وی در ادامه به کیهان لندن گفت: «به نظر من با توجه به شرایط کنونی سفر قاآنی فرمانده جدید سپاه قدس نمی‌تواند خواسته‌ها و «منویات» خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران را در عراق عملی کند. در حقیقت نفوذ رژیم ایران در عراق به سرعت در حال افول است؛ برعکس، حضور آمریکا در عراق در حال افزایش است و روند صعودی را طی می‌کند به ویژه آنکه تظاهرکنندگان شیعیه، کردها و سنی‌ها از حضور واشنگتن در عراق برای متوقف کردن توسعه‌طلبی فرقه‌گرایانه‌ی رژیم تهران حمایت می‌کنند».
