Sunday, Oct 4, 2020

صفحه نخست » پیشنهادی برای حل معضل اقدام جمعی ایرانیان در چارچوب "پیمان نوین"، وحید وحیدی تهرانی

freeiran.jpgمقدمه

با انتشار پیام "پیمان نوین" شاهزاده رضا پهلوی در دعوت از مبارزان و آزادیخواهان و عموم مردم ایران برای اتحاد به منظور انحلال رژیم ارتجاعی جمهوری اسلامی و استقرار یک حکومت مدرن و کارامد سکولار و دموکراتیک در ایران بار دیگر بحث و گفتگو پیرامون نقش شاهزاده در اوپوزیسیون و چگونگی براندازی رژیم ولایت فقیه در ایران اوج گرفته است. پس از انتشار پیام، در فضای مجازی و در بسیاری از سایت های سیاسی- تحلیلی ایرانیان و شبکه های خبری، که مسایل ایران و فارسی زبانان را پوشش میدهند، نقد و بررسی "پیمان نوین" شاهزاده جریان داشته است. صاحبنظران از جنبه های مختلف به این پیام پرداخته اند اما به نظر میرسد در یک نکته اتفاق نظر وجود داشته باشد که این پیام را باید یک سند بالا دستی و چارچوبی کلی از اهداف و رویکرد شاهزاده به موضوع تحول سیاسی-اجتماعی در ایران دانست. بیانیه بر تصمیم شاهزاده برای فعال شدن در امر هدایت جنبشی اجتماعی-سیاسی فراگیر برای استقرار دموکراسی در ایران صحه گذاشته و انتظار میرود قدم های بعدی بر اساس و در چارچوب این "پیمان نوین" برداشته شود. ما در اینجا به فراز مهمی از پیام که به مساله اقدام جمعی ایرانیان برای برانداختن رژیم جهل و جنایت ولایت فقیه اشاره می کند می پردازیم و نشان میدهیم که چگونه در قدم بعدی میتوان شرایط لازم برای حل معضل "اقدام جمعی" را تکمیل کرد.

معضل اقدام جمعی و توجهی که در پیام "پیمان نوین" به آن شده است

مساله اصلی هر انقلابی حل معضل "اقدام جمعی" (در انگلیسی Collective Action"") است. منظور از حل معضل اقدام جمعی همراه کردن توده های بزرگ و میلیونی مردم یک کشور برای اقدام هماهنگ و سازمان یافته و در صورت لزوم فداکارانه به منظور تغییر حکومت غیر دموکراتیک است. واضح است که در جوامع آزاد و دموکراتیک این منظور از طریق انتخابات آزاد و رقابتی انجام میشود و نیازی به انقلاب برای تغییر حکومت نیست. اما در کشورهایی که دارای حکومتهای سرکوبگر و غیر دموکراتیک هستند طبعا تغییر حکومت نیازمند کوششها و فداکاری گروه های بزرگ مردم بوده و با هزینه های زیادی همراه است. صدمات مالی و جانی و حبس و شکنجه و زندان و حتی از دست دادن جان در برخوردهای خیابانی یا از طریق ترورهای حکومتی و یا اعدام ها مصادیق بارز این هزینه ها است. به دلیل این هزینه ها مشارکت در فعالیتهای براندازانه نیازمند انگیزه های بسیار بالا است و اقدام جمعی گروه های مخالف رژیم های سرکوبگر مستلزم سازماندهی دقیق و رعایت انضباط قوی است، زیرا مردم عادی معمولا و با بالا رفتن هزینه مشارکت در مبارزات و نیز بزرگتر شدن اندازه گروه ها میل به سواری مجانی (Free Riding) و فرار از زیر بار مسئولیت گروهی دارند.

