دویچه وله - سایت مشرق می‌گوید در ده سال گذشته که ترکیه با سوریه مناسبات خصمانه‌ای داشت سهمی بسیار بیشتر از ایران از بازار این کشور را گرفت. ایران پیوسته حضور نظامی و امنیتی خود در منطقه را زمینه‌ساز حضور اقتصادی خوانده است.
سایت خبری مشرق، وابسته به سپاه، در گزارشی کوتاه با ارائه جدول و نمودار و با مقایسه میزان صادرات ترکیه و ایران به سوریه در خلال جنگ داخلی این کشور، نتیجه گرفته است که جمهوری اسلامی به رغم مناسبات تنگاتنگ با رژیم سوریه و داشتن قرارداد تجارت آزاد با این کشور بهره چندانی از دسترسی به بازار سوریه نبرده است.
👈مطالب بیشتر در سایت دویچه وله
بنا بر این مقایسه که بازه زمانی آبان ۱۳۸۹ تا آبان ۱۳۹۹ را در برمی‌گیرد، ترکیه به رغم قطع مناسبات اقتصادی با سوریه و ممنوعیت صدور کالا به این کشور مجموعا ۱۴ میلیارد دلار صادرات به سوریه، همسایه جنوبی خود داشته است. این در حالی است که ایران در این مدت تنها یک میلیارد صادرات به سوریه داشته است.
مشرق می‌نویسد: «ممنوعیت‌های ایجادشده برای ترکیه و برخی دیگر از شرکای تجاری سوریه، فرصت بی‌بدیلی برای ایران به جهت گسترش حضور اقتصادی در آن کشور فراهم آورده بود که ایران با حضور کم‌رنگ خود نتوانست از آن بهره ببرد. در واقع صادرات ایران به سوریه (در این ۱۰سال) نه‌تنها افزایش نیافت بلکه به‌شدت کاهش یافت و از ۵۱۶ میلیون دلار در سال ۸۹ به زیر ۱۰۰ میلیون دلار در سال جاری رسیده است.»
بنا بر آمارها، تقریبا در همه مناطق اطراف ایران، جمهوری اسلامی از دسترسی به بازارهای آنها عقب مانده و حضور و نفوذش عمدتا امنیتی و نظامی و توام با هزینه بوده است. در همین چارچوب، ایران در بازار عراق، همسایه دیوار به دیوار خود نیز عرصه را کم و بیش به ترکیه و کشورهای دیگر واگذاشته است، امری که کارشناسان علاوه بر کیفیت نازل‌تر کالاهای ایرانی، به ضعف مدیریت در بازاریابی و تنش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای ایران و تحریم‌ها علیه این کشور هم مرتبط می‌دانند.
در سال‌های اخیر یکی از توجیهات حضور فعال نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی در کشورهای منطقه، محمل‌سازی برای توسعه بازارهای ایران و ایجاد مناطق انضمامی و مکمل برای اقتصاد این کشور عنوان شده است.
سردار رستم قاسمی، فرمانده اسبق قرارگاه خاتم‌الانبیا و وزیر نفت در دولت محمود احمدی‌نژاد، اخیرا در مصاحبه با سایت برنا گفت: «من در مصاحبه‌ای جزئیات مابه‌ازایی را که از سوری‌ها گرفته‌ایم، آورده‌ام. ما امروز به راحتی به دریای مدیترانه متصل هستیم و این بزرگترین دستاورد ژئوپولتیکی ایران بوده و دستاورد بزرگی است که می‌تواند به دستاوردهای اقتصادی ما توسعه ببخشد... امروز هم لقمه ۴میلیارد دلاری بازسازی سوریه از این موارد است. امروز مپنا در سوریه نیروگاه می‌سازد تا برق خود را بفروشد و درآمد کسب کند. قیمت تمام شده سیمان در ایران ۲۲ دلار بیشتر نیست. این سیمان به قیمت ۸۰ دلار در سوریه خرید و فروش می‌شود. این‌ها ظرفیت‌های اقتصادی حضور ایران در سوریه است.»
این سخنان قاسمی با تازه‌ترین آمار ارائه شده در سایت مشرق، نزدیک به سپاه قرابتی ندارد. علاوه بر آن در ماه‌های اخیر خبرهای زیادی در رسانه‌ها از خیز عربستان و امارات برای احیای رابطه با سوریه و کمک‌های گسترده به این کشور برای بازسازی خبر می‌دهند که از جمله با هدف دورکردن رژیم اسد از جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد.
