ایران وایر - روز اول مرداد ۱۳۹۹ آیتالله خامنهای از یک واژه جدید رونمایی کرد: «تحریف». واژهای که در طول یک هفته گذشته بسیار آن را شنیدهایم و به نظر میرسد تا ماههای آینده یکی از پربسامدترین و پرکاربردترین واژههای رسمی ادبیات سیاسی و رسانهای جمهوری اسلامی ایران باشد.
کلیدواژههای موردعلاقه رهبر جمهوری اسلامی ایران، صرفنظر از اینکه چقدر معنی و مفهوم دارند، از اهمیت سیاسی و حتی اقتصادی برخوردارند. این واژهها ممکن است پیش چشم ناظران و مردم عادی کماهمیت به نظر برسند، اما تجربه نشان داده، این واژهها در عمل به ابزاریهای سرکوب و تسویهحساب سیاسی تبدیل میشوند. برخی هم با استفاده از آنها برای خود کسبوکارهای پررونقی راه میاندازند و به نام این کلیدواژهها پروژه و ردیف بودجه تعریف میکنند.
منظور از تحریف چیست؟
رهبر جمهوری اسلامی ایران جمعه گذشته در مراسم سخنرانی تلویزیونی به مناسبت عید قربان از «تحریف» بهعنوان یکی از توطئههای «دشمن» در کنار «تحریم» رونمایی کرد:
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
«بهموازات تحریم -این را درست توجّه کنید- یک جریان تحریف هم هست؛ در کنارش یک جریان تحریف هست؛ تحریف حقایق، واژگون نشان دادن واقعیات؛ چه واقعیات کشور ما، چه واقعیات مرتبط با کشور ما؛ این هم یکی از کارهایی است که آنها انجام میدهند. هدف از این تحریف دو چیز است، دو کار را میخواهند انجام بدهند: یکی، ضربه به روحیه مردم است که حالا من عرض میکنم که چه جوری میخواهند به روحیه مردم ضربه بزنند؛ یکی [هم] آدرس غلط دادن برای رفع مشکل تحریم است. این تحریف در این زمینهها است و با این دو هدف دارد انجام میگیرد. پول زیادی هم دارند خرج میکنند برای اینکه این حقایق را تحریف کنند.»
کلیدواژه «تحریف» و رسانهها
به فاصله یک هفته از سخنرانی آیتالله خامنهای نگذشته، سایت رسمی او یک کلیپ صوتی با عنوان «دومینوی تحریم و تحریف» و یک گزارش تحلیلی با عنوان «فتنه تحریف» منتشر کرده است.
تنها در یک مورد، خبرگزاری ایسنا در فاصله سخنرانی رهبر جمهوری اسلامی تا عصر ۱۷ مرداد، بیش از ۴۰ گزارش ویژه دراینباره منتشر کرده است. مجموعه متنوع از فرماندهان سپاه، امامان جمعه، «کارشناسان»، مقامهای قضایی، نایبرییس و رییس و نمایندگان مجلس، رییسجمهور، وزرا و تقریبا همه مقامهای رسمی در طول این هفته از «تحریف» و اهمیت آن و حتی «رمزگشایی» از آن گفتهاند.
البته همه سعی کردهاند این واژه را مصادره به مطلوب کنند و آن را پتکی بر سر مخالفان سیاسی خود بسازند. بسیاری از منتقدان دولت با استفاده از این کلیدواژه به دولت تاختهاند که با «تحریف» واقعیت و بحرانی نشان دادن شرایط به دنبال زمینهسازی برای مذاکره با غرب است. از آنسو، مقامهای دولتی منتقدان داخلی خود را به «تحریف» واقعیت در مورد دستاوردهای دولت و حتی نادیده انگاشتن آثار تحریم متهم کردهاند.
بهعنوانمثال، حسن روحانی «القای ناکارآمدی دولت و تحریف تواناییها و موفقیتهای بزرگ کشور، محور اصلی جنگ روانی دشمنان علیه ملت ایران است» را مصداق واژه موردنظر آیتالله خامنهای معرفی کرده، اما از آنسو گروهی از نمایندگان تندمزاج مجلس یازدهم میگویند: «جریان تحریف همان جریانی است که راهکار همه مشکلات را در غرب جستجو میکند، نسبت به توان داخلی بیاعتماد است، راجع به اقتصاد مقاومتی آدرس غلط میدهد، کشور را چند سال معطل برجام و بعد اینستکس قرار داده و در آخر هم چیزی جز بدعهدی ندیده.»
