سفارت چین در واشنگتن حاضر نشده است به روزنامه وال استریت جورنال که گزارش مفصلی برروی برنامه هسته ای عربستان سعودی تهیه کرده، در این رابطه و همکاری بین دو کشور برای ساختن یک تاسیسات اتمی اطلاعات بیشتری داده و یا حتی آنرا تایید کند.

وزارت امورخارجه امریکا از خبر اینکه واشنگتن و ریاض بر سر این پروژه مخصوص بین عربستان سعودی و چین صحبت کرده‌اند، امتناع کرده اما گفته است که همکاری ریاض و پکن را برای ایجاد تاسیسات اتمی بسیار خطرناک تلقی می‌کند.

در سال ۲۰۱۲ میلادی کشور چین و عربستان سعودی بر سر ساختن تاسیسات اتمی در این کشور گفتگو کرده بودند و در سال ۲۰۱۷ عربستان سعودی با کمپانی ملی انرژی چین (China National Nuclear Corporation) یک معاهده دوستانه ای (Memorandum of Friendship) برای ساخت چنین تاسیساتی را امضا کرده است.

عربستان سعودی در طی سال‌های گذشته رابطه بسیار محدودی با آژانس بین المللی انژی هسته ای (IAEA) داشته است. در چهارچوب معاهده حراست (Safeguard Agreement)، عربستان سعودی در سال‌های ۲۰۰۰ میلادی یک قرار داد محدود پروتکل مقدارکوچک (Small Quantities Protocol) را با آژانس بین المللی انژی هسته ای امضا کرده است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱۵۰ کشور دنیا، اما نه اسرائیل، پروتکل الحاقی را امضا کرده اند. ایران و عربستان سعودی هردو جزو امضا کنندگان این پروتکل هستند. ترامپ بسیار کوشش کرده بود که به سعودی‌ها تکنولوژی هسته ای بفروشد و آمریکا را در برنامه هسته ای این کشوردخیل کند، اما کنگره این کشور هرگونه همکاری با ریاض را منوط به قبول استاندارد طلائی (Gold Standard) این کشور کرده بود. این استاندارد شامل دوری جستن از غنی‌سازی بالا و تن دادن به تمام قوانین سازمان آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای و همچنین معاهدات بین المللی است. غنی سازی چندین مرحله عقب‌تر از ایجاد کیک زرد است و کنگره آمریکا خواسته است که عربستان سعودی از ابتدا به تمامی معاهدات بین المللی پای‌بند بماند.

سناتور کریس مرفی، یک دموکرات، گفته است که ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که عربستان سعودی پیش از سپردن تعهد به استاندارد طلایی آمریکا بتواند از تکنولوژی هسته ای آین کشور استفاده کند. عربستان سعودی همچنین با کشور آرژانتین یک مرکز تحقیقاتی انرژی هسته‌ای ایجاد کرده و با کره جنوبی هم برای ساخت رآکتورهای کوچک صنعتی (Small Commercial Reactor) همکاری می‌کند. عربستان برای ساختن دو رآکتور اتمی با کره جنوبی سالهاست که وارد مذاکره شده است اما مرتب شروع این پروژه ها به تاخیر می‌افتد. برنامه ساختن رآکتورهای کوچک صنعتی با همکاری کره جنوب و عربستان سعودی برای تولید و فروش درخاک این کشور دنبال شده و سعودی‌ها بدنبال این هستند که این رآکتورهای کوچک صنعتی را برای عرضه به بازار دنیا در کشور خودشان تولید کنند.

