یورونیوز - ایران که اقتصادش تحت تاثیر تحریمهای ایالات متحده آمریکا، کاهش قیمت نفت و همهگیری ویروس کرونا بشدت ضعیف شده، در تلاش است برای جلوگیری از تشدید بحرانهای داخلی، دارو و مواد غذایی مورد نیاز خود را از بازارهای بینالمللی تامین کند.
کاری که آسان به نظر نمیرسد؛ زیرا اگرچه برخی از معاملات بینالمللی ایران از جمله خرید دارو از تحریمهای آمریکا معاف شدهاند، اما بانکها و دولتها تمایلی برای دریافت پول ایران یا مشارکت در عملیات انتقال آن ندارند. بر اساس گفتههای پنج منبع مالی و تجاری به خبرگزاری رویترز، آنها از این میترسند که ناخواسته برخی محدودیتهای پیچیدۀ وضع شده از سوی آمریکا را نقض کنند.
بنا بر اعلام این پنج منبع آگاه که نخواستهاند نامشان فاش شود، اگرچه پس از یک سال تلاش سرانجام از ماه فوریه کانال تجاری ایران-سوئیس برای انجام فعالیتهای تجاری با اهداف بشردوستانه از جمله خرید غذا و دارو راه اندازی شد و واشنگتن نیز حمایت خود را از آن اعلام کرد، اما هنوز بانک مرکزی ایران نتوانسته است تا میلیاردها دلار پول حاصل از صادرات نفت بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ میلادی را منتقل کند.
این پول در حسابهای بانکی کشورهایی انباشته شده که ایران در حد فاصل امضای توافق هستهای تا خروج آمریکا از این توافق و وضع دوباره تحریمها، به آنها نفت فروخته است. بیشتر این کشورها آسیایی هستند و زمانی بزرگترین مشتریان نفت تهران محسوب میشدند از جمله ژاپن و کره جنوبی.
به گفته این منابع، وضع دوبارۀ تحریمهای آمریکا باعث انجماد این پول در بانکهای کشورهای خریدار نفت ایران شده و از انتقال آن به حساب بانک مرکزی ایران جلوگیری کرده است. بانکهای بینالمللی و دولتهای آنها نیز در قبال صدور هرگونه مجوزی برای انتقال این پول آنهم بدون داشتن چراغ سبز آمریکا احتیاط میکنند.
این تحریمها باعث شده بسیاری از شرکتهای بیمه و حمل و نقل بینالمللی مایل به همکاری با ایران در زمینۀ پوشش بیمه سفرها، حتی سفرهای تجاری تایید شده نباشند.
یکی از مقامات وزارت خارجه کره جنوبی به خبرگزاری رویترز گفته است که اگرچه سئول «مسیر سوئیس را به عنوان راهی جایگزین برای نقل و انتقال وجوه، مورد بحث قرار داده است» اما واقعیت این است که «ایالات متحده آمریکا نگاه مثبتی به این راه ندارد».
این مقام تاکید کرده است که «تحت تحریمهای فعلی آمریکا، بازگشت پول به ایران بصورت نقدی غیرممکن است و هرگونه اقدامی در این باره باید قطعا با مجوز واشنگتن انجام شود.»
هنوز مشخص نیست که چرا ایالات متحده انجام این دست معاملات را تایید نکرده است.
سخنگوی وزارت خزانه داری آمریکا نیز در این باره تنها اظهار داشت که واشنگتن متعهد به تحویل کالاها و خدمات بشردوستانه به مردم ایران است.
او افزود: «کشورها میتوانند در موضوع صادرات یا صادرات مجدد مواد غذایی، محصولات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی به ایران آنهم بدون مجوز اضافی مشارکت داشته باشند؛ مشروط بر اینکه معاملات با بانک مرکزی ایران با دستورالعمل اعلام شده از سوی آمریکا سازگار باشد.»