رادیو زمانه - در روزهای اخیر روند معاملات بورس وارد مرحله جدیدی شد و شاخص بورس در چند نوبت افت کرد. سهامداران در این شرایط دچار سردرگمی شدهاند. یک «کارشناس بازار سرمایه» میگوید اگر بازار بورس در هفته آینده رونق نگیرد بسیاری از سرمایهگذاران از بازار میروند.
کاهش شاخص بورس در روزهای گذشته موجب نگرانی سهامداران حقیقی شده است که به امید حفظ ارزش داراییهایشان در شرایطی که رکود و تورم روز به روز داراییهای اندک موجود را بیارزشتر میکند به بورس روی آوردهاند. اکنون صف فروش سهامداران حقیقی تشکیل میشود. این پدیده در آخرین روز کاری بورس نیز دیده شد. شاخص بورس ۶۸ هزار واحد سقوط کرد و به یک میلیون و ۸۱۲ هزار واحد رسید و صف فروش سهام تشکیل شد.
محمد یوسف امین داور که از او بهعنوان «کارشناس بازار سرمایه» نام برده میشود با بیان اینکه «هفته آینده هفته سرنوشتسازی برای بورس خواهد بود» به «دنیایاقتصاد» گفت:
«اگر بازار در هفته آینده درست جمع نشود و مثبت نخورد بسیاری از سرمایهگذاران از بازار میروند.»
بهگفته امین داور «قیمت سهام برخی شرکتها به قدری بالا رفته که حقوقی هم نمیتواند بیاید سهم را جمع کند مگر اینکه بخواهند دستوری وارد بازار شوند و سیاستهای خود را پیاده کنند».
شاخص بورس تهران در ابتدای سال جاری ۵۰۰ هزار واحد بود. پس از ورود شرکتهای دولتی و سهام عدالت به بازار بورس و همچنین تشویق مردم برای سرمایهگذاری در بازار بورس از سوی دولت، در حالیکه نرخ تورم رکورد میزد، شاخص بورس بهشکلی غیرعادی اوج گرفت و در نیمههای مرداد رکورد دو میلیون واحد را شکست. این روند اما در هفتههای گذشته معکوس شد.
از ۲۰ تا ۲۶ مرداد شاخص بورس بهشکل مداوم سقوط کرد و به حدود ۱,۸۸ میلیون واحد رسید. در روزهای دوشنبه و سهشنبه این هفته این شاخص اندکی بهبود یافت اما روز چهارشنبه دوباره سقوط کرد.
محمدیوسف امین داور این روند را ناشی از «اظهارات متناقض مسئولان» میداند و میگوید «اگر این روند ادامه یابد شاخص از مدار صعودی خارج میشود و نمیتوان وضعیت بهوجود آمده را بهراحتی جمع کرد». او میگوید:
«حمایت مقامات مسئول بیشتر از آنکه جنبه عملی داشته باشد در حد حرف و حمایت لفظی باقی مانده بنابراین بر حمایت لفظی دولت نمیتوان تکیه کرد.»
روز دوشنبه گذشته کمتر از یک روز پس از اعلام رسمی سازمان خصوصیسازی مبنی بر ورود صندوق ETF دولتی موسوم به «دارا دوم» (بورس پالایشی) به بازار بورس، خبر منتفی شدن عرضه آن در بورس به دلیل مخالفت وزارت نفت منتشر شد. قرار بود عرضه بلوکی سهام پالایشگاههای بندرعباس، تهران و اصفهان انجام شود.
با منتفی شدن عرضه دارا دوم شاخص بورس بار دیگر نزولی شد و بسیاری از سرمایهگذاران خُرد خواستار ابطال معاملههای پالایشگاهی و ورود دولت، قوه قضائیه، سازمان بازرسی و مدیران ارشد سازمان بورس به ماجرا شدند.
برخی از کارشناسان اقتصادی در ایران معتقدند اختلافنظر مسئولان دولتی بر سر عرضه دارا دوم بازار را دچار شوک کرده است.
حسن روحانی رئیسجمهوری ایران دو روز پیش، چهارشنبه ۲۹ مرداد در واکنش به سقوط شاخص بورس گفت:
«مردم باید بدانند که خط مستقیم در بورس و بهطور کل بورس تحقق نمییابد. اینکه یک خط دائم به سمت بالا رشد کند. این خط دائم پایین و بالا میشود. تأکید من مراقبت از بازار بورس است.»
شرکتهای دولتی و شبهدولتی همچون شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی، صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه، صنایع ملی مس ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی و مخابرات طی دو هفته گذشته با سقوط سهمگین ارزش سهام مواجه شده و مردمی که بهتازگی در بازار بورس سرمایهگذاری کرده بودند را دچار زیان کردهاند.
از آغاز رونق بورس بسیاری از کارشناسان نسبت به وجود حباب در بورس و احتمال دستکاری دولت در شاخص آن هشدار داده بودند.
دروغ شاخدار محمود علوی