Sunday, Aug 2, 2020

صفحه نخست » بهاره رهنما و جنجال تجاوز: تا کسی خودش نخواهد قربانی نمی‌شود

حرف‌های خانم بازیگر، داغ دل قربانیان آزار را تازه کرد

پروانه معصومی - ایران وایر

«من معذرت‌خواهی می‌کنم که وقتی ۴ ساله بودم، با قد بالای یک متر و نودش من رو بلند کرد و با کف دستش کل صورتم رو گرفت و بهم تجاوز کرد، بعد هم یه آبنبات در لباس زیرم گذاشت.... تا سالیان سال فوبیای مردان قدبلند داشتم و چقدر خودم رو کنترل کردم که کسی نفهمه.» این جملات، یکی از روایت‌هایی است که از روز گذشته تا کنون در اعتراض به اظهارات «بهاره رهنما»، بازیگر سینما و تلویزیون درباره دلیل آزار و تعرض به زنان، در شبکه اجتماعی توییتر منتشر شده است.

بهاره رهنما که به دلیل اظهارنظرهای مختلف در فضای مجازی بارها خبرساز بوده، در گفت‌وگویی که از روز گذشته در شبکه‌های اجتماعی بازنشر می‌شود، می‌گوید به نظر او، تربیت خانوادگی دختران در این که در جامعه از سوی مردان مورد بی‌ادبی، آزار و تعرض قرار بگیرند، موثر است. او به طور تلویحی می‌گوید زنانی که مورد آزار قرار می‌گیرند، خودشان مقصر هستند.

👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر

او که سعی می‌کند توضیح دهد به نظرش محیط سینما از نظر اخلاقی محیط آلوده‌ای نیست، در ادامه استدلالی را به طور کلی مطرح می‌کند که هم به شدت مورد انتقاد کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته و هم از سوی کارشناسان رد شده است.

این بازیگر می‌گوید: «اگر زنی خودش نخواهد، خیلی سخت می‌توان - به هر شکلی - به او بی‌ادبی کرد. دختران جوان ممکن است وقتی جایی می‌روند تحت فشارهایی باشند... ولی به هر حال آن تریبت خانوادگی و اصولی که یک زن و دختر یاد گرفته به نظر من شعاع اطراف او را مشخص می‌کند.»

تعدادی از کاربران زن شبکه‌های اجتماعی با رد این اظهارنظر بهاره رهنما، به تجربه‌های تلخ خود در مورد آزارهای جنسی و جنسیتی اشاره کرده‌اند؛ آزارهایی از درون خانواده، محله، محیط آموزشی و به طور کلی جامعه. اغلب کاربران سوالی درباره ارتباط نقش خانواده و آزارها و آسیب‌هایی که دیده‌اند هم پرسیده‌اند.

یکی از آن‌ها ضمن اشاره به ویدیوی این اظهارنظر بهاره رهنما، یک رشته توییت با هشتگ «آزار خیابانی» به اشتراک گذاشته و در آن از تجربه‌های تلخ آزار و تعرض در جامعه، از هفت سالگی تا دوران دانشگاه نوشته است.

او این رشته توییت را با این جملات آغاز کرده است: «این رو دیدم و نیم ساعت دور خونه راه رفتم دوباره همه‌ی تجربه‌های آزار رو مرور کردم. چندین بار خواستم راجع بهشون بنویسم ولی نتونستم. الان هم دستام عرق کرده، سرده و میلرزه.»

کاربر دیگری از این که در ۹ سالگی از سوی شوهر عمه‌اش مورد تعرض قرار گرفته و نتوانسته اعتراض کند و فریاد بزند، نوشته است.

کاربری به نام «انیس» به کنایه نوشته است: «تا قبل از صحبت بهاره رهنما نمی‌دانستم دلیل مزاحمت‌های خیابانی این است که خودمان اجازه می‌دهیم مزاحم‌مان بشوند.»

کاربران زن فعال در توییتر که در پاسخ‌گویی به اظهارنظر بهاره رهنما، از تجربه‌های تلخ آزار و تعرض در کودکی و نوجوانی نوشته‌اند، به کنایه از او عذرخواهی کرده‌اند که تربیت و آموزش خانوادگی کافی برای جلوگیری از این آزارها نداشته‌اند.

کاربری همراه با عذرخواهی نوشته است در۱۶سالگی وقتی خانواده‌اش به سفر رفته و او را به یک «آشنای مثلا امین» سپرده بودند، به او تعرض شده است.

اظهارنظر بهاره رهنما در مقابل دوربین، از سوی کارشناسان نیز رد شده است. «الی خرسندفر»، جامعه‌شناس نیز در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، چنین نظری را ناشی از بی‌اطلاعی و نبود دانش در حوزه اجتماعی می‌داند.

او می‌گوید: «اساسا این نگاه و تفکر که بخش زیادی از خشونت و آزاری که از طرف جامعه به جنسیت زنان وارد می‌شود، دست خود آن‌ها است، به ضعف دانش در حوزه مسایل زنان، نبود شناخت نسبت به فرایند اجتماعی شدن و محتوای نظام مردسالار برمی‌گردد.»

این کارشناس توضیح می‌دهد این افراد فراموش می‌کنند نظام مردسالار که از آن با عنوان «نظام تبعیض جنیسیتی» یاد می‌کند، در تمام ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نفوذ کرده است: «اگر نهاد خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی و فرهنگی در نظر گرفته شود، در مورد نقش ساختار سیاسی و ساختار اقتصادی چه می‌توان گفت؟ بنابراین این که بگوییم می‌توانیم تحت تربیت خانواده، یعنی در فرایند اجتماعی شدن، زنانی را پرورش بدهیم که در حد بسیار بالایی از گزند آزار جنسیتی در امان باشند، حرف بیهوده و بدون پشتوانه علمی است.»

«رابعه موحد»، روان‌شناس ساکن تهران نیز به ناآگاهی و غیرعلمی بودن حرف‌های خانم رهنما تاکید می‌کند و می‌گوید: «همین که ایشان تصور می‌کنند تجاوز فقط در مورد زنان رخ می‌دهد، نشان دهنده غیر علمی‌بودن حرف‌هایشان است.»

او با دیدن ویدیوی مصاحبه بهاره رهنما، یاد مراجعان خودش افتاده که تاثیراتی که تجاوز بر زندگی آن‌ها گذاشته است را برایش روایت کرده‌اند: «من یاد حرف‌های تمام زنان و مردانی که به آن‌ها تجاوز شده است، می‌افتم؛ یاد رنج‌هایی که توسط عمو، پدر، برادر و... در دوران کودکی و نوجوانی و حتی به علل مختلف در دوران جوانی برای برخی آدم‌ها رخ داده است. این اتفاق در برخی موارد کل زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مردانی را می‌شناسم که پس از تجاوز، هرگز نتوانسته‌اند رابطه جنسی را تجربه کنند. هرگز نتوانسته‌اند بچه‌دار شوند. زنانی را می‌شناسم که بعد از آزار و تجاوز، دچار یک فرورفتگی، عذاب وجدان و ملالتی شده‌اند که نتوانسته‌اند درس بخوانند و به هدف خود برسند.»

الی خرسندفر هم می‌گوید: «آن‌چه که در تربیت افراد، چه دختر و چه پسر باید لحاظ شود، این است که مفاهیم جنسیت‌زده، مفاهیمی که افراد را بر اساس جنسیت دسته‌بندی می‌کنند و بر اساس آن‌ها رفتار زنانه و مردانه را آموزش می‌دهند که سمی تلقی می‌شوند، باید در مبحث تربیت، آموزش و اطلاع‌رسانی، چه در مورد فرزند خودمان یا چه در محیط آموزشی رسمی یا حتی افراد دیگر در جامعه کنار گذاشته شوند.»

خرسندفر البته توضیح می‌دهد که در فرایند اجتماعی شدن که باعث می‌شود زنان سلطه‌پذیر و مردان سلطه‌گر بشوند، مباحثی مثل خشونت کلامی، تجاوز و آزار جنسی پیش می‌آید. به گفته او، این موارد فقط از طریق خانواده‌ها اعمال نمی‌شوند و اتفاق نمی‌افتند بلکه در این فرایند، عوامل متعددی بر جهان‌بینی، اجتماعی شدن و رفتارها تاثیرگذار هستند؛ از جمله سیستم آموزشی، رسانه‌ها، خانواده‌ها و حتی گروه هم‌سالانی که بچه‌ها با آن‌ها سرو کار دارند.

او بار دیگر این گفته که دخترانی که مورد آزار و تجاوز قرار می‌گیرند، در واقع خودشان باعث این اتفاق شده‌اند را ناشی از ضعف دانش می‌داند و می‌گوید علاوه بر وجود ضعف دانش نسبت به جامعه زنان و فرایند اجتماعی شدن، بنا به دلایلی و به واسطه شبکه‌های اجتماعی، این تفکر که به صرف زن بودن می‌شود وارد حوزه زنان شد و راجع به آن صحبت کرد، یک اپیدمی غلطی شده است.

این جامعه‌شناس می‌گوید افراد به صرف جنسیت زن داشتن به خود اجازه می‌دهند در حوزه‌ای که نظر دادن در آن نیازمند دانش قوی است، اظهار نظر کنند و وقتی هم که شخص در مقام سلبریتی باشد و تاییدهایی را از جامعه بگیرد، به خودش بیشتر اجازه می‌دهد که چنین تفکراتی را اشاعه دهد.

رابعه موحد نیز بر این مساله تاکید می‌کند: «این اولین بار نیست که خانم رهنما صحبت‌های زن ستیزانه می‌کند. او قبلا هم در شبکه‌های اجتماعی نوشته بود من اگر مرد بودم، به موجودی مثل زن با این همه تغییرات پرنوسان هورمونی ممکن بود دل ببندم اما اعتماد نمی‌کردم. او بدون داشتن دانش و آگاهی در زمینه مسایل زنان، فردیت کامل زنان را به طور کامل نادیده می‌گیرد. شبکه‌های اجتماعی فرصت اظهارنظر در مورد همه مسایل را برای افراد مختلف فراهم کرده است اما کاش افراد در حوزه‌ای که تخصص دارند، صحبت کنند.»
موحد معتقد است روایت زنان و مردان قربانی آزار و تجاوز از آن‌چه بر آن‌ها گذشته، در فضای مجازی می‌تواند جواب دندان‌شکنی به حرف‌های بهاره رهنما باشد.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy