امید مقامات جمهوری اسلامی به دعوای تجاری چین و آمریکاست. آنها امیدوارند که به دلیل تیرگی روابط کنونی این دو کشور، پکن جانب تهران را بگیرد. این امید اما چندان واقع‌بینانه نیست. نگاهی به جدول مبادلات تجاری چین و امریکا نشان می‌دهد که علیرغم جنگ تجاری بین دو کشور میزان این مبادلات تا پایان ماه اوت امسال ۳۳۲ میلیارد و ۲۴۴ میلیون دلار بوده است.

این در حالی است که حجم مبادلات تجاری ایران و چین در شش ماهه نخست سال جاری میلادی تنها ۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. چین بزرگترین شریک تجاری ایران است. با این حال نگاهی به همین دو رقم مشخص می‌کند که اگر قرار به انتخاب باشد، پکن کدام کشور را انتخاب خواهد کرد.

هند؛ روز به روز نزدیکتر به آمریکا

کشور هند بیش از پیش راه نزدیکی با آمریکا را پیش گرفته و به همین دلیل مایل نیست به خاطر ایران مقابل ایالات متحده بایستد. این کشور یکی از اولین کشورهایی بود که پس از تحریم‌های جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی، خرید نفت از ایران را قطع کرد و برای خرید نفت و گاز با آمریکا وارد مذاکره شد.

هند نهمین شریک تجاری بزرگ امریکاست. بنابراین به نظر می‌رسد که این کشور نیز به این زودی‌ها خیال آزاد کردن هفت میلیارد دلار ایران را ندارد.

ژاپن؛ چهارمین شریک تجاری آمریکا

در میان این کشورها موضع ژاپن از همه مشخص‌تر است؛ این کشور روابطی بسیار نزدیک با امریکا دارد و هیچ نشانه‌ای از اینکه بخواهد تغییری در این سیاست بدهد دیده نمی‌شود.

به نوشته سایت وزارت خزانه‌داری آمریکا، ژاپن چهارمین شریک بزرگ تجاری این کشور است و در سال ۲۰۱۹ مبادلات تجاری دو کشور بالغ بر ۳۰۳ میلیارد دلار بوده است.

بنابراین شاید تکلیف جمهوری اسلامی با ژاپن از همه مشخص‌تر باشد.

عراق؛ بزرگترین امید جمهوری اسلامی؟

روز ۲۱ مهرماه عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی ایران به عراق رفت تا درباره دارایی‌های مسدودشده ایران در این کشور مذاکره کند اما خبر جدید و امیدوار کننده‌ای از این مذاکرات منتشر نشد.

این دومین سفر رییس بانک مرکزی ایران به عراق طی چهار ماه گذشته بود که ظاهرا هردو بی‌نتیجه مانده است.

آمریکا اواخر ماه سپتامبر معافیت عراق برای واردات گاز و برق از ایران را برای دو ماه دیگر به طور مشروط تمدید کرد. بر این اساس عراق مجاز است پول واردات گاز و برق از ایران را با دینار به حسابی در بانک تجارت واریز کند و جمهوری اسلامی مجاز است از این منابع فقط برای خرید کالاهای غیرتحریمی استفاده کند.

حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ۹ بهمن ۹۸ به خبرگزاری ایرنا گفته بود که "بین چهار تا پنج میلیارد دلار در حساب بانک مرکزی عراق رسوب کرده است". این رقم بیش از دو برابر رقمی است که روزنامه جهان صنعت نوشته است.

با تغییر و تحولاتی که اخیرا در صحنه سیاست عراق به وجود آمد و از جمله رییس کل بانک مرکزی این کشور تغییر کرد، بسیاری از تحلیلگران معتقدند این تغییر و تحولات به نفع ایران نخواهد بود و ممکن است عراق نیز سیاست سختگیرانه‌تری در مقابل ایران در پیش بگیرد.

در ماه اوت امسال نخست‌وزیر عراق به آمریکا سفر و با دونالد ترامپ دیدار کرد. آنچه از این ملاقات به بیرون درز کرد، خبر خوشی برای ایران نبود. پس از این ملاقات در رسانه‌ها اعلام شد که وزارت نفت عراق با شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکا و از جمله با شرکت شورون، قراردادهای متعددی امضا کرده است؛ قراردادهایی که می‌توانند از وابستگی عراق به گاز و برق ایران بکاهند.

بدین ترتیب عراق نیز در آینده شاید نه چندان دور دیگر چندان محتاج ایران نخواهد بود و بر عکس به دلیل نزدیکی‌بیشتر به آمریکا احتمالا دیگر تمایلی به ایستادگی در برابر آمریکا به نفع ایران نخواهد داشت.