بهنام قلیپور - ایران وایر
ابهامها و پرسشها درباره منبع اصلی صدا و نور نارنجی که شامگاه پنجشنبه پنجم تیر ۱۳۹۹ در آسمان شرق تهران دیده شد، با گذشت کمتر از ۲۴ ساعت رو به افزایش است.
شامگاه پنجشنبه گروهی از کاربران شبکههای اجتماعی دو تصویر منتشر کرده و نوشتند این نور در شرق تهران دیده شد و با صدای مهیبی همراه بود.
پس از مدت کوتاهی، فیلمی هم از لحظه انفجار منتشر شد که تاییدی بر وقوع انفجار یا آتشسوزی در منطقهای احتمالا نظامی داشت.
ساعاتی پس از انتشار این تصاویر و فیلم، سیلی از پرسشها و ابهامها از علت وقوع این انفجار و منشا این نور شبکههای اجتماعی را پر کرد اما کسی پاسخ روشنی برای آن نداشت. ولی بعد برخی رسانهها اعلام کردند این نور ناشی از انفجار مخازن «گاز صنعتی» در منطقه «پارچین» تهران بوده است.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
«داود عبدی»، سخنگوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران نیز در آغاز روز اعلام کرد منشا این نور ناشی از انفجار یک مخزن گاز در منطقه عمومی پارچین بوده است.
از مجتمع نظامی پارچین به عنوان یکی از مهمترین و سریترین مکانهای مرتبط با آزمایشهای اتمی جمهوری اسلامی نام برده میشود که از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است. نام این مجتمع که در جنوب شرقی تهران واقع شده است، پیشتر در گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز مطرح شده بود.
آژانس سال ۲۰۱۱ میلادی این احتمال را مطرح کرده بود که جمهوری اسلامی در این مجتمع دست به آزمایش چاشنی انفجاری بمب اتمی زده باشد.
حالا انفجار دیگری در همان حوالی رخ داده است که اطلاعات زیادی از آن در دست نیست و مقامهای مسوول نیز مثل مورد قبل، به جزییات حادثه اشاره نکردهاند.
از میان تمام رسانههای ایران، تنها دوربین صداوسیما مجوز حضور در محل انفجار را یافته و گزارش و فیلم بسیار محدود و پر حاشیهای از محل حادثه تهیه و پخش کرده است.
گزارشگر تلویزیون ایران در گزارش خود میگوید که سه مخزن گاز، هر یک به میزان پنج هزار لیتر گاز شامگاه پنجشنبه بر اثر نشت منفجر شده و منشا اصلی نور نارنجی دیده شده در آسمان تهران بودهاند.
در فیلمی که صداوسیما پخش کرده، تقریبا هر سه مخزنی که گفته شده منفجر شدهاند، سالم هستند و آسیب چندانی به آنها وارد نشده است.
مهمترین پرسشی که درباره این گزارش تاکنون مطرح شده و برای آن پاسخی دریافت نشده، این است که چه طور ۱۵ هزار لیتر گاز منفجر شده کمترین آسیب را به مخازن زدهاند.
این در حالی است که یک تحقیق علمی منتشر شده در یک مجله وابسته به سپاه پاسداران به نام «طب نظامی» درباره میزان خسارات انفجار یک سیلندر گاز ۲۶ کیلویی نشان میدهد که انفجار آن میتواند دستکم تا ۲۵ متر آسیبهای جدی به اطراف خود وارد کند.
پرسش دیگری که مقامهای جمهوری اسلامی و نظامی تاکنون حاضر نشدهاند درباره آن به صراحت اطلاعرسانی کنند، این است که این انفجار دقیقا در کدام یک از منطقه نظامی رخ داده و مسوولیت این منطقه با کدام یک از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی بوده است.
سکوت و اطلاعرسانی قطرهای مقامهای نظامی هم منجر به طرح احتمالها و گمانههایی درباره علت اصلی این انفجار شده است.
«حسین دلیریان»، یکی از خبرنگاران حوزه نظامی در ایران که رابطه نزدیکی با سپاه پاسداران دارد، از جمله کسانی است که به نقل از برخی کاربران اسرائیلی در شبکههای اجتماعی نوشته که این انفجار ناشی از حمله سایبری اسرائیل به زیرساختهای نرمافزاری نیروهای مسلح در ایران بوده است.
برخی کاربران شبکههای اجتماعی در فضای فارسی زبان که به طور تخصصی روی مسایل نظامی متمرکز هستند هم از همان ساعات اولیه تلاش کردند تا موقعیت تقریبی محل انفجار را مشخص کنند که نتیجه تحقیقات آنها نیز نشان میدهد انفجار در منطقه نزدیک به تاسیسات هوافضای «خجیر» رخ داده است.
خرابکاری، خطای انسانی، آزمایش هستهای و یک اقدام از قبل طراحی شده از دیگر احتمالهای مطرح شده درباره این انفجار هستند که تاکنون شواهد و قرائن متقنی برای آنها یافت نشده است.
در سه ماه اخیر آتشسوزیها و خرابکاریهای قابل توجهی در منابع طبیعی و برخی امکان رخ داده که به اعتقاد برخی مقامهای ایران، از روی عمد بودهاند. مقامهای قضایی هشدار دادهاند که ممکن است برای عوامل این خرابکاریها حکم اعدام صادر شود.
احتمال این که انفجار در شرق تهران هم ناشی از یک خرابکاری باشد، مطرح است اما به نظر نمیرسد حتی در صورت قطعیت این مساله، مقامهای امنیتی و نظامی حاضر باشند چنین اعترافی داشته باشند. زیرا این موضوع در واقع به منزله نفوذپذیر بودن مراکز نظامی و امنیت پایین آنها است.
خطای انسانی از دیگر گمانههای این انفجار میتواند باشد؛ مانند همان خطایی که فرماندهان سپاه پاسداران اعلام کردند باعث سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین در آسمان شهر تهران شد.
برخی کاربران شبکههای اجتماعی هم احتمال آزماش بمب اتمی را مطرح کردهاند که با توجه به تشعشعات و دامنه تخریب چنین آزمایشی، احتمال آن چندان قوی به نظر نمیرسد.
یک گمانه دیگر نیز میگوید که این انفجار، برنامهای از پیش طراحی شده از سوی مقامهای جمهوری اسلامی بوده است تا آثار فعالیتهای اتمی در منطقه را از بین ببرد اما این گمانه هم نیاز به بررسی بیشتر منطقه دارد.
با توجه به محدودیتهای بسیار نیروهای مسلح در ایران و ضرورت پنهان ماندن چنین حوادثی و نیز ممنوعیت ورود خبرنگاران به محل حوادث نظامی، بسیار بعید به نظر میرسد که ایران علت اصلی این حادثه را با جزییات تمام منتشر کند.
پیشبینیها این هستند که پرونده این انفجار همچون ناوچه «کنارک» که اردیبهشت امسال در خلیج فارس مورد هدف قرار گرفت و غرق شد، به بایگانی سپرده شود.
دفاع علنی خامنهای از «پاکدستی» صادق لاریجانی