علیرضا رحیمی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی ۸ فروردین در توییتی ادعا کرد صندوق بین‌المللی پول با بخش قابل توجهی از درخواست ۵ میلیارد دلاری ایران برای مقابله با بحران کرونا موافقت کرده است».

آمریکا به عنوان بزرگترین سهامدار صندوق بین‌‌المللی نفوذ فوق‌العاده‌ای در تصمیمات این نهاد مالی دارد. آنطور که علی شمخانی دبیر شورای‌‌ عالی امنیت ملّی می‌گوید ایالات متحده با مخالفت خود برای پرداخت وام به ایران «مرتکب جنایت علیه بشریت شده است».

مطالب بیشتر در کیهان لندن

مبلغی که صندوق‌بین‌‌المللی پول برای اعطای وام به کشورها مقرر کرده در مجموع ۵۰ میلیارد دلار است. بنابراین با در نظر گرفتن رقمی که در لیست منتشرشده به ۲۸ کشور دنیا اعطا شده جمهوری اسلامی هنوز امیدوار است که سهمی از مبلغ باقیمانده را به چنگ‌‌ آورد.

اما فهرست کشورهایی که مشمول دریافت کمک‌‌های اضطراری شده‌اند نشان می‌دهد اغلب آنها بجز هند و آرژانتین در زمره کشورهای بسیار ضعیف قرار دارند.

قرار گرفتن جمهوری اسلامی در فهرست سیاه FATF از جمله موانع اعطای وام‌های بین‌المللی به ایران است. از طرفی تحریم‌های آمریکا سبب مسدود شدن کانال‌‌های مالی شده است هرچند که با فرض موافقت احتمالی با درخواست رژیم ایران احتمالاً مبلغی که مورد موافقت قرار گیرد نه به صورت نقدی بلکه به صورت یک اعتبار برای خرید و واردات اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی و موادغذایی اعطا خواهد شد مگر اتفاق ویژه‌ای بیفتد که آنهم مستلزم چراغ سبز آمریکاست.

مانع دیگر جمهوری اسلامی برای دریافت وام اضطراری از IMF میزان بالای ذخایر ارزی ایران است. بر اساس گزارش صندوق بین‌‌المللی پول تا سال ۲۰۱۹ ایران ۱۰۳ میلیارد دلار ذخیره ارزی و طلا دارد و از این نظر در منطقه بعد از عربستان و امارات در جایگاه سوم قرار گرفته است. از آن گذشته میلیاردها دلار پولی که در اختیار بنگاه‌‌ها و نهادهای اقتصادی تحت نظر علی خامنه‌ای است منابعی است که جمهوری اسلامی می‌تواند از آنها برای مقابله با بحران کُرونا استفاده کند.

در همین ارتباط محمدجواد حق‌‌شناس عضو شورای شهر تهران می‌گوید: «منابع صندوق ذخیره ارزی، نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس و همه منابع بانک‌ها باید بسیج شود. نیروهای لشکری و کشوری، سازمانهای مردم نهاد و بخش خصوصی باید مشارکت کامل داشته باشند».

از دیگر موانع جمهوری اسلامی برای دریافت وام از نهادهای بین‌‌المللی، شکل بازپرداخت وام به دلیل تحریم‌‌های ارزی و بانکی است.

علی ربیعی سخنگوی دولت ۱۸ فروردین حاضر نشد به پرسش خبرنگاران در مورد مخالفت آمریکا با اعطای وام به ایران صحبت کند و گفت «بهتر است که بانک مرکزی اظهار نظر کند» اما تاکید کرد، «با شیوع کُرونا متأسفانه قلدرمآبی آمریکا بیشتر شده و واشنگتن با سوء استفاده از شرایط، وقعی به درخواست‌های بشردوستانه نمی‌نهد».

او گفت، «تلاش‌های خوبی برای آزاد شدن منابع ما در خارج از کشور صورت می‌گیرد که باید همینجا از وزیر خارجه و رئیس بانک مرکزی تشکر کنم. اتفاقات خوبی در این زمینه صورت می‌پذیرد که بهتر است بعداً در این‌باره صحبت شود. این کارهای برای این صورت می‌پذیرد که ما بتوانیم به پول‌هایی که در خارج از کشور داشته، دست پیدا کرده و آن را برای افزایش خدمات بهداشتی مصرف کنیم». پس از او عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی قول پیگیری داده است.

هیچ تضمینی نیست پولی که از صندوق بین‌المللی پول یا بانک جهانی به ایران اختصاص یابد در جیب نهادهای نظامی سرازیر نشود. همان نهادهایی که به اسم مقابله با کُرونا در خیابان‌ها کارناوال‌ قدرتنمایی برگزار می‌‌کنند.

