حماس: مصر برای نزدیکی و وحدت میان گروه‌های فلسطینی نقش مهمی ایفا می‌کند
ایندیپندنت فارسی - پس از یک وقفه طولانی و بن‌بست در روابط میان حماس و مصر، جنبش حماس تصمیم گرفت هیئتی از رهبران خود را برای بحث و گفت‌وگو در مورد شماری از پرونده‌های مرتبط به منافع مشترک با مصر به قاهره اعزام کند، اما به نظر می‌رسد که هدف اصلی از این سفر، تلاش برای بهبودی اوضاع و از سرگیری روابط با مصر است، به ویژه این‌که اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس دست به اقداماتی زده است که برای بسیاری از کشورها از جمله مصر، حدشکنی تلقی می‌شود. سفرهای مکرر اسماعیل هنیه به ترکیه و ابراز علاقه بیش از حد به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری آن کشور، علاوه بر مطرح کردن پرونده‌های که سرویس اطلاعاتی مصر آنها را تحت نظارت و پگیری داشت، منجر به خشم مصر شد.
البته ترتیب سفر هیئت حماس به قاهره، کار آسانی نبود، به همین دلیل اسماعیل هنیه شخصا با رهبری مصر وارد تماس شده و خواستار پذیرش هیئت جنبش حماس و گفت‌وگو برای از سرگیری روابط شد تا دوجانب در گام بعدی، در مورد پرونده‌های حل نشده بحث و تبادل نظر کنند، سرانجام مصر پس از دریافت نامه‌ای از اسرائیل، موافقت به پذیرش هیئت حماس کرد.
در واقع، روابط حماس و مصر از آغاز سال ۲۰۲۰، شاهد تنش و آشفتگی شد و بحران روابط میان دو جانب پس از سفر هنیه به تهران در ژانویه گذشته و سخنانی که در آن‌جا ایراد، کرد، شدت بیشتری گرفت. دیدار اسماعیل هنیه با اردوغان در ماه اوت گذشته، بر وخامت اوضاع افزود، اما درخواست حماس از رهبری ترکیه برای سرپرستی پرونده صلح فلسطین که طبق سفارش اتحادیه عرب، مصر بر آن نظارت دارد، باعث قطع تقریبی روابط میان دوجانب شد.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
در همین راستا، ایندیپندنت عربی آگاهی یافته است که رهبری حماس از مقامات مصر به دلیل حدشکنی‌های اخیر اسماعیل هنیه، به ویژه برقراری روابط نزدیک با ترکیه و درخواست حمایت از پرونده صلح فلسطین و انتخابات پیش‌رو، عذرخواهی کرده و متعهد شده است که از این پس در کلیه‌ای مسائلی که تعلق به پرونده‌های فلسطین داشته باشد، با مصر مشورت خواهد کرد. رهبری حماس همچنان خواستار کمک‌های پزشکی مصر برای مقابله با بیماری کرونا در نوار غزه شده است. سپس، حازم قاسم، سخنگوی رسانه‌ای حماس در غزه، تأیید کرد که اسماعیل هنیه با رهبری مصر تماس برقرار کرده و در این صحبت تلفنی دوجانب در مورد مسائل متعددی گفت‌وگو کردند و در نتیجه، تصمیم بر این شد تا هیئت عالی‌رتبه برای بحث و مذاکره در باره پرونده‌های مورد علاقه مشترک، در یک فضای مثبت از قاهر بازدید کند.
در مورد پوزش‌طلبی هنیه از رهبری مصر، پس از نارضایتی مصر از سفر اسماعیل هنیه به ترکیه و ایران، حازم قاسم، گفت: اطلاعات دقیقی در مورد جزئیات تماس در دست ندارد، اما خاطرنشان کرد که مصر در مورد برخی از رفتارهای هنیه اعتراض داشت، اما به طور کل، ناراحتی با حماس ندارد.
البته، عباس کامل، رئیس سرویس امنیت و اطلاعات مصر همراه با احمد عبدالخالق، مسئول پرونده فلسطین و ایمن بدیع، معاون رئیس دستگاه امنیت و اطلاعات مصر، با هیئت حماس، که شامل صالح العاروری، معاون دفتر سیاسی حماس (که نقش مهمی در تعیین سیاست خارجی دارد) و عزت الرشق، رئیس دفتر روابط عربی و اسلامی حماس دیدار کردند. با این حال، طبق اطلاعاتی که به دسترس ایندیپندنت عربی رسیده است، رهبری مصر خواستار پیوستن شماری از رهبران غزه به هیئت حماس شده بود تا پرونده‌های مرتبط به تیپ‌های القسام، شاخه نظامی جنبش حماس را مورد بحث و گفت‌وگو قرار دهند. در نتیجه، خلیل الحیه، معاون رئیس حماس در نوار غزه (فردی که روش رفتار و معامله با اسرائیل را تعیین می‌کند) و روحی مشتهی، عضو دفتر سیاسی حماس (مسئول پرونده‌های شاخه نظامی حماس) در ترکیب هیئت حماس عازم قاهره شدند.
به گفته حماد الرقب، سخنگوی حماس، هیئت این جنبش که به قاهره رفته است، در مورد مسائل متعددی از جمله روند آشتی و وحدت ملی فلسطین، اوضاع بشردوستانه در نوار غزه، نقش مصر در کاهش بحران انسانی، تحولات مربوط به پرونده آتش‌بس با اسرائیل و تحولات سیاسی منطقه بحث و گفت‌وگو خواهد کرد.
پس از جلسه رهبران جناح‌های سیاسی فلسطین در پنجم سپتامبر گذشته، حماس در مورد مسئله آشتی و رفتن به انتخابات، مذاکرات دوجانبه‌ای را با همه جناح‌های فلسطینی انجام داد و در زمنیه با جنبش فتح به توافق رسید تا به منظور بحث در مورد پرونده‌های ناتمام، نشستی را در قاهره برگزار کنند، اما مصر در مورد برگزاری جلسه در قاهره، از ابراز نظر خودداری کرد.
طلال عوکل، کارشناس امور سیاسی فلسطین، با اشاره به عدم گرایش مصر به اظهار نظر در مورد میزبانی جلسه رهبران فلسطینی در قاهره، گفت: حماس با اتخاذ برخی اقدامات، خود را با مصر به دردسر انداخت. وی افزود: اکنون حماس بایستی قاهره را متقاعد کند که ترکیه یا قطر را به عنوان گزینه دیگری برای پیش‌برد روند آشتی با جنبش فتح و سایر پرونده‌ها، به‌جای مصر انتخاب نکرده است، به ویژه این که مصر ضامن پیگیری هرگونه موفقیت مرتبط با مسئله فلسطین است. افزون بر آن، به دنبال افزایش تنش با اسرائیل، حماس سعی می‌کند با تأکید بر آتش‌بس درازمدت، از هرگونه تشدید نظامی با اسرائیل اجتناب کند، مسئله‌ای که تل‌آویو نیز با آن همسویی داشته و از آن، حمایت می‌کند.
حماد الرقب، سخنگوی جنبش حماس می‌گوید که رابطه حماس با قاهره عادی و دوستانه شده است. وی تأکید دارد که مصر نقش مهمی در نزدیکی و وحدت میان حماس و فتح ایفا می‌کند. حماد الرقب افزود که حماس در این مسئله به توافق رسیده است و حتی در جریان سفر هیئت حماس به استانبول، صحبت‌های تلفنی میان دوجانب ادامه داشت و روحی مشتهی، عضو دفتر سیاسی حماس با جانب مصر در تماس بود و آن را از جزئیات گفت‌وگوهای فلسطینی اطلاع می‌داد. در نتیجه، مصر نیز برای میزبانی جلسات فلسطینی ابراز آمادگی می‌کرد، بنابر این، در حال حاضر، هیچ مشکلی برای از سرگیری رابطه میان حماس و مصر وجود ندارد.
در همین حال، انتظار می‌رود پس از توافق با قاهره برای برگزاری جلسات گروه‌های فلسطینی در مصر، حماس به دلیل عدم پذیرش دعوت مسکو برای میزبانی جلسه دبیران کل جناح‌های فلسطینی، از روسیه عذرخواهی کند.
از سوی دیگر، سخنگوی حماس گفت که انتظار می‌رود دو طرف، پرونده‌های مبادله زندانیان با اسرائیل و بازگشایی گذرگاه مرزی رفح را مورد بحث قرار دهند، اما منابع حماس خاطرنشان می‌کنند که مصر قصد ندارد گذرگاه رفح را پیش از پایان انتخابات پارلمانی باز کند.
افزون بر مسائل یادشده، منابع جنبش حماس تصریح می‌کنند که مسئول پرونده فلسطین در سرویس امنیتی و اطلاعاتی مصر، رهبری حماس را از دریافت پیام‌های متعددی از سوی اسرائیل، در ارتباط به مبادله زندانیان و تحرکات تیپ‌های القسام، شاخه نظامی حماس برای وارد کردن سامانه‌های پیشرفته پدافند هوایی به نوار غزه به هدف جلوگیری از رصد و پایش غزه توسط هواپیماهای اسرائیل، اطلاع داده است.
به گفته منابع مزبور، حماس از طریق میانجی مصر، نامه‌ای را در مورد لزوم فوری رسیدگی به پرونده ماهر الاخرس، عضو بازداشت شده جنبش جهاد اسلامی، به تل‌آویو فرستاده است تا در این مقطع حساس، از وقوع درگیری نظامی میان دوجانب جلوگیری به عمل آید.
