رادیو زمانه - پس از گرانی گوشت و حذف آن از سفره‌های مردم، اکنون نوبت به میوه رسیده است. در یک سال گذشته قیمت میوه به‌شکل کم‌سابقه‌ای افزایش یافته است و مردم دیگر توان خرید میوه را ندارند. خرید میوه دانه‌ای شده است.
براساس گزارش رسانه‌های رسمی ایران قیمت میوه به‌ویژه در ماه‌های اخیر شیب صعودی شدیدی گرفته است. به‌عنوان مثال سیبِ درختی که پیش از این پنج تا شش هزار تومان بود اکنون در میوه‌فروشی‌های تهران به کیلویی ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان رسیده است. گوجه فرنگی درهم سبدی که در میانه شهریورماه سال جاری کمی بیش از چهار هزار تومان بود اکنون ۱۲ هزار و ۳۵۰ تومان شده است. سیب زمینی هر کیلو ۱۵ تا ۱۹ هزار تومان و سیر درهم کیلویی ۲۰ هزار تومان شده‌اند. دو سال قبل هر کیلو پرتقال دوهزار تومان بود اکنون به هفت هزار تومان رسیده است.
گرانی مواد غذایی که در ماه‌های گذشته شتاب بیشتری گرفته سفره خانوار در ایران را کوچک‌تر و مواد غذایی کم‌ارزش را جایگزین پروتئین‌ها کرده است. گرانی میوه در دوران کرونا نیز مردم را از دریافت ویتامین بیشتر محروم کرده و موجب کاهش سیستم ایمنی بدن آنها می‌شود.
قیمت برخی اقلام خوراکی از آغاز سال جاری تا بیش از دو برابر افزایش یافته است. حذف ارز وارداتی با نرخ ۴۲۰۰ تومان و اختلاف نظر بانک مرکزی و واردکنندگان برای تأمین ارز تعهد‌شده یکی از علل اصلی افزایش قیمت کالاهای خوراکی عنوان می‌شود. مقام‌های دولتی اما وعده داده‌اند که بازار را کنترل کنند.
سایت «عصر ایران» نوشته است: «اگر تا پیش از این، شهروندان عادی می‌توانستند سیب‌های بسته‌ای ارزان و هویج‌های درهم (با همه ضایعاتشان) را چند کیلویی خریده، آبش را بگیرند و استفاده کنند، حالا دیگر آشامیدنی‌ای به‌صرفه‌تر از آبِ شهری پیدا نمی‌کنند. اگر پیش از این امیدشان میوه و سبزیجاتِ درهمی بود که با قیمت مناسب و مقدار نسبتاً خوب، می‌خریدند، حالا همان را هم باید دانه‌ای و به تعداد بخرند.»
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه میوه‌فروشان پیش از این وعده داده بود که «با عرضه میوه‌های پاییزی، قیمت‌ها کاهش زیادی خواهد داشت» اما این وعده نه تنها عملی نشد بلکه قیمت‌ها بالاتر رفت.
در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران در بازه زمانی ۲۱ تا ۲۷ مهرماه قیمت سقف و کف هر کیلوگرم سیب گلاب، بین هشت هزار تا ۱۰ هزار تومان و نرخ نوع ممتاز ۱۲ هزار تومان بود. نرخ‌های سقف، کف و ممتاز برای «هلو انواع»، به ترتیب پنج هزار، هفت هزار و ۱۰ هزار تومان، برای انگور عسگری، شش هزار، هشت هزار و ۹ هزار تومان بود.
این قیمت‌ها نرخ‌های عمده‌فروشی است و زمانی که پای این میوه‌ها به مغازه‌ها برسد براساس قانون ۳۰ درصد و در عمل بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت پیدا می‌کند.
بحران اقتصادی و معیشتی در دوران همه‌گیری ویروس جدید کرونا در ایران شدت گرفته است. آمارها از کمبود و گرانی کالاهای اساسی خوراکی خانوار ایرانی خبر می‌دهند. این کمبود و گرانی به تغییر الگوی مصرف هم انجامیده و میزان مصرف گوشت، برنج، روغن، قند و شکر در میان خانواده‌های فرودست کاهش یافته است. به‌تازگی قیمت گوشت مرغ هم در برخی شهرهای ایران به حدود ۳۰ هزار تومان رسید.
کاهش مصرف گوشت قرمز در میان خانواده‌های دهک سوم در سال ۱۳۹۸ نسبت به ۱۳۹۵، بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته است. آنها ۱۹ درصد کمتر روغن و ۱۸ درصد کمتر برنج خارجی مصرف می‌کنند.
به گفته سیامک شادافزا، تولیدکننده مواد اولیه سوسیس و کالباس از زمان افزایش قیمت گوشت و مرغ، مصرف سوسیس و کالباس ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
با بدتر شدن وضعیت اقتصادی و ادامه بی‌پولی دولت، پرداخت ارز دولتی برای برخی کالاهای اساسی مانند گوشت، حبوبات و... قطع شد و در ادامه واردات خوراک دام با ارز دولتی نیز با مشکل مواجه شد. همین مسئله موجی از گرانی مواد غذایی و لبنیاتی را در پی داشت.
این گرانی‌ها در حالی است که کمیته دستمزد شورای عالی کار هزینه سبد معیشت در مرداد امسال را بدون در نظر گرفتن هزینه مسکن ۶ میلیون و ۲۴۹ هزار تومان برآورد کرد؛ یعنی یک میلیون و ۳۰۹ هزار تومان بیشتر از رقم اعلام شده در اسفند سال گذشته.
