یورونیوز - آخرین جلسه دادگاه اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی متهم به برنامه‌ریزی برای بمب‌گذاری در گردهمایی مجاهدین خلق در حالی برگزارشد که همزمان تغییر و تحولاتی درباره وضعیت احمدرضا جلالی، محقق ایرانی-سوئدی محکوم به اعدام در ایران نیز مشاهده می شود. برخی تحلیلگران ارتباط‌هایی را بین این دو پرونده مطرح می‌کنند.
روز گذشته (پنجشنبه سوم دسامبر) دومین و آخرین جلسه دادگاه اسدالله اسدی که کنسول سوم سفارت ایران در وین بود بدون حضور وی در آنتورپ بلژیک برگزار شد. دادستان‌های بلژیک، وی و سه نفر دیگر را به برنامه ریزی برای حمله به گردهمایی شورای ملی مقاومت [گروه مجاهدین خلق] در سال ۲۰۱۸ متهم کردند. سخنرانی اصلی این گردهمایی رودی جولیانی، وکیل دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بود.
دادستان‌های بلژیک برای اسدی درخواست ۲۰ سال زندان کرده‌اند و قرار است حکم قاضی ساعت یک بعد از ظهر به وقت محلی در تاریخ ۲۲ ژانویه (سه بهمن) صادر شود.
دیمیتری دبکو، وکیل آقای اسدی در جلسه نخست دادگاه تاکید داشت که موکلش باید از مصونیت دیپلماتیک بهره‌مند شود و دادگاه مجاز به محاکمه او نیست. طبق نوشته خبرگزاری فرانسه وی هرگونه دخالت در برنامه‌ریزی برای بمب گذاری در گردهمایی مجاهدین را انکار کرده است.
این اتفاق‌ها در حالی رخ داد که چند روز قبل از نخستین جلسه دادگاه اسدالله اسدی، احمدرضا جلالی پزشک دو تابعیتی ایرانی- سوئدی در تاریخ چهار آذر به سلول انفرادی قرنطینه بند ۲۰۹ زندان اوین فرستاده شد و یک هفته بعد از آن وکیلش اعلام کرد که آقای جلالی برای اجرای حکم اعدام به زندان رجایی‌شهر منتقل می‌شود.
با این حال هلاله موسویان روز پنجشنبه ۱۳ آذر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت که آقای احمدرضا جلالی همچنان در قرنطینه زندان اوین است.
وی تصریح کرد که از آنجایی که این پرونده به غیر از وجه قضایى زوایاى دیگری نیز دارد و همچنین با عنایت به اینکه موکلم تبعه کشور سوئد هم است به نظر می‌رسد که مذاکرات دیپلماتیک توسط کشور متبوع ایشان در به تعویق افتادن اجراى حكم موثر بوده است.
احمدرضا جلالی، پزشک و مدرس موسسه کارولینسکا در پایتخت سوئد سال ۲۰۱۶ میلادی در سفر به ایران برای شرکت در یک کنفرانس علمی توسط ماموران امنیتی بازداشت و سپس به اتهام جاسوسی و فروش اطلاعات به اسرائیل به مرگ محکوم شد.
اَن لینده، وزیر امور خارجه سوئد هفته گذشته در پیامی توییتری اعلام کرد که در پی انتشار خبرهایی مبنی بر احتمال اجرای حکم اعدام احمدرضا جلالی با همتای ایرانی خود تلفنی گفتگو کرده است.
همزمان با این اتفاق‌ها محمد جواد ظریف روز گذشته بار دیگر تبادل افراد زندانی در ایران با زندانی‌های ایرانی در سایر کشورها را مطرح کرد. وی گفت: «پیشنهادهای متعددی از طرف ایران روی میز است. وزارت امور خارجه جایگاهی در دادگاه‌های ایران ندارد اما وقتی امکان تبادل [زندانیان] وجود داشته باشد، می‌تواند جایگاهی پیدا کند. من پیشنهاد تبادل جهانی زندانیان ایرانی را مطرح کرده‌ام و همان طور که می‌دانید ما هفته پیش سه زندانی ایرانی را دریافت کردیم.»