فساد سیستماتیک و بی‌اعتمادی درون حکومت

آنچه غیرقابل کتمان است بی‌اعتمادی مسئولان و کارگزاران جمهوری اسلامی به یکدیگر است. گویا همه می‌دانند که دست‎شان آلوده به فساد است. تأخیر ۱۱ روزه‎ی علی خامنه‌ای در اجازه برداشت یک میلیارد دلار [یا یورو] به حسن روحانی از صندوق توسعه ملّی از جمله ناشی از همین بی‌اعتمادی است. روزنامه کیهان تهران ۱۹ فروردین در گزارشی می‌نویسد خرج کردن این مقدار پول نیازمند برنامه دقیق و شفاف است.

کیهان تهران نوشته دولت روحانی طی سال‌های گذشته چندین بار به بهانه‌های مختلف درخواست برداشت از صندوق توسعه ملّی را مطرح کرده و باید پرسید دولت چگونه می‌خواهد این پول را هزینه کند و اساساً برنامه دقیق و شفاف در این‌باره چیست؟ ترس از هدر رفتن این پول بر اساس تجربه به حامیان دولت و اصلاح‌طلبان و اعضای خانواده‌ی دولتی‌ها، برادران رئیس جمهور و معاون اول وی و آقازاده‌های وزیران و...، هم رسیده است. پروانه مافی نماینده مجلس شورای اسلامی نیز خواسته دولت در خرج کردن یک میلیارد یورویی که از صندوق توسعه ملّی برای مبارزه با کُرونا برداشت می‌شود «شفافیت» داشته باشد. اینها همه ناشی از فساد سیستماتیک است و بی‌اعتمادی خود دست‌اندرکاران نظام به یکدیگر است؛ واقعیتی که علی خامنه‌ای آن را انکار می‌‌کند.

در این میان جمهوری اسلامی برای قانع کردن صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی جهت دریافت وام راه سختی در پیش دارد. چه بسا حکومت مجبور شود برای دریافت این کمک‌ها تن به شروط سیاسی یا حتی نظامی- امنیتی بدهد یا ساز و کار و تعهداتی را بپذیرد که این پول خرج حزب‌الله و حشدالشعبی و دیگر گروه‌های تروریستی نشود. شمار زیادی از کشورهایی که مشمول دریافت وام از IMF شده‌اند در بین فاسدترین کشورها از نظر اقتصادی قرار دارند اما هیچکدام به اندازه جمهوری اسلامی از تروریست‌ها حمایت مالی و تسلیحاتی نکرده و یا تمامیت کشوری دیگری را تهدید نمی‌کنند.

هماهنگی نزدیک صندوق بین‌المللی پول و وزارت خزانه‌داری آمریکا

به گزارش بلومبرگ صندوق بین‌المللی پول گفته آماده است یک تریلیون دلار به ظرفیت وام‌های خود برای مقابله با کُرونا اضافه کند. بخشی از برنامه مربوط به جبران کمبود جهانی دلار است.

کریستالینا چیورچیوا رئیس صندوق بین‌‌المللی پول از تدوین برنامه‌هایی برای اعطای وام‌های کوتاه مدت دلاری با شرایط ویژه به کشورهایی خبر داد که با کمبود منابع مالی روبرو هستند.

به گفته منابع آگاه طرح اولیه این برنامه از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا حمایت شده و ممکن است طی چند هفته آینده عملیاتی شود.

صندوق بین‌المللی پول قرار است نشستی مجازی با اعضای خود برگزار کند در حالی که بیش از ۹۰ کشور برای صندوق از این صندوق درخواست داده‌اند و اقتصادهای آنها پس از شیوع کُرونا در شدیدترین فشارها قرار گرفته است.

شیوع کُرونا باعث هجوم جهانی به دلار شده و کارشناسان نسبت به وقوع یک بحران اقتصادی جهانی شدید هشدار می‌‌دهند. منتقدان می‌‌گویند اگر صندوق بین‌‌المللی پول بدون اعتبار و فراهم کردن شرایط و اعتبار لازم به این کشورها وام پرداخت کند شرایطی ایجاد می‌شود که کشورها نتوانند وام را بازپرداخت کنند.

بر اساس گزارش بلومبرگ مشخص است بخش عمده برنامه‌های صندوق بین‌‌المللی پول برای مقابله کُرونا تحت هماهنگی با دولت آمریکا (وزارت خزانه‌داری) قرار دارد و همچنین عمده مبادلات ارزی به صورت دلار است که جمهوری اسلامی تحریم است.

رهبران تهران آگاهند در صندوق‌ بین‌‌المللی پول ریش و قیچی هر دو دست آمریکا و متحدان آن است با این وجود همچنان شبه‌نظامیان در منطقه را علیه منافع ایالات متحده تقویت و تحریک می‌کنند. در روزهای اخیر حملات راکتی به پایگاه‌ها و شرکت‌های نفتی آمریکایی در عراق ادامه پیدا کرده است.

اینها عمده موانعی است که شرایط جمهوری اسلامی برای وام از صندوق بین‌‌المللی پول را بسیار سخت می‌‌کند اما تیم ظریف و لابیگران جمهوری اسلامی و کسانی که می‌خواهند به هر قیمتی شده پول نقد به دست جمهوری اسلامی برسانند، هرگز به این موانع خودساخته‌ی رژیم ایران اشاره‌ای نمی‌کنند.