الاهه نجفی - رادیو زمانه
تناقضها در دم و دستگاه ولی فقیه که تلویزیون جمهوری اسلامی هم بخش مهمی از آن است، بسیار پیشپاافتاده اما در همان حال هزینهساز است و اگر اعتمادی هم باقی مانده باشد که باقی نمانده، همان تهمانده را هم از بین میبرد. اینبار ماجرا از این قرار است: گوهر خیراندیش در یک سریال تاریخی برای ماه رمضان بازی کرده، در وقت فراغتش در جشن عروسی دخترش در کتار ابی حضور داشته. حالا نمیدانند با آن سریال پرهزینه چه کنند. اگر نمایش دهند، ناقض پیام تبلیغی سریال است. اگر صحنههای گوهر خیراندیش را سانسور کنند، چیزی از سریال باقی نمیماند و اگر نمایش ندهند، سر مردم را که از گرانی و تحریم و بیدرایتی و همهگیری ویروس کرونا به ستوه آمدهاند چگونه گرم کنند؟
سریال زیر خاکی به کارگردانی جلیل سامان مرداد سال گذشته جلوی دوربین رفت. از مدتی قبل رسانههای حکومتی با آب و تاب فراوان این سریال را به عنوان سریال ماه رمضان شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی تبلیغ میکردند. داستان پیش پاافتاده و بر گرته «اسرار گنج دره جنی» ابراهیم گلستان است: مردی در پی یک گنج زیر خاکی است. داستان این تلاش و زندگی او در قبل و بعد از انقلاب را میبینیم با این هدف که به نفی دوره پهلوی و به اثبات دوران کنونی برسیم. هادی حجازیفر، پژمان جمشیدی، ژاله صامتی، گوهر خیراندیش، ایرج سنجری، نادر فلاح، اصغر نقی زاده و رایان سرلک در این مجموعه تلویزیونی بازی کردهاند.
از میان این هنرمندان، گوهرخیراندیش در وقت فراغتش و بعد از پایان فیلمبرداریها، به تازگی در جشن عروسی دخترش در آمریکا حضور داشته. فیلمی از آن مجلس در شبکههای اجتماعی پخش شده. در یک محیط صمیمی، ابی، خواننده نامآشنا و عدهای به سبک و سیاق مجالس ایرانی میرقصند. گوهر خیراندیش در تصویری، روسری مختصری به سر دارد . مثل هر مادر دیگری در این جشن عکسی هم به یادگار گرفته است.
تسنیم، خبرگزاری نزدیک به سپاه از «توقف» (و فعلاً توقیف نه!) این سریال دقیقاً به دلیل رقص گوهر خیراندیش در عروسی دخترش خبر داده است. جایگزینی هم برای این سریال وجود ندارد. حذف تصاویر خیراندیش هم سریال را از کار میاندازد. اکنون چه باید کرد؟ تسنیم این پرسش را با پرسش دیگری پاسخ میدهد:
«به نظر میرسد آنطور که خبردار شدیم تلویزیون در حال تصمیمگیری است اما چند سؤال درباره حاشیههای "زیرخاکی" به ذهن میرسد. آیا تلویزیون پیشبینی برای جلوگیری از رفتارهای ناهنجار بازیگران سریالها داشته است؟»
سیمافیلم معمولاً از بازیگران تعهد میگیرد که در وقت فراغت و حتی در زندگی خصوصیشان به نقش خود ادامه دهند. آیا گوهر خیراندیش خلاف این تعهد عمل کرده؟ هنوز معلوم نیست. تسنیم بنبست کنونی را به این شکل شرح میدهد:
«آیا کاری که هزینه چند میلیاردی با کارگردان و بازیگران صاحبنام ساخته شده و مربوط به انقلاب اسلامی است باید به تاوانِ، رفتار غیراصولی و غیرحرفهای بازیگرش پخش نشود؟ سریالی که غیرمستقیم و زیرپوستی حکومت پهلوی و ماهیت آن را افشا کرده است. کاری که با این هدفگیری درست آمده آیا تصمیم منطقی است که با این هزینه میلیاردی که از بیتالمال شده، سریال به راحتی کنار گذاشته شود. یا بهتر است که از این سرمایه کشور و تلویزیون در شرایطی که به علت کرونا حادث شده مردم از دیدن یک اثر هنری، با پیام ارزشمند محروم شوند.»
باید توجه داشت که میلیونها یارانهبگیر ایرانی در انتظار وام یک میلیون تومانی مرحمتی دولت در شرایطی که همهگیری ویروس کرونا کسب و کارها را تعطیل کرده بود به سر میبرند. هزینه میلیاردی؟ رقص گوهر خیراندیش در کنار ابی؟ توقف؟
گوهر خیراندیش پیش از این به خاطر بوسیدن شاگردش در جشنواره حقیقت یزد در سال ۱۳۸۲ به دو سال حبس تعلیقی و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است. او سال ها بعد گفت:
«قاضی به من گفت دیگر هیچ وقت اقدام به این کار نکن از دور بگو روی ماهتان را میبوسم.»
سریال بسیار پربیینده پایتخت هم با چنین انتقادهایی مواجه شده بود. کار بدانجا رسید که رئیس سابق سازمان بسیج احتمال نفوذ به دم و دستگاه تلویزیون جمهوری اسلامی را مطرح کرد که سخنگوی سپاه به یاری عبدالعلی علی عسگری، رئیس سازمان صداوسیما شتافت.