مردم شریف و آزاده ایران!
خانواده‌های شریف و آزاده بهایی!
نهادها و سازمان‌های بین‌المللی آزادی خواه و مستقل!
جمعه سوم اردیبهشت ۱۴۰۰، تعدادی از خانواده‌های خاوران در ایران، به شدت نگران و ناباورانه در خاوران گرد هم آمده بودند تا ببینند چه فاجعه‌ای در خاوران در حال وقوع است. خبرها از چند روز پیش پخش شده بود که قبرهای جدیدی در خاوران کنده شده است و باورش برای خانواده‌ها سخت بود تا این که در سوم اردیبهشت به چشم خود دیدند که در گورهای جمعی خاوران، کنار قطعه بهایی‌ها، به ردیف، ده گور کنده شده و دو نفر را در آن جا به خاک سپرده‌اند که اسم این افراد در سامانه بهشت زهرای تهران ثبت شده است. این صحنه دل‌های پاره پاره شده همگی ما را دوباره زخمی تر کرد و سخت برآشفته و نگران شده‌ایم که باز چه نقشه شومی برای نابودی خاوران و پاک کردن سند جنایت‌های حکومت اسلامی ایران دارند.
در سال ۱۳۶۰ شهرداری تهران گورستانی را برای دفن فعالان سیاسی چپ گرا در نظر گرفت. حکومت اسلامی ایران، حتی پیکر عزیزان ما را به دلیل غیر مسلمان بودن به رسمیت نمی‌شناسد. خانواده‌ها گفته‌اند که در اواخر تیر سال ۱۳۶۰، ۱۴ نفر از زندانیان سیاسی کمونیست جزو اولین سری اعدام شدگان بودند که در خاوران به خاک سپرده شدند. یحیی رحیمی و وحید همت بلند دو تن از این زندانیان سیاسی بودند که در ۲۱ تیر سال ۶۰ اعدام شدند و آن‌ها را یک هفته در سردخانه بهشت زهرا نگاه داشتند تا زمین گلزار خاوران را انتخاب کردند. سپس آن دو را در ۲۸ تیر سال ۶۰ در خاوران به خاک سپردند. تمام کشته شدگان چپ گرا که در گورهای فردی خاوران هستند مخفیانه و به دور از چشم خانواده‌ها به خاک سپرده شده‌اند و تنها شماره هایی به خانواده‌ها دادند که با دست روی دیوار سیمانی نوشته بودند و می‌گفتند چند قدم به جلو بروید تا به محل مورد نظر برسید. برخی از خانواده‌ها این گورها را شکافتند و سنگی و نشانه‌ای بر آن‌ها گذاشتند تا مطمئن شوند که عزیز خود را در آنجا به خاک سپرده‌اند و ماموران امنیتی بارها این سنگ‌ها را شکستند و نشانه‌ها را تخریب کردند و خانواده‌ها دوباره نشانه‌ای بر آن گذاشتند.
گلستان جاوید تهران متعلق به بهاییان را نیز در سال ۱۳۵۹ تخریب کردند و بهایی‌ها جایی برای خاک سپاری عزیزان فوت شده خود نداشتند. احتمالاً از اواخر سال ۱۳۶۰، دو قطعه از گورستان خاوران را برای فوت شدگان بهایی در نظر گرفتند. خاوران چهار قطعه مساوی دارد که دو قطعه و نیم آن متعلق به بهایی‌ها و یک قطعه و نیم متعلق به فعالان سیاسی چپ گرا و دگراندیش است.
کشتار فعالان سیاسی چپ گرا و دگراندیش و پنهان کردن آن‌ها در خاوران تا قتل عام زندانیان سیاسی چپ گرا در شهریور ۶۷ ادامه داشت و چندین گور جمعی در خاوران وجود دارد. گفته می‌شود که تعدادی از فعالان سیاسی مجاهد که در درگیری کشته شده‌اند و حداقل ۵۰ نفر از دگراندیشان اعدام شده جامعه بهایی را در خاوران به خاک سپرده‌اند. سعید سلطان پور، تقی شهرام و محسن فاضل را نیز در سال ۶۰ از بهشت زهرا به خاوران انتقال دادند.
در سال ۱۳۷۸، زمانی که دو قطعه بهایی‌ها پر شد، به آن‌ها گفتند که فوت شدگان بهایی را در قطعه گورهای جمعی زندانیان سیاسی اعدام شده دفن کنند، بهایی‌ها این موضوع را به خانواده‌ها اطلاع دادند و اعتراض خانواده‌ها را به دنبال داشت، جامعه بهایی نیز در برابر فشار حکومت مقاومت کردند و گفتند ما از نظر مذهبی نمی‌توانیم فوت شدگان مان را بر روی پیکر دیگر افراد بگذاریم و عاقبت این اعتراض‌ها و مقاومت‌ها به نتیجه رسید و زمینی دیگر روبروی گورستان خاوران در جاده پشتی خاوران به آن‌ها دادند و این گورستان راه اندازی شد.
در فاصله بین جمعه۲۰ دی تا جمعه ۲۷ دی ۱۳۸۷، خاوران را با بولدوزر زیر و رو کردند و درخت و نهال هایی کم جان در آنجا کاشتند، بنرهایی نیز از طرف شهرداری تهران با این عنوان «طرح توسعه و ساماندهی گورستان‌های اقلیت‌های مذهبی» نصب کرده بودند که تعدادی از خانواده‌های خاوران در ۲۷ دی ۱۳۸۷ شاهد این فاجعه بودند و خبرش همان زمان در داخل و خارج از کشور رسانه‌ای و محکوم شد. تعدادی از مادران و خانواده‌های خاوران در تهران نیز به بهشت زهرا رفتند و شکایتی نوشتند. پس از آن اعتراض‌های گسترده‌ای در خارج از کشور صورت گرفت.
خانم سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه جهانی بهایی در دفتر سازمان ملل در ژنو گفته است: «گورستان جدید جامعه بهایی تا پنجاه سال دیگر برای دفن فوت شدگان بهایی گنجایش دارد». تنها دلیلی که شهرداری تهران از دفن فوت شدگان اخیر بهایی در گورستان جدید ممانعت و آن‌ها را مجبور کرده که فوت شدگان خود را در گورهای جمعی خاوران دفن کنند، نابود کردن آثار جنایت این حکومت در خاوران است.
ما خانواده‌های دادخواه، از مردم شریف و آزاده ایران، از جامعه محترم بهایی و از تمامی نهادهای و سازمان‌های مستقل بین‌المللی آزادی خواه می‌خواهیم که در این راه همراه ما باشند و اجازه ندهند خاوران، این سند جنایت‌های حکومت، نابود شود.
فاجعه‌ای در خاوران در حال وقوع است و ضرورت دارد هر کاری از دست مان بر می‌آید انجام دهیم تا بتوانیم جلوی این فاجعه را بگیریم. حفظ خاوران به آسانی به دست نیامده است و نباید اجازه دهیم که آن را نابود کنند، حتی اگر استخوان‌های عزیزان ما را از آنجا برده باشند.
خاوران سند ۴۰ سال سرکوب، خشونت، بازداشت، شکنجه و قتل دولتی فعالان سیاسی چپ گرا و ۴۰ سال آزار و شکنجه خانواده‌ها در پنهان کاری جنایت و عدم پاسخ‌گویی مسئولان برای کشف حقیقت این جنایت هاست.
خاوران سند ۴۰ سال مقاومت و پایداری مادران و خانواده‌های خاوران برای کشف حقیقت، یادآوری و هم چنین برای دادخواهی است.
خاوران سند ۴۰ سال اذیت و آزار خانواده‌های بهایی برای دفن فوت شدگان‌شان است و ۴۰ سال همراهی مادران و خانواده‌های خاوران و جامعه بهایی در برابر سرکوب و ستم حکومتی را در دل خود دارد.
خاوران باید حفظ شود تا روزی که ما خانواده‌ها و تمامی دادخواهان بدانیم که بر سر عزیزان ما چه آوردند، آن‌ها را چگونه کشتند و در کجا به خاک سپردند. خاوران باید زنده بماند تا روزی که حقیقت جنایت‌های حکومت اسلامی ایران کشف شود و آنجا را به شکلی شایسته بیاراییم و یاد عزیزان مان را محترمانه و آزادانه گرامی بداریم، عزیزانی که برای آزادی، عدالت و برابری تا پای جان ایستادند و به وحشیانه ترین شکل ممکن کشته شدند.