رقابت برای دستیابی به تکنولوژی انرژی هسته ای در خاورمیانه رو به افزایش گذاشته است. رقابت در این زمینه بدون شک بخاطر دو عامل اساسی، حجم تهدیدات امنیتی منطقه را بیشتر می‌کند. عامل اساسی اول دشمنی بین عربستان سعودی و کشور ماست. مادامی‌که امکان ایجاد یک طرح امنیتی منطقه ای بین همه کشورهای منطقه وجود نداشته باشد، میزان این خطر افزایش می‌یابد. برای ایجاد چنین طرح امنیتی، باید به روابط دیپلماتیک منطقه ای روی آورد و با تغییرات کلی در سیاست خارجی کشورمان، به‌‌دنبال بازسازی روابط خود با کشورهای منطقه باشیم. این روابط فقط نمی‌تواند برروی کاغذ و از طریق سند و تفاهم سیاسی ایجاد گردد. کشورما نیازمند است تا در بازسازی سیاست خارجی منطقه ای خود، به‌فکر ایجاد اعتماد در همسایگی کشور ما باشد. ایجاد اعتماد نه‌تنها پتانسیل آنرا دارد که در این منطقه به تنش‌ها که هرروز مرزهای خودرا گسترده می‌کند، خاتمه دهد، بلکه فرصت‌های جدیدی را هم برای کشور ما ایجاد می‌کند که برای منافع ملی و امنیتی کشوربسیار حیاتیست. یکی از این فرصتها ایجاد یک بازار مشترک منطقه ای و یا قراردادهای اقتصادی (Regional Economic Cooperation or Common Market) در همسایگی خلیج فارس است. چنین قراردادهایی پتانسیل آنرا دارد که سخت به اقتصاد کشورما در تولید و صادرات کمک نماید.

کار دومی که این قراردادهای منطقه ای اقتصادی انجام می‌دهند، کمک به تسهیل مشارکت در اقتصادی جهانی است. وقتی کشورها در قراردادهای منطقه و جغرافیائی شرکت کردند، به نرم‌ها و ارزش‌های مراودات آزاد تجاری آشنا می‌شوند . از سوی دیگر کمپانی‌های بین المللی ترجیح می‌دهند در کشورهایی که در یک قرارداد اقتصادی منطقه ای و یا جغرافیائی جای گرفته اند سرمایه گذاری کنند تا بتواند همزمان با چندین کشور عضو در مراودات اقتصادی شرکت کنند. کمپانی‌های بزرگ جهانی برای این نوع قراردادهای منطقه ای ارزش زیادی قائل هستند بخاطر اینکه می‌توانند از نیروی کار در این بلوک‌های اقتصادی بهره گرفته در بازار انها برای فروش تولیدات خود مشارکت کنند.

عامل اساسی دوم خطری است که از یک جانبه گرایی دررابطه گسترده اقتصادی با چین متوجه کشور ماست. همان‌گونه گه ساخت تاسیسات انرژی هسته ای برای عربستان سعودی توسط چین در یک پروسه مخفی نشان می‌دهد، این کشور در روابط اقتصادی خود با هیچ کشور دیگری تعهد اخلاقی نداشته و فقط برروی منافع مالی خود تکیه می‌کند. چین شبیه اینگونه پروژه ها و همکاریهای اقتصادی را با اسرائیل، بقیه کشور های منطقه و دوست و دشمن ما دارد. برعکس تصوری‌که ادعا می‌گند می‌توان به چین در روابط کشورمان اعتماد کرد، باید گفت که این تصوردر دنیای واقعیت هیچگونه ارزشی ندارد. کشورما و یا هرکشور دیگری بدنبال منافع اقتصادی خود در سطح جهان هستند و اگر کشوری کوشش کرد که در روابط اقتصادی و غیره خود به ارزش‌های انسانی هم پای‌بند باشد و منافع خود و دیگران را یکسان بداند و ببیند، به‌این گونه روابط بیشتر میتوان اعتماد داشت.

اما اصولا اعتماد در دیپلماسی، روابط سیاسی و اقتصادی مقوله ای‌ست که می‌بایست در یک پروسه طولانی و با یک فهم و درک صحیح از روابط بین الملل ایجاد شود. چین یا هرکشوری که به‌منافع اقتصادیش کمک کند، روابط سیاسی برقرار می‌کند اما این روابط سیاسی هرگز امنیتی نیست. چین به‌ دنبال ایجاد یک چتر امنیتی در خاورمیانه نیست. خاورمیانه یک منطقه اقتصادی برای چین است و هرکشوری بتواند این پکن را برای دستیابی به منافعش کمک کند، چین با آن کشور روابط سیاسی خودرا تحکیم می‌بخشد.

پروژه مخفی ساخت تاسیسات هسته ای برای عربستان سعودی توسط چین، زنگ خطریست برای همه آنهایی‌که پس از ناکامی‌های گسترده بین المللی، که بخاطر سیاست‌های تنش آفرین نظامی و نابخردانه منطقه ای و بین المللی ما ایجاد شده، اکنون بخواهند از در اعتماد باین کشور، منافع کشورما را قربانی بی بصیرتی و نادانی خود کنند. در دیپلماسی و رابطه با دنیای خارج هرگز اعتماد شرط نبوده و نیست. باید یاد بگیریم چگونه میتوانیم از منافع کشورخود در رابطه با هرکشوری در دنیا دفاع کنیم.

***

ایران خواستار تحقیق درباره برنامه هسته‌ای مخفی عربستان سعودی شد

رادیو بین المللی فرانسه - در پی انتشار گزارش "نیویورک تایمز" و "وال استریت ژورنال" در خصوص گسترش برنامه هسته‌ای عربستان سعودی با کمک چین، جمهوری اسلامی ایران امروز یکشنبه ۱۹ مرداد/ ۹ اوت ضمن ابراز نگرانی، خواستار تحقیق درباره برنامه هسته‌ای ریاض شد.

بر اساس گزارش‌های امروز رسانه‌های داخل ایران، جمهوری اسلامی از برنامه هسته‌ای عربستان سعودی ابراز نگرانی کرده و از آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای خواسته است در خصوص این برنامه مخفی ریاض شفاف‌سازی نموده و گزارشی به اعضای آژانس ارائه کند.

در پی انتشار گزارش‌های "نیویورک تایمز" و "وال استریت ژورنال" در خصوص ساخت کارخانه تولید کیک زرد توسط عربستان سعودی، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست که ضمن شفاف‌ سازی، گزارشی در رابطه با برنامه پنهانی ریاض به اعضای آژانس ارائه کند. وی تأکید کرد که «عربستان سعودی هیچ راکتور فعال تحقیقاتی ندارد؛ بنابراین دلیلی نیز برای دست‌یافتن به کیک زرد ندارد». علاوه بر این، کاظم غریب آبادی ضمن ابراز نگرانی از احتمال بی‌ثباتی در منطقه تصریح کرد که «عربستان سعودی در حال توسعه یک برنامه هسته‌ای "غیر شفاف" است».

👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه

بر اساس گفته‌های نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی هسته‌ای: «به رغم اینکه عربستان عضو "ان.پی.تی" است و توافقنامه جامع پادمان دوجانبه در حال اجرا با آژانس دارد، ولی متأسفانه هنوز از تعهد پذیرش بازرسی‌های پادمانی آژانس خودداری می‌کند».

روزنامه "نیویورک تایمز" روز چهارشنبه ۵ اوت با انتشار گزارشی نوشت که سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا، ضمن ابراز نگرانی در حال بررسی توسعه برنامه هسته‌ای عربستان سعودی هستند.

روزنامه اقتصادی ـ سیاسی "وال استریت ژورنال" نیز روز سه شنبه ۴ اوت با انتشار گزارشی نوشت که عربستان سعودی قصد دارد با کمک چین برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود را گسترش دهد.

نیویورک تایمز نوشته است که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که آیا تلاش‌های ریاض این کشور را در مسیر توسعه سلاح‌های هسته‌ای قرار خواهد داد؟

نتایج تحقیقات ابتدایی سازمان ‌ای اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا نشان می‌دهد که به احتمال زیاد، عربستان سعودی در پی غنی‌سازی اورانیوم خام در یکی از سایت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایتخت این کشور است.