اما رهبر جمهوری اسلامی ایران از تحریف کدام واقعیت حرف میزند؟
این اولین بار نیست که آیتالله خامنهای از این واژه استفاده میکند. چنانکه نویسندگان سایت رسمی او جستوجو کردهاند او سالها است مطالبی به این مضمون گفته که «دشمن» به دنبال «اختلال در دستگاه محاسباتی» از طریق واژگون نشان دادن واقعیت در ایران است؛ اما واقعیت چیست که دشمن ممکن است به دنبال تحریف آن باشد؟
براساس گزارشهای معتبری که در داخل و خارج از ایران منتشر شدهاند، ایران از نظر همه شاخصهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در بحرانیترین وضعیت تاریخ معاصر قرار دارد. حجم سقوط اقتصادی ایران در سه سال گذشته بیسابقه است. حجم سقوط قدرت اقتصادی هر ایرانی یا به عبارتی سرانه تولید ناخالص داخلی در ایران به نسبت رشد سرانه در کشورهای همسایه، حتی قابل مقایسه با وضعیت بحرانی زمان انقلاب و جنگ نیست. قدرت خرید داخلی در ایران به دلیل رکود و تورم بهشدت سقوط کرده است. ارزش واحد پول ملی به پایینترین حد خود در طول تاریخ رسیده است.
از آنسو، از نظر سیاسی و اجتماعی نیز شرایط ایران بهشدت ناپایدار است. تناوب و توالی اعتراضهای خونین در ایران در طول ۴۰ سال گذشته بیسابقه است.
از سوی دیگر، عمر مفید و سرعت پوستاندازی مهرههای سیاسی بیش از گذشته است. سیالیت سیاسی در ایران ویژگی غالب است. افراد بهسرعت تغییر موضع میدهند، جایگاهشان تغییر میکند و بسیاری از چرخه قدرت به بیرون پرتاب میشوند. از سوی دیگر، به نظر میرسد عرصه سیاست در ایران بهشدت تحتتاثیر رقابت شدید سر جانشینی آیتالله خامنهای است. این رقابت در نمایش عمومی و افشاگری فساد سازمانیافته بیتاثیر نبوده است. رهبر جمهوری اسلامی ایران در حالی از «تحریف واقعیت» حرف میزند که مقامهای پیشین دولتی، قضایی و گروهی از نمایندگان سابق مجلس بهطور علنی و عمومی به دلیل فساد محاکمه شده یا در حال محاکمهاند.
شاید آیتالله خامنهای دوست داشت باشد واقعیت طور دیگری باشد، اما در عالم واقع هیچگاه شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران بهاندازه به امروز بحرانی نبوده است.
برای ما آب ندارد، اما برای بعضی نان دارد
کلیدواژههای موردعلاقه رهبر جمهوری اسلامی ایران البته برای گروهی ابزاری برای کسب درآمد است. تجربه نشان داده کلیدواژههایی مانند «فتنه»، «اقتصاد مقاومتی» و... در عمل منجر به انتشار انبوه کتاب، مقاله و پایاننامه میشود. «حسین باستانی»، روزنامهنگار پیشتر در یک مقاله تحقیقی نمونههایی از پایاننامههای دانشگاهی مربوط به سخنان آیتالله خامنهای را بررسی کرده بود؛ اما فراتر از پایاننامه، واژگان موردعلاقه رهبر جمهوری اسلامی ایران بعضا منجر به تشکیل نهادها و کمیتههایی میشود که افرادی داخل این نهادها برای شرکت در جلسات حق جلسه میگیرند، پروژههای مالی تعریف میکنند و...
بعید نیست بعدازاین در برخی سازمانها و ادارات نهاد «تحریف» تشکیل شود که در آن پروژههای تحقیقی و اجرایی با بودجه و بار مالی مشخص و نامشخص، برای پیگیری واژههایی تعیین شود که مهمترین ویژگیشان این است که از دهان شخص اول مملکت خارج شدهاند.
اقدام گوگل علیه جمهوری اسلامی
دور زدن تحریمها با خرید و فروش پنهان تابلوهای نقاشی