کیهان لندن - ایالات متحده آمریکا طبق آنچه از پیش اعلام کرده بود پنجشنبه ۳۱ امرداد برابر با ۲۰ اوت ۲۰۲۰ «مکانیسم ماشه» را فعال کرد تا بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نه تنها تحریم‌های تسلیحاتی بلکه تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را بازگرداند.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در یک نشست خبری در سازمان ملل متحد گفت: «من نامه بازگرداندن همه تحریم‌های ایران را به رئیس شورای امنیت ارائه دادم. پیام ما بسیار ساده است: ایالات متحده هرگز اجازه نخواهد بزرگترین حامی تروریسم در جهان اجازه خرید و فروش اسلحه داشته باشد».
وی توافق هسته‌ای را یکجانبه و ابلهانه خواند و گفت نه تنها برای خاورمیانه و آمریکا امنیت به ارمغان نیاورد بلکه رفتار رژیم ایران را تغییر نداد و از جامعه بین‌الملل می‌خواهیم به روندی بپیوندند که نتیجه آن توافقی باشد تا به تمام جنبه‌های رفتار شرورانه‌ی رژیم ایران رسیدگی کند.
وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد رژیم ایران از سال ۱۹۸۵ تا کنون دست به همه نوع اقدام تروریستی زده؛ از قتل مخالفانش در اروپا گرفته تا همین امسال که یک هواپیمای مسافربری را در خاک خودش ساقط کرد.
او خطاب به مخالفان فعال شدن «مکانیسم ماشه» گفت «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به همه دولت‌هایی که در آن مشارکت کرده بودند این امکان را داده تا اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند، همه تحریم‌هایی که تعلیق شده‌اند را برگردانند».
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با حمایت از تصمیم آمریکا گفت «برجام هرگز نباید امضا می‌شد زیرا راه جمهوری اسلامی برای رسیدن به سلاح هسته‌ای را هموار‌تر و به تزریق پول زیاد به ماشین جنگی رژیم ایران در منطقه منجر شد».
دو سناتور جمهوریخواه جیم ریچ رئیس کمیته روابط خارجی سنا و تد کروز عضو همین کمیته در بیانیههای جداگانه از تصمیم دونالد ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه حمایت کردند. در بیانیه کروز آمده «من از اقدام دولت ترامپ جهت برداشتن آخرین گام برای از بین بردن توافق فاجعه‌بار هسته‌ای اوباما و بایدن با ایران، قدردانی می‌کنم. رژیم مستبد و شیطانی ایران به تامین مالی و گسترش ترور، به خطر انداختن جان آمریکایی‌ها، امنیت ملی ما و متحدان‌مان، ادامه می‌دهد».
در این میان، نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان در سازمان ملل متحد، در بیانیه‌ای مشترک به رئیس شورای امنیت تاکید کردند «آمریکا دولت شرکت کننده در برجام نیست» و درخواست آن برای فعال کردن مکانیسم ماشه اثر قانونی ندارد.
نمایندگان سه کشور اروپایی در سازمان ملل متحد تاکید کردند: بر این اساس، هرگونه تصمیم‌گیری و اقدام مبتنی بر این روند، یا نتیجه احتمالی آن، فاقد هرگونه اثر حقوقی خواهد بود. سه کشور اروپایی همچنان به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام مورد تایید آن، متعهد هستند.
این بیانیه همچنین با تاکید بر حفظ برجام، حل هرگونه اختلاف در اجرای آن را از طریق گفتگو و بر اساس ساز و کار مندرج در برجام دانسته‌اند که یکی از آنها کمیسیون حل اختلاف است.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای جداگانه تکرار کرد آمریکا حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد. وی نیز با حمایت مجدد از برجام تاکید کرد «توافق هسته‌ای با ایران همچنان یک عامل کلیدی در عدم تکثیر جهانی سلاح‌های هسته‌ای و برقراری ثبات منطقه‌ای است».
واسیلی نبنزیا نماینده دائم روسیه درسازمان ملل متحد با ارسال نامه‌ای به رئیس شورای امنیت، درخواست آمریکا برای استفاده از مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را نامشروع دانست و به شدت محکوم کرد.
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه با انتقاد از اقدامات آمریکا پیش‌بینی کرد که تلاش واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌های ایران شکست خواهد خورد و از جامعه جهانی خواست در برابر این فشارها مقاومت کنند.
ژانگ جون نماینده دائم چین در سازمان ملل با اعلام مخالفت پکن از تصمیم آمریکا گفت «اعضای باقی‌مانده برجام متعهد به حل اختلاف‌ها از طریق مکانیسم حل اختلاف در چارچوب برجام هستند و بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هرگز نباید مورد استناد قرار گیرد مادامی که تمام تلاش‌های کمیسیون مشترک به جایی نرسیده باشد».
این دیپلمات چینی نسبت به درخواست آمریکا و پیامدهای جدی سیاسی در اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام هشدار داد و از اندونزی به عنوان رئیس دوره‌ای شورای امنیت خواست تا در مورد درخواست آمریکا هیچ اقدامی انجام نشود!
محمدجواد ظریف: آمریکا طعم انزوا را خواهد چشید!
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پنجشنبه شب در صفحه اینستاگرام خود، با هشتگ «#برای_ایران» خطاب به مردم ایران نوشت «با دبیرکل ملل متحد تلفنی مذاکره کردم و هم یک نامه حقوقی محکم و قوی (که جوانان متخصص و متعهد این کشور ظرف چندین روز گذشته در تدوین آن به بنده کمک کردند) به رییس دوره‌ای شورای امنیت (اندونزی) ارسال کردم تا با یکجانبه‌گرایی و قانون‌گریزی آمریکا مقابله کنیم که به یاری خدا حتما یکبار دیگر طعم انزوا را به قانون‌شکنان آمریکایی خواهیم چشاند... هرگز یک ایرانی را تهدید نکن»!
مجید تخت‌روانچی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در یک نشست خبری ادعا کرد آمریکا حق ندارد از مکانیسم ماشه استفاده کند چون عضوی از برجام نیست و همانطوری که هفته گذشته شورای امنیت درخواست ادامه تحریم‌های تسلیحاتی ایران را توسط آمریکا رد کرد، این‌بار نیز این درخواست آمریکا رد خواهد شد و این برای دولتمردان ایالات متحده یک فاجعه می‌شود.
بر اساس آخرین گزارش‌‌ها، روسیه خواستار برگزاری نشست فوری شورای امنیت درباره ایران شده است.
انگشت روی ماشه!
اگرچه برخلاف ادعای ظاهرا خونسردانه‌ی دولت‌‌ها و مقامات اروپایی، چین و روسیه و همچنین محمدجواد ظریف و مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی که تحرکات‌شان نشان می‌دهد به شدت نگران مکانیسم ماشه هستند، ولایتمداران و اصولگرایان در داخل ایران از محتوای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تفسیر دیگری دارند و اعتراف می‌‌کنند «اسنپ‌بک» از «حفره‌های حقوقی برجام» است. آنها نسبت به این نظر قاطعانه که «آمریکا نمی‌تواند آن را فعال کند» تردید دارند.
نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در توییتی نوشته است :«قابل پیش‌بینی بود آمریکا بعد از شکست در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران دست به سناریوی جدید بزند». او ادعا کرده «بر اساس قوانین بین‌الملل آمریکا نمی‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند» اما همزمان تاکید کرده «گنجاندن سیستم ماشه در برجام گاف بزرگی بود!»
اسماعیلی همچنین تهدید کرده «حواس استکبار باشد انگشت تربیت‌یافتگان مکتب سلیمانی هم روی ماشه است!»
از امنیت که می‌گوییم، از چه‌چیز حرف می‌زنیم؟
