علی سودایی - بیبیسی
پخش داستانی با مضمون مذهبی از تلویزیون ایران درباره قماربازی یک فرد مست با امام سوم شیعیان جنجالبرانگیز شده است.
برخی از محمود کریمی، مداحی که این روضه را خوانده، برای "توهین به مقدسات" انتقاد کردهاند و بعضی هم از او دفاع کردهاند.
در عین حال عدهای هم منتقد برخورد دوگانه مقامهای حکومت در تفسیر مرز توهین به مقدسات و امثال آن هستند.
محمود کریمی چه روضهای خوانده؟
آقای کریمی در داستانی که با لحنی غمناک و آهنگین تعریف کرده و از شبکه دوم تلویزیون ایران به طور زنده پخش شده، ماجرای شخصی مست و قمارباز را میگوید که به واسطه برخوردش با دختر پیامبر اسلام و امام حسین دچار تحول اخلاقی میشود.
او این ماجرا را در آرامگاه امام هشتم شیعیان تعریف میکرد و به دلیل محدودیتهای مهار کرونا جمعیتی برای شنیدن صحبتهایش حضور نداشت.
آقای کریمی میگوید شخصی، که نامش "خسرو خان" بوده، شب اول محرم با "نوچههایش" در نزدیکی تکیه محل بوده و میگوید قبل از شروع شدن برنامه به خانه میرود:
"میروم خانه و مست میشوم به حال خودم میرسم."
در این قصه خسرو خان در خانه مشروب مینوشد و مست میشود و تختهنرد هم میگذارد و از امام حسین میخواهد که با او تخته بازی کند.
قمار آنها سر دو گونی برنج بوده و خسرو خان مدام میبازد. وقتی گونیهای برنج را به تکیه محل تحویل میدهد به او میگویند زنی منتظرش بوده و پس از آن که نیامده برایش پیغام گذاشته: "به او بگویید نذرت قبول است، اما هیچ وقت با بچه من قمار نکن."
در این قصه خسرو خان در سالمندی به شخصی تبدیل میشود که "نفسش حق بود و دعا میکرد مستجاب میشد".
واکنشها چیست؟
بعضی رسانههای رسمی در ایران و همچنین کاربران شبکههای اجتماعی پخش چنین ماجرایی را توهین به امام سوم شیعیان تلقی کردهاند.
از جمله به این اشاره شده که در رسانههای طرفدار حکومت برای تحقیر دونالد ترامپ، به سابقه شغلی او در مالکیت قمارخانهها اشاره میشود و او را "قمارباز" میخوانند ولی حالا یکی از امامان شیعه در حال قمار به تصویر کشیده شده است.
برخی از حامیان حکومت و طرفداران حکومت هم منتقد این روضه هستند اما میگویند نباید برخورد تندی با محمود کریمی بشود.
بعضی از آنها هم میگویند که اصولا آنچه آقای کریمی گفته یک قصه پندآموز است که او در آن نمیگوید امام حسین واقعا با یک فرد مست قمار کرده است.
در عین حال عدهای هم از برخورد دوگانه مقامهای حکومتی انتقاد کردهاند که برخوردی دوگانه با آزادی بیان، به ویژه در خصوص مسائل مذهبی دارند و در حالی که افرادی همچون مداحان نزدیک به رهبر حاشیه امنیت دارند، با دیگران برای حرفهای مشابه برخورد قضایی و امنیتی میشود.
از جمله به صحبتهای حسن آقامیری اشاره شده که ماجرایی درباره درخواست یک فرد معتاد به الکل از امام رضا برای پیدا کردن مشروب تعریف کرد. آقای آقامیری بعدتر در دادگاه ویژه روحانیت از پوشیدن لباس روحانیت منع شد.
توضیح محمود کریمی چیست؟
آقای کریمی پس از انتقادهای فراوان در توضیحاتی که به طور زنده از شبکه دوم تلویزیون ایران پخش شد درباره منتقدانش گفت: "بعضی خوب متوجه نشدند و از آنها عذرخواهی میکنم، شاید خوب جا نینداختم. بعضی هم خود را به متوجه نشدن زدند."
او گفت منظورش این نبوده که شخص امام حسین با خسرو خان تخته بازی کرده، بلکه خسرو خان "در عالم خودش تصور کرد که در مقابل حضرت نشسته است".
او گفت ماجراهای این چنینی بسیاری در زندگی روزمره مسلمانان رخ میدهد.
در توضیحی که آقای کریمی داد فقط گفته شد که شخصیت داستان در حال مستی دچار توهم شده و او در این باره توضیحی نداد که چه طور مادر امام حسین برای خسرو خان در تکیه پیغام گذاشته است که دیگر با فرزند او قمار بازی نکند.
محمود کریمی کیست؟
آقای کریمی جزو حلقه مداحانی است که در مناسبتهای مذهبی و سیاسی در حضور آیتالله خامنهای برنامه اجرا میکنند و رسانههای رسمی و حکومتی ایران، از جمله رادیووتلویزیون پیوسته قطعات آنها را پخش میکنند.
او عمدتا در حسینیهای در شمال تهران نوحه میخواند و از اولین کسانی است که یک شیوه جدید در آوازهای مذهبی شیعه را رایج کردند که در آن یک خواننده شعر را میخواند و خوانندهای دیگر در پسزمینه با تکرار "حسین، حسین" ضرب میگیرد و ریتمی مشابه موسیقی رقصی الکترونیک و تکنو ایجاد میشود.
محمود کریمی متولد جنوب تهران است و پدر و برادرش را در جنگ ایران و عراق از دست داده است.
آقای کریمی مدتی در یک مدرسه "معلم تربیتی" بود.
او به ورزشهای رزمی علاقه دارد و گفته میشود تحصیل در رشته مدیریت را نیمهکاره رها کرده است.
آقای کریمی در سال ۱۳۹۲ برای تیراندازی به سوی یک خودرو خبرساز شد.
ماجرا از این قرار بود که چند خودرو از محمود کریمی سبقت میگیرند و و او به دلیلی احساس خطر کرده و در حال حرکت به سمتشان شلیک میکند که یکی از گلولهها به خودرویی میخورد که یک زن و شوهر جوان سرنشین آن بودند.
آنها ابتدا از آقای کریمی شکایت کردند اما کمی بعد رضایت دادند.
مقامهای امنیتی گفتند آقای کریمی برای حمل سلاح مجوز داشته، هرچند مشخص نشد او چرا به حمل سلاح نیاز دارد.
در برخی گزارشها آمده بود که حسن میرکاظمی، مشهور به حسن رعیت، در این حادثه همراه آقای کریمی بوده است.
محمود کریمی به جز تیراندازی در خیابان برای صحبتهایش هم شخصیتی جنجالی بوده است.
او از جمله در سال ۱۳۹۴ در مراسم تشییع جنازه غواصان ایرانی کشتهشده در عملیات کربلای ۴، که با وجود شواهد لو رفتن عملیات، انجام شد و به کشتار صدها سرباز ایرانی انجامید، به حسن روحانی و علی لاریجانی حمله کرد و بدون نام بردن از آنها آقای روحانی را "بیعرضه" خواند و به آقای لاریجانی هم گفت: "خاک بر سرت بی غیرت".
او یکی از چهار مداحی بود که چند سال پیش تصاویر چکهای ۲۰ میلیون تومانی در وجهشان منتشر شد، هرچند خود آقای کریمی میگوید برای نوحه و مداحی پول نمیگیرد.
محمود کریمی همچنین از جمله مداحانی است که روابط نزدیکی با حسن میرکاظمی، معروف به حسن رعیت داشتند.
آقای میرکاظمی با بابک زنجانی، تاجر عمدهای که برای فساد اقتصادی در جریان زدن دور زدن تحریم به اعدام محکوم شد، رابطه نزدیکی داشت.
چندین مداح معروف هم با آقای میرکاظمی روابط نزدیکی داشتند و از جمله ویدئویی از ورزش آنها با یکدیگر منتشر شد.
آقای میرکاظمی به واسطه عکسی که از حضورش در سرکوب اعتراضات ۱۳۸۸ منتشر شد توجه بسیاری را جلب کرد.
او در سال ۱۳۹۸ با اتهام اقتصادی بازداشت شد و برخی گزارشها از باغ وحش شخصی بزرگ در ویلای او حکایت داشتند که حتی چند قلاده ببر در آن نگهداری میشد.
مداحان چه طور حاشیه امنیت دارند؟
این تنها محمود کریمی نیست که در خیابان تیراندازی میکند، مقامهای ارشد را بیعرضه یا بیغیرت میخواند یا در نوحهای از قمار فردی مست با یکی از امامان شیعه میگوید بدون آن که نگرانی از برخوردی داشته باشد.
چندین نفر دیگر از حلقه مداحان شاخص مانند او بارها در جنجالهای سیاسی و مذهبی مطرح شدهاند بدون آن که به موقعیتشان ضربهای بخورد.
۹ سال پیش منصور ارضی به اسفندیار رحیم مشایی تاخت و او را "یهودی امت" خواند. یهودیان ایران از او برای اینکه دین آنها را به عنوان صفت تحقیر به کار برد، انتقاد کردند و دولت وقت و آقای مشایی از او شکایت کردند اما او تبرئه شد.
سعید حدادیان هم در همان مقطع آقای رحیم مشایی را به "عورت رئیسجمهور" وقت، محمود احمدینژاد تشبیه کرد و گفت آقای احمدینژاد باید آقای مشایی را با برگ انجیر بپوشاند. او برای این صحبتها "۵۰ هزار تومان" جریمه شد.
حملات مداحان به روسای جمهور ادامه داشته و منصور ارضی بعدتر به حسن روحانی هم حمله کرد و با اشاره به او و اکبر هاشمی رفسنجانی گفت: "آن یارو آخرش در استخر مرد، این یارو هم آخرش در استخر میمیرد."
دیگر مداحان هم بارها به روحانی حمله کردهاند و از جمله میثم مطیعی سه سال پیش در نماز عید فطر با خواندن شعری به حسن روحانی حمله کرد.
بعضی از مداحان مقامهای حکومتی دارند و رابطه نزدیکی با دفتر آیتالله خامنهای و سپاه.
وضعیت مالی مداحی چندان شفاف نیست، اما محمدرضا سنگری، که کتابی درباره جامعهشناسی عزاداری محرم نوشته، چندی پیش گفت برخی از مداحان معروف برای خواندن در یک دهه محرم تا یک میلیارد تومان پول میگیرند.
آیتالله علی خامنهای شخصا بارها مداحان را ستایش کرده است و سالانه با آنها چند دیدار دارد و در مراسمی آنها را به نوحهخوانی در حضور خود دعوت میکند.
به دستور او از سال ۱۳۸۴ یک موسسه حکومتی برای حمایت از مداحان تشکیل شده که در سال ۱۳۹۶ بیش از هفت میلیارد تومان بودجه داشت.
بسیاری از نهادهای حکومتی و موسسات عمومی در ایران هزینههایی در زمینه تبلیغات اسلامی و مداحی دارند و حتی یک دانشگاه مداحی هم تاسیس شده است.
آیتالله خامنهای شبکه مداحان را "یک وسیله منحصر به فرد" در تبلیغات حکومتی میداند.