اشاره وزیر خارجه ایران به تبادل کایلی مور-گیلبرت، کارشناس حوزه خاورمیانه در دانشگاه ملبورن است که در ازای تحویل سه ایرانی در تایلند، پس از دو سال آزاد شد. خانم مور گلیبرت در دادگاه‌های ایران به اتهام جاسوسی به ۱۰ سال زندان محکوم شده بود.
با این حال برخی از تحلیلگران معتقدند که اجرا یا عدم اجرای حکم اعدام احمدرضا جلالی با پرونده اسدالله اسدی گره خورده است. برخی نیز حتی اشاره به زندانی بودن حمید نوری در سوئد نیز می‌کنند. طبق گزارش‌ها، آقای نوری با نام مستعار «حمید عباسی» دادیار سابق قوه قضائیه و در سال ۶۷ «عضو هیات اعدام در گوهردشت کرج» بوده است. وی از سال گذشته در سوئد در بازداشت است و چندین نوبت قرار بازداشت وی تمدید شده است.
رضاییان: جلالی در آستانه اعدام است چون ایران در پرونده دیپلمات خود به آنچه می‌خواهد نمی‌رسد
جیسون رضاییان، روزنامه‌نگار واشنگتن پست که خود مدتی در ایران زندانی بود به این موضوع اشاره کرد و در توییتی نوشت: «واضح است که احمدرضا جلالی در آستانه اجرای حکم اعدام است زیرا ایران در پرونده علیه یکی از دیپلمات‌های خود که به اتهام طرح بمب‌گذاری در بلژیک متهم شده است، به آنچه می‌خواهد نمی‌رسد.»
وی این موضوع را نمونه‌ای از گروگانگیری دولتی توصیف کرد.
It's clear that #AhmadrezaDjalali is on the verge of being murdered, because #Iran is not getting what it wants in the case against one of its diplomats charged with a failed bomb plot in #Belgium. Textbook example of state hostage taking. #SaveAhmadReza https://t.co/9yjBDskqU6
-- Jason Rezaian (@jrezaian) December 2, 2020
از سوی دیگر كلود مونيكه عضو پيشين سرويس اطلاعاتی فرانسه نیز در رشته توئیتی این دو موضوع را بهم مرتبط دانست.
وی که ساکن بروکسل بلژیک است تصریح کرد که مقام‌های قضایی بلژیک به وی گفته‌اند که با توجه به پرونده اسدالله اسدی، محکومیت وی اجتناب ناپذیر است.
آقای مونیکه این موضوع را یک زلزله دیپلماتیک برای ایران توصیف کرد و گفت: «برای نخستین بار از زمان انقلاب ۱۹۷۹ یک مقام ایرانی به دلیل دخالت خود در طرح حمله در اروپا محاکمه می‌شود.»
وی سپس به احمدرضا جلالی اشاره کرد و گفت که وکلای وی دسترسی به پرونده وی نداشتند و در زمان محاکمه نتوانستند کمکی به وی کنند.
وی افزود: «انتقال وی [به قرنطینه بند ۲۰۹ اوین] دارای تمام مشخصات یک اقدام انتقام جویانه در صورت محکومیت اسدی یا در حالت خوشبینانه مبادله زندانیان در آینده است.»
It's clear that #AhmadrezaDjalali is on the verge of being murdered, because #Iran is not getting what it wants in the case against one of its diplomats charged with a failed bomb plot in #Belgium. Textbook example of state hostage taking. #SaveAhmadReza https://t.co/9yjBDskqU6
-- Jason Rezaian (@jrezaian) December 2, 2020
وی تاکید کرد که بلژیک با توجه به اینکه احمدرضا جلالی در این کشور نیز سابقه تدریس در دانشگاه را داشته است در موارد مختلف وارد عمل شده بود.
همزمان دریا صفایی، نماینده ایرانی تبار پارلمان بلژیک روز گذشته در توییتی نوشت که قطعنامه‌ای در پارلمان بلژیک به تصویب رسید که طبق آن تاکید شده است که در صورت اعدام احمدرضا جلالی پیامدهای مخرب دیپلماتیک در انتظار جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
وی پیش از این نیز درباره محاکمه دیپلمات ایرانی در بلژیک گفته بود که از وزیر خارجه این کشور درخواست کرده است که مانع از فشارهای ایران در روند پیگیری این پرونده شود.
