رادیو بینالمللی فرانسه - ناصر اعتمادی - سدسازیهای مداوم ایران و ترکیه در سرچشمههای دجله و فرات عراق را که در میان این دو رودخانه واقع شده به زودی با بحران بی آبی روبرو میکند. در این بین، اوضاع بصره تنها استان ساحلی عراق از همه نگران کننده تر است.
افزایش شوری آب طی سالهای گذشته زمینهای کشاورزی این منطقه را نابود کرده و افزایش شوری آب نتیجۀ سدهایی است که سپاه پاسداران طی سالهای گذشته به روی کارون ساخته و به این ترتیب شماری از رودخانه هایی را که به دجله میریختند از مسیرهای طبیعی خود منحرف ساخته است. نتیجه اینکه بسیاری از کشاورزان عراقی زمینها و نخلستانهای خود را که به شوره زار تبدیل شدهاند رها کرده به دیگر جاها پناه بردهاند. به گفتۀ کشاورزان عراقی پیش از این خرماهای همین نخلستانها در کشورهای خلیج فارس و حتی در آمریکا به فروش میرسیدند. شوری آب در سال ۲۰۱۸ دست کم صدهزار نفر از ساکنان بصره را مسموم و راهی بیمارستانها کرد و شورش هایی را علیه دو رژیم ایران و عراق برانگیخت.
مهدی الهمدانی، وزیر منابع آبی عراق، گفته است که سدسازیهای ترکیه و ایران حدود ۵۰ درصد از آبهای ورودی به عراق را کاستهاند به طوری که این کشور تا سال ۲۰۳۵ تنها خواهد توانست آب آشامیدنی ساکنان خود را تأمین کند. به همین خاطر دولت عراق در نظر دارد جهت ذخیرۀ آب سدی بزرگ در شمال بغداد احداث کند که از آن به عنوان بزرگترین طرح عمرانی عراق بعد از سقوط صدام حسین یاد میشود. اما، ناآرامیها و جنگهای دائمی داخلی تاکنون مانع از اجرای این طرح شدهاند.
مطالب بیشتر در سایت رادیو بینالمللی فرانسه
عراق که در دورۀ تحریمهای بین المللی علیه حکومت صدام حسین به مبادلۀ نفت در مقابل غذا روی آورده بود، اکنون طرح مبادلۀ نفت در مقابل آب را در دستور کار خود قرار داده و حکومت مصطفی الکاظمی مذاکراتی را در این زمینه با آنکارا آغاز کرده است.
دولت ترکیه هم اکنون سرگرم بمباران جدایی طلبان کرد در شمال عراق است و این وضعیت دولت بغداد را از اعمال هر گونه فشار بر ترکیه در مذاکرات آتی محروم کرده است. افزون بر این، پُر شدن سد جدید ترکیه به زودی دجلۀ عراق را به آب باریکهای تبدیل خواهد کرد و سدهای "دوکان" و "دربندیخان" در ایران ورود آب به عراق را از ۴۵ متر مکعب در ثانیه به ۷ و گاه حتی به ۲ متر مکعب در ثانیه کاهش داده است.
کشاورزان عراقی معتقدند که در برابر اقدامهای ترکیه و ایران کاری از دولت عراق ساخته نیست. ترکیه از این پس قادر است هر زمان که اراده کند جنگ آب را علیه عراق به راه اندازد. در سالهای ۲۰۳۰-۲۰۲۵ دجله و فرات به احتمال قوّی کاملاً خشک خواهند شد و عراق نه فقط از آب کشاورزی، بلکه حتی از آب آشامیدنی نیز محروم خواهد شد. در حال حاضر، عراق برای تأمین آب آشامیدنی جمعیت ۴۰ میلیون نفری خود به ۷۱ کیلومتر مکعب آب نیاز دارد. در سال ۲۰۳۵ جمعیت عراق به ۵۰ میلیون نفر خواهد رسید.