مردم ایران در 41 سال گذشته شاهد جنایتهای رژیم در سرکوب مبارزات فزاینده مردم بوده اند. یاد کشتارهای سبعانه دیماه 1396 و آبانماه 1398 هنوز تازه است. حبس و زندانی کردن مخالفان، اعدام زندانیان و قتل و ترور معترضان از ابزار معمول حکومت ولایت فقیه برای ایجاد رعب و وحشت در جامعه و جلوگیری از تشکل گروه های مردمی مخالف حکومت بوده است. در چنین وضعیتی که هزینه فعالیتهای سیاسی مخالفت با حکومت بالا بوده و انگیزه قوی و از خودگذشتگی زیاد برای ابراز مخالفت علنی با حکومت لازم است، حل مساله اقدام جمعی به مهمترین مساله تغییر حکومت تبدیل میشود. آن تشکل سیاسی که موفق به حل این معضل شود طبعا جایگزین یا بدیل (Alternative) حکومت سرکوبگر خواهد بود.

در پیام "پیمان نوین" شاهزاده رضا پهلوی به خوبی به مساله اقدام جمعی توجه شده است. آنجا که، نقل به مضمون، می گوید:

- "مسیر پیروزی مشخص است. اعتصابات، اعتراضات و نافرمانیهای مدنی را در نقاط مختلف کشور به هم پیوند بزنید. در واحدهای کار و محلات حلقه های کوچک اعتراض را شکل دهید و نا فرمانی مدنی را در هر شکلش تبلیغ کنید. از خانواده های اعتصاب کنندگان و زندانیان سیاسی و عقیدتی پشتیبانی کنید. رهبران میانی و میدانی بویژه آنهایی را که امروز پشت میله های زندان هستند تنها نگذاریم. در خارج از کشور در رساندن صدای مردم داخل و در صورت امکان با پشتیبانی مالی از آنهایی که نیازمندند به وظیفه میهنی خود عمل کنیم. در شکل دادن به این شبکه بزرگ اعتراض شرط موفقیت ما در تحمل آرا و عقاید یکدیگر است".

که نشان میدهد شاهزاده به خوبی به اهمیت سازماندهی گروه های هم فکر در حلقه های کوچک و اتصال آنها به همدیگر از طریق رهبران میانی و میدانی و شکل دادن به شبکه بزرگ اعتراض برای فائق آمدن بر معضل اقدام جمعی واقف است. در واقع در ادبیات وسیعی که در حل معضل "اقدام جمعی" به وجود آمده، سازماندهی گروه های هم فکر (Like Minded) در حلقه های کوچک و اتصال این گروه ها با هم شیوه کلاسیک حل معضل "اقدام جمعی" محسوب می شود.

در بخشهای دیگر بیانیه نیز از نیروهای نظامی و انتظامی خواسته شده از مردم در مقابل رژیم حمایت کنند. با توجه به محبوبیت روزافزون شاهزاده در میان مردم و نیروهای مسلح کشور، هر اندازه تحقق این خواسته هزینه مخالفت با رژیم را، متناسب با امتناع نیروهای مسلح از سرکوب اعتراضات مردم، کاهش میدهد. این میتواند شمار بیشتری از هموطنان را به پیوستن به شبکه بزرگ اعتراض تشویق کند. بنابراین شاهزاده در بیانیه "پیمان نوین" رهنمودهای بسیار جالبی برای حل معضل "اقدام جمعی" هموطنان در مبارزه برای تغییر رژیم ارتجاعی ولایت فقیه ارائه کرده است. در این رابطه اما نکته مهمی وجود دارد که در زیر به آن اشاره می کنیم.

شرایط لازم برای حل معضل اقدام جمعی

کاهش هزینه های مخالفت با رژیم و سازماندهی مردم در گروه های همفکر و اتصال این گروه ها از طریق مدیران میدانی برای انجام نافرمانی های مدنی گسترده از شرایط لازم برای حل معضل اقدام جمعی گروه های بزرگ مردم در نافرمانیهای مدنی و شرکت در اعتراضات ضد حکومتی است. شرط بسیار مهم دیگر روشن کردن امتیازات و منافعی است که بلافاصله پس از استقرار یک حکومت سکولار دموکراتیک در کشور نصیب مردم و به خصوص فعالان و مبارزان راه آزادی و دموکراسی خواهد شد. زیرا بسیاری از مردم، با توجه به تجربه های قبلی، از خود می پرسند: به فرض با فداکاریهای ما حکومتی سکولار دموکرات بر سر کار آمد چه چیزی نصیب ما خواهد شد؟ بنابراین لازم است به هم وطنان و به خصوص مبارزان راه آزادی و دموکراسی اطمینان داده شود که فداکاریهای آنها بی پاداش نخواهد ماند.

