اما این منابع می‌گویند ایران در سالهای اخیر متفاوت عمل کرده. "سفر ملا اختر محمد منصور، رهبر پیشین گروه طالبان به ایران که بعد از برگشت از ایران در پاکستان هدف حمله نیروهای آمریکایی قرار گرفت و روابط نزدیک تهران با طالبان" از مواردی بوده که به گفته این منبع برای کابل قابل پذیرش نیست.

به گفته این منابع حتی بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی در عراق و تشدید تنش‌ها میان واشنگتن و تهران، رئیس جمهوری افغانستان به آمریکا گفته بود که نمیخواهد از خاکش علیه کشور دیگری استفاده شود ولی رفتار مقامهای ایرانی با کابل متفاوت بوده است.

ایران بعد از اینکه محمد اشرف غنی، به عنوان رئیس جمهور سوگند یاد کرد، به او تبریک نگفت، در مراسم تحلیف او نیز مقام‌های ایرانی حضور نداشتند و حتی وزارت خارجه ایران با صدور اعلامیهای از شرایط موجود در این کشور ابراز نگرانی کرده بود.

یک منبع دولت افغانستان گفته که هیات ایرانی در اظهاراتش در کابل همواره از اصطلاح "دو تیم پیشتار انتخاباتی" استفاده می‌کند که موجب نارضایتی دولت است.

انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و اعلام نتایج آن با جنجال‌های توام شد که در پی آن هم اشرف غنی و هم عبدالله عبدالله مراسم تحلیف برگزار کردند و آقای عبدالله خود را "رئیس دولت همه‌شمول افغانستان" خواند.

بسیاری تحلیلگران بدین باورند که ایران از تیم ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله حمایت می‌کند و به همین دلیل تاکنون از اعلام به رسمیت شناختن اشرف غنی خودداری کرده است.

این روند باعث شده که روابط کابل و تهران در ماه‌های اخیر تیره شود و به تنش‌های دیپلماتیک میان دو کشور بیانجامد. یک ماه پیش منابعی به بی‌بی‌سی فارسی از اخراج متقابل چند دیپلمات دو کشور خبر دادند؛ هرچند وزارت خارجه ایران آن را "جا به جایی معمول" و افغانستان هم روابط دو کشور را عادی خواند.

نماینده ایران در کابل به دنبال چیست؟

احمد ضیا رفعت، استاد دانشگاه کابل معتقد است که دیدار مقام‌های ایران با بعضی از سیاستمداران افغان به قصد ایجاد حکومت مشارکتی، نخستین پرسشی را که مطرح می‌کند این است که بعضی از کشورهای بازیگر در عرصه سیاست افغانستان چه علاقه‌ای دارند به ایجاد حکومت مشارکتی؟

او می‌گوید که تعدادی از کشورهای که در عرصه سیاست افغانستان از چهل سال تاکنون بازیگر بوده‌اند، همیشه در تلاش آن بودند که از نفوذ خود بر شماری از احزاب و چهره‌های سیاسی استفاده و راه رسیدن آنان را به قدرت هموار کنند.

آقای رفعت معتقد است که نه تنها ایران بلکه آمریکا، اتحادیه اروپا و چند قدرت منطقه‌ای دیگر نیز تاکید بر ایجاد حکومت مشارکتی دارند. دلیل این است که اینها می‌خواهند به بهانه حکومت مشارکتی هر کدام مهره‌های وابسته به خود را در حکومت جابجا کنند و هریک از این کشورها بدنبال تامین منفعت خود در درون حکومت افغانستان هستند. به گفته او ایران نیز می‌خواهد نفعی را ببرد که سایر کشورها نیز بدنبالش هستند.

هادی میران، نویسنده افغان معتقد است که ایران از توسعه وضعیت موجود نگران است. او مدعی است "جبهه‌ای که ایران روی آن هزینه کرده بود، ظاهرا در حال سقوط است. تهران در این وضعیت می‌خواهد رابطه‌اش را با اشرف غنی که اندکی تیره شده بود ترمیم و اگر ممکن باشد برای جبهه مورد نظرش نیز چانه زنی کند."

قمبرعلی تابش، استاد دانشگاه در کابل نیز معتقد است که امضاء توافق‌نامه صلح بین آمریکا و طالبان، تا حد زیادی ایران را از سرمایه‌گذاری روی طالبان ناامید کرد.

او می‌گوید که با برگزاری دو مراسم تحلیف در ارگ ریاست جمهوری و کاخ سپیدار برداشت ایران چنین بود که بازهم پس از بالا گرفتن مشاجره‌های سیاسی بین دو تیم، نسخه دوم حکومت وحدت ملی روی کار بیاید و بازهم ایران همچنان در حکومت و سیاست کابل اثرگذار باقی بماند، اما تحولات پس از انتخابات به سمت و سویی دیگری پیش رفت.

آقای تابش معتقد است که از یک‌طرف اکثریت مطلق کشورهای جهان حمایت خویش را از ریاست جمهوری غنی اعلام کردند و از سوی دیگر گفتگوهای بین غنی و عبدالله مطابق انتظار ایران پیش نرفت.

به گفته او ایران اکنون به‌شدت نگران است که هواخواهان خود را در حاشیه قدرت و نظام افغانستان مشاهده کند، لذا هیأتی را به سرپرستی آقای طاهریان به کابل گسیل داشته تا به این نگرانی‌های سیاسی خود سروسامان بخشد.

او مدعی است که به نظر می‌رسد دیپلماسی ایران در کابل چندان خریداری نداشته باشد و گره‌های سیاسی که با حضور مایک پمپئو گشوده نشد، بعید است با حضور طاهریان به سرانجامی برسد.