گزارش گران بدون مرز (RSF) جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل برای نظارت بر وضعیت حقوق بشر در ایران را برای بازدید فوری از زندان‌های ایران فرا می‌خواند. وضعیت سلامت زندانیان عقیدتی از این میان روزنامه‌نگاران که پیش از این ناگوار بود، پس از آغاز موج دوم و مرگبارتر همه‌گیری ویروس کرونا و افشای اسناد رسمی در باره پنهان کاری حکومت ایران در باره آمار بیماران و کشته شدگان بسیار نگران کننده است.
در حالی که وزارت بهداشت ایران آمار رسمی را در پایان تیرماه ۱۴۵۰۰ کشته اعلام کرده بود. بی بی سی فارسی با بدست آوردن اسناد رسمی بیمارستان‌ها و کاری کاووشگرانه در این باره، این رقم از آغاز همه‌گیری ویروس در ایران ۴۲۰۰۰ اعلام کرد که سه برابر آمار رسمی است.
در حال حاضر بیش از ۱۸ استان کشور در وضعیت هشدار و قرمز قرار دارد. قربانیان اصلی کم‌داشت‌های بهداشتی در ایران لایه‌های آسیپ‌پذیر جامعه از این میان زندانیان هستند. شمار بیش از گنجایش زندانیان این زندان‌ها را به کانون‌های همه‌گیری دگرگون کرده است. تا امروز هیچ آماری از شمار دچار شدگان به کوید-۱۹ و کشته شدگان این بیماری در زندان‌ها از سوی مقامات مسئول منتشر نشده است.
شمار زیادی از زندانیان عقیدتی و از میان ۱۹ روزنامه‌نگار و شهروند-خبرنگاری و برخی از نزدیکانشان در زندان بسر می‌برند، برخی نیز به تازه‌گی بازداشت شده‌اند. به تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ روزنامه‌نگار و فعال مدنی نادا صبوری از سوی ماموران دادستانی اوین بازداشت و برای سپری کردن سه سال و شش حبس به بند زنان زندان اوین منتقل شد. همسرش سهراب صالحین نیز باید دو روز بعد خود را به زندان اوین برای سپری کردن همین مدت زندان معرفی می‌کرد. این دو برای شرکت و پوشش خبری گردهم‌آیی خانواده زندانیان در اعتراض به حمله به زندانیان سیاسی در بند ۳۵۰ در اردیبهشت ۱۳۹۳ بازداشت و با سپردن وثیقه آزاد شدند. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران در فروردین سال بعد آنها را به سه سال و شش ماه زندان محکوم و این حکم را شعبه۳۶ دادگاه تجدید نظر در همان سال تایید کرد.
یک پزشک که در یکی از زندان‌های تهران بزرگ، کار می‌کند و خواهان فاش شدن نامش نیست، به گزارشگران بدون مرز در باره ناتوانی سامانه بهداشتی زندان‌های ایران در برابر وضعیت بحرانی کنونی می‌گوید: «برای بیماری همه‌گیر چون کوید-۱۹ ما نه تنها به امکانات لازم که به یک سیاست و برنامه‌ریزی درست نیاز داریم. اما تنها کاری که مدیریت زندان‌ها انجام می‌دهند قرنطینه کردن زندانیان و یا انتقال آنها به زندان‌های دیگر است.» این پزشک در این شرایط «تنها راه را آزادی و یا مرخصی زندانیان بیمار برای درمان شایسته می‌داند» و به تلخی می‌گوید «دست‌کم اگر قراراست بمیرند با عزت بیشتر نزد خانواده‌هایشان جان بسپارند.»
شماری از زندانیان عقیدتی که از درمان بایسته محروم هستند در اعتراض به وضعیت خود در زندان‌های ایران اعتصاب غذا کرده‌اند. از این میان نسرین ستوده وکیل بسیاری از روزنامه‌نگاران و شهروند-خبرنگاران زندانی و برنده جایزه‌ی پارلمان اروپا - ساخارف ۲۰۱۲، که از تاریخ ۱۹ مرداد در اعتراض به وضعیت خود و زندانیان سیاسی از خوردن غذا اجتناب کرده است. به گفته همسرش وی به تاریخ ۲۸ مرداد با ناگوار شدن وضعیت سلامتش به بهداری زندان اوین منتقل شده است. نسرین ستوده به تاریخ ۱۳ خرداد ۱۳۹۷ در منزلش بازداشت شد. به گفته همسرش برای دو پرونده جمعا از سوی شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ۳۳ سال زندان و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شد. بنا بر ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و با درنظر داشت «مجازات اشد»، نسرین ستوده باید ۱۲ سال زندان را تحمل کند. به تاریخ ۲۷ مرداد مهراوه خندان دختر جوان این وکیل زندانی به مدت چند ساعت بازداشت و سپس با قید کفالت آزاد شد. نسیرین ستوده در این باره گفته بود که «بدون شک برای شکستن مقاومت من این بازداشت انجام شده است.»
گزارشگران بدون مرز (RSF) پیش از این نگرانی عمیق خود را از وضعیت روزنامه‌نگاران زندانی در ایران که در برابر همه‌گیری ویرویس کرونا در خطر مرگ قرار گرفته‌اند، اعلام کرده بود.
رضا معینی مسوول بخش ایران و افغانستان RSF در این باره می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران یکی از بدترین کشورها در امر سرکوب آزادی اطلاع رسانی در باره همه‌گیری ویروس کرونا است. با آماری که به تازه‌گی انتشار یافته است و پنهان‌کاری نظام جمهوری اسلامی نمی‌توان برای همه‌ی زندانیان و به ویژه روزنامه‌نگاران نگران نبود. گزارشگران بدون مرز از جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل برای نظارت بر وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، می‌خواهد همه تلاش خود را برای برای رفتن به ایران و بازدید و گزارش از وضعیت زندان‌ها انجام دهد.»
در حالی که در اسفند ماه ۱۳۹۸ گزارشگران بدون مرز با انتشار اطلاعیه‌ای به سرکوب اطلاع رسانی مستقل در باره همه‌گیری ویروس کرونا و پنهان‌کاری جمهوری اسلامی ایران اعتراض کرده بود. همچنان روزنامه نگاران و رسانه‌ها بهای دروغ‌های رژیم را می‌پردازند. روزنامه جهان صنعت به تاریخ ۱۹ مرداد به دستور هیات نظارت بر مطبوعات وزرارت ارشاد اسلامی توقیف شد. این روزنامه به گفته مدیر و صاحب امتیاز آن برای انتشار گفتگویی با یکی متخصصان بهداشت کشور با عنوان «به آمار دولتی اعتمادی نیست» توقیف شده است.
جمهوری اسلامی ایران دررده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۲۰ گزارشگران بدون مرز از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۷۳ قرار دارد.