برای روشن تر شدن بحث فرض کنیم کمیته ای متشکل از رهبران سیاسی شناخته شده با فراخوان شاهزاده دور هم جمع شده و شورا یا کمیته انقلاب سکولار-دموکراتیک ایران را تشکیل دهند. فرض کنیم این کمیته یا شورا اعلام کند فردای پیروزی انقلاب و برانداختن رژیم قرون وسطایی جمهوری اسلامی سیاستهای زیر را اجرا خواهد کرد:

- آغاز بی درنگ مذاکره با آمریکا و عربستان سعودی، مصر، امارات و غیره برای عادی کردن روابط سیاسی با این کشورها، به رسمیت شناختن اسراییل به عنوان یک کشور عضو سازمان ملل و لغو تمام تحریم های بین المللی اقتصادی -مالی،

- آزادی کلیه زندانیان سیاسی و عقیدتی، لغو تمام تبعیض های قانونی و مقرراتی علیه زنان (آزادی پوشش و غیره) و اقلیت های دینی و مذهبی و قومی در کشور، آزادی واقعی مطبوعات، احزاب و تشکل های صنفی و رسانه های جمعی توسط بخش خصوصی، اعطای حق خود گردانی به استانهای کشور در حدی که تعرضی به تمامیت ارضی و استقرار یک ارتش ملی در هر نقطه ای از کشور و دنبال کردن یک سیاست خارجی واحد و مستقل نداشته باشد،

- ادغام نیروهای نظامی کشور در یک نیروی مسلح دفاعی حرفه ای با ماموریت دفاع از تمامیت ارضی کشور و تقلیل دو سال سربازی جوانان کشور به 3 ماه دوره آموزشی و 3 ماه دوره خدماتی.

- اعلام برنامه اضطراری اشتغال با استخدام بلافاصله تمام جوانان دیپلمه و بالاتر بیکار در کشور به منظور کارآموزی به مدت یکسال تا ضمن این مدت با راه افتادن اقتصاد برای این جوانان فرصتهای کار بلند مدت فراهم شود،

- اعلام یارانه نقدی 3 میلیون تومانی در ماه برای سرپرست خانوارهای کم درآمد،

- پرداخت بلافاصله کلیه مطالبات عقب افتاده کارگران و کارمندان و بازنشستگان،

- اصلاح پولی و سیستم بانکی کشور و قراردادن نرخ برابری هر دلار معادل صد ریال نو و حفظ این نرخ ارز در بازارهای آزاد از طریق سیاستهای پولی و ارزی.

تقریبا تمام بخشهای جامعه، غیر از اقلیت کوچکی که از وضعیت کنونی کشور منتفع میشوند، از اجرای این برنامه سود خواهند برد. فعالان اقتصادی از عادی شدن روابط با دنیای خارج و لغو تحریم ها، زنان و اقوام و اقلیت های دینی و قومی از لغو تبعیض ها، خانوارهای کم درامد از یارانه های حکومت انقلابی سکولار-دموکرات، جوانان از برنامه اشتغال اضطراری و کاهش دوران سربازی وو غیره. با توجه به اعتمادی که به شاهزاده وجود دارد، درک و باور به این امر که پبروزی این جنبش میتواند چه تغییرات مهمی در زندگی آنها ایجاد کند موجب تشویق این گروه های اجتماعی برای پیوستن به شبکه بزرگ اعتراض و یا حداقل حمایت از آن خواهد شد. به نظر میرسد این اقدامی است که می تواند در قدمهای بعدی "پیمان نوین" شاهزاده مورد توجه قرار گیرد.

به امید استقرار یک دموکراسی کارامد در کشور

وحید-وحیدی تهرانی مهرماه 1399



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy