یورونیوز - رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگوی اختصاصی با یورونیوز ابراز امیدواری کرد که این نهاد نگهبان سازمان ملل متحد بتواند با کنترل برنامه هستهای ایران، مانع از تشدید مناقشات در خاورمیانه شود.
آقای گروسی تنها چند روز پیش از خروج ایران از پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای به تهران سفرد کرد و با مقامهای ایرانی برای تمدید سه ماهه بازرسیهای سرزده آژانس به توافق رسید.
در حالیکه به نظر میرسد همه طرفهای برجام تلاش میکنند وضعیت بحرانیتر از آنچه هست نشود، اختلاف نظر گسترده میان ایران از یک سو و ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا از سوی دیگر درباره مسئولیت واشنگتن در خروج یکجانبه از این سند بینالمللی، آغاز مذاکرات را به شدت دشوار کرده است.
رافائل گروسی، در کنار رهبران اروپایی و ایالات متحده، ازجمله شخصیتهایی است که برجام را در شرایط فعلی، ناکافی میداند. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای شامگاه چهارشنبه در پاسخ به پرسش مانوئل تردیوس، خبرنگار سرویس اسپانیایی یورونیوز در باره چرایی لزوم دستیابی به توافق جدید گفت: «اینطور نیست که بگویید یکشبه به توافق سال ۲۰۱۵ برمیگردیم. از آن زمان تاکنون اتفاقهای بسیاری روی داده است. ما دیدیم که ایران موادی ساخته، محصولاتی از این مواد (اورانیوم غنی شده) تولید شده است. اگر این مواد فروخته شود، اگر همین مواد از ایران خارج شود، چه کسی آن را کنترل خواهد کرد؟ اصولا این وظیفه ما است. گروهی از پژوهشها و فعالیتها [طبق برجام] ممنوع بود و ایران این ممنوعیت را نقض کرد. باید ببینیم با این وضعیت چه کار باید کرد و ما چطور میتوانیم آن را کنترل کنیم.»
بحران هستهای ایران که از سال ۲۰۰۳ آغاز شد، محصول بدبینی جامعه جهانی نسبت به فعالیتهای اتمی مخفیانه ایران بوده و هست. باوجود آنکه ایران هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای را رد میکند، بسیاری از دولتهای منطقه و جهان خواستار افزایش کنترل بر صنعت هستهای این کشور هستند و کوچکترین اظهار نظرهای مقامهای مرتبط یا غیرمربوط به پرونده اتمی در تهران، حساسیتها را بر میانگیزد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مخالفان گسترش برنامه هستهای ایران چند بار این کشور را به پنهانکاری مجدد در تاسیسات اتمی خود متهم کردهاند.
سید محمود علوی، وزیر اطلاعات دولت حسن روحانی چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی گفته بود که اگر ایران روزی به سمت تولید سلاح هستهای برود، مسئولیت آن با کشورهای غربی است. همین اظهار نظر واکنشهای گسترده داخلی و بینالمللی را در پی داشت. علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز سهشنبه و در پاسخ به پرسشی در همین مورد، طبق رویه سالهای گذشته مقامهای ایران، با استناد به فتوای «حرمت تسلیحات کشتار جمعی» علی خامنهای، هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای از سوی جمهوری اسلامی را رد کرد.
با این حال نگرانی جامعه جهانی همچنان ادامه دارد. رافائل گروسی در باره آثار مخرب چنین احتمالی میگوید: «فکر میکنم دستیابی ایران به سلاح اتمی، یک شکست بزرگ خواهد بود. شرایط تاسفباری را رقم خواهد زد و منطقه پرتنش [خاورمیانه] را ناپایدارتر خواهد کرد. امیدوارم هرگز به این مرحله نرسیم و آژانس نقش خود را در این مورد، ایفا خواهد کرد.»