امضا کنندگان: مادران و خانواده‌های خاوران و دیگر خانواده‌های دادخواه کشتار فعالان سیاسی در دهه شصت به همراه اسامی جان باخته‌شان:
۱- شیرین آراسته همسر زنده یاد علی اصغر آراسته؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۲- فرج آلیاری برادر زنده یاد یوسف آلیاری؛ اعدام ۲۳ مرداد ۶۳ در زندان اوین- خاوران
۳- آزاده ابراهیم پور همسر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۴- باقر ابراهیم زاده برادر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۵- پروین ابراهیم زاده خواهر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۶- شکوفه ابراهیم زاده خواهر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۷- علی ابراهیم زاده برادر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۸- نیلوفر ابراهیم زاده دختر زنده یاد غلام ابراهیم زاده؛ کشته شده زیر شکنجه تابستان ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۹- یسنا احمدی خواهر زنده یاد حمید احمدی؛ اعدام دی ۶۵ - اراک
۱۰- محمد اعظمی برادر زنده یاد فریدون اعظمی؛ اعدام ۸ آبان ۶۲ در زندان اوین- بهشت زهرا
۱۱- بنفشه بازرگان خواهر زنده یاد بیژن بازرگان؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۱۲- بابک بازرگان برادر زنده یاد بیژن بازرگان؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۱۳- لادن بازرگان خواهر زنده یاد بیژن بازرگان؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۱۴- لاله بازرگان خواهر زنده یاد بیژن بازرگان؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۱۵- نیلوفر بازرگان خواهر زنده یاد بیژن بازرگان؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۱۶- منیره برادران خسروشاهی خواهر زنده یاد مهدی برادران خسروشاهی؛ تیرباران ۱۵ آذر ۶۰ در زندان اوین- بهشت زهرا (قطعه اعدامی ها)
۱۷- منصوره بهکیش خواهر و خواهر همسر زنده یادان:
۱- زهرا بهکیش: کشته شده زیر شکنجه در کمیته مشترک احتمالاً شهریور ۶۲- خاوران،
۲- محمود بهکیش: اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران،
۳- محمدرضا بهکیش، کشته شده جلوی چاپخانه اقلیت در ۲۴ اسفند ۶۰- بهشت زهرا (احتمالی)،
۴- محسن بهکیش: اعدام ۲۴ اردیبهشت ۶۴ در زندان اوین- بهشت زهرا،
۵- محمدعلی بهکیش: اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۶- سیامک اسدیان- کشته شده در درگیری در آمل ۱۳ مهر ۶۰- خرم آباد
۱۸- سکینه پارسایی همسر زنده یاد حسن نوربخش؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۱۹- لیلی پناهی خواهر زنده یاد مهرداد پناهی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۲۰- گلرخ جهانگیری همسر زنده یاد حسن جهانگیری لاکانی؛ اعدام۱۱ آذر ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۲۱- صدیقه حاج محسن خواهر زنده یاد حسین حاج محسن؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران
۲۲- آیدین حلیمی اصل پسر زنده یاد ناصر حلیمی اصل؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۲۳- شروین حلیمی اصل پسر زنده یاد ناصر حلیمی اصل؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۲۴- بتول خطیبی مادر زنده یاد ناصر خورشیدی؛ اعدام ۱۹ اردیبهشت ۶۲- خاوران
۲۵- راحله راحمی پور خواهر حسین راحمی پور؛ اعدام ۳ شهریور ۶۳ در زندان اوین- خاوران
۲۶- سیاوش راجی برادر زنده یادان:
۱- فرزین راجی؛ اعدام ۱۷ دی ۶۰ در زندان اوین- بهشت زهرا،
۲- فرشید راجی؛ اعدام ۱۷ مهر ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۲۷- فرزانه راجی خواهر و همسر زنده یادان:
۱- فرزین راجی؛ اعدام ۱۷ دی ۶۰ در زندان اوین- بهشت زهرا،
۲- فرشید راجی؛ اعدام ۱۷ مهر ۶۰ در زندان اوین- خاوران،
۳- یوسف یوسفی؛ کشته شده زیر شکنجه در زندان اصفهان- شهرضا اصفهان
۲۸- نوری راجی خواهر زنده یادان:
۱- فرزین راجی؛ اعدام ۱۷ دی ۶۰ در زندان اوین- بهشت زهرا،
۲- فرشید راجی؛ اعدام ۱۷ مهر ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۲۹- بهنام رضایی جهرمی دادخواه ۴ عموی خود زنده یادان: کاوس رضایی جهرمی، بهنام رضایی جهرمی، بیژن رضایی جهرمی و منوچهر رضایی جهرمی
۳۰- بیژن رضایی جهرمی دادخواه ۴ عموی خود زنده یادان؛ کاوس رضایی جهرمی، بهنام رضایی جهرمی، بیژن رضایی جهرمی و منوچهر رضایی جهرمی
۳۱- بهنام رضایی جهرمی دادخواه خاله و ۳ دایی خود زنده یادان؛ لیلا مداین، لقمان مداین، داود مداین و مبشر مداین
۳۲- بیژن رضایی جهرمی دادخواه خاله و ۳ دایی خود زنده یادان؛ لیلا مداین، لقمان مداین، داود مداین و مبشر مداین
۳۳- پرویز رضایی جهرمی برادر زنده یادان:
۱- کاووس رضایی جهرمی، اعدام اول اردیبهشت ۶۱- زندان اوین- بهشت زهرا،
۲- بهنام رضایی جهرمی، اعدام در سال ۶۲- زندان اوین- خاوران،
۳- بیژن رضایی جهرمی، اعدام در سال ۶۲- زندان اوین- بهشت زهرا،
۴- منوچهر رضایی جهرمی- اعدام در تابستان ۶۷ - زندان اوین- نامعلوم
۳۴- یاسمین رنجی همسر زنده یاد ناصر حلیمی اصل؛ اعدام در شهریور ۶۷- زندان اوین- خاوران
۳۵- حسن روحانی گنابادی برادر زنده یاد نفیسه روحانی؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۳۶- مهین روستا همسر زنده یاد رضا عصمتی؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۳۷- زهرا سرحدی زاده مادر زنده یاد کبری (منیژه) معنوی پرست؛ اعدم سال ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۳۸- فاطمه سرحدی زاده خاله زنده یاد کبری (منیزه) معنوی پرست؛ اعدام سال ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۳۹- هدایت سلطان زاده برادر زنده یاد عنایت سلطان زاده؛ اعدام بهمن ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۴۰- رضا شکوهی برادر زنده یاد علیرضا شکوهی؛ اعدام ۱۱ دی ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۴۱- اکرم شکوهی خواهر زنده یاد علیرضا شکوهی؛ اعدام ۱۱ دی ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۴۲- بانو صابری همسر زنده یاد عباس منشی رودسری؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۳- آراز ضیغمی پسر زنده یاد علی اصغر ضیغمی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۴- آزاده ضیغمی دختر زنده یاد علی اصغر ضیغمی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۵- الناز ضیغمی دختر زنده یاد علی اصغر ضیغمی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۶- عصمت طالبی کالخوران خواهر و همسر زنده یادان:
۱- عادل طالبی کالخوران؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان گوهردشت- خاوران،
۲- عبدالمجید سیمیاری؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۷- مریم عجم دختر زنده یادان علی عجم و فریده یوسفی و دختر برادر زنده یاد حسن عجم؛
۱- علی عجم؛ اعدام یکم اردیبهشت ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۲- فریده عجم؛ اعدام ۶ اردیبهشت ۶۲ در زندان اوین- خاوران
۳- حسن عجم؛ اعدام ۱۲ دی ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۴۸- مناف عماری برادر مهدی عماری؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۴۹- رؤیا غیاثی خواهر کبری غیاثی؛ اعدام سال ۶۱ در زندان اصفهان
۵۰- افتخار فاریابی مادر زنده یاد امیر میرعرب بایگی؛ اعدام ۸ شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۱- ژاله فولادپور خواهر زاده زنده یادان؛ فرزین راجی و فرشید راجی
۵۲- شهربانو قادرنیا دختر خاله زنده یاد علی تایکندی؛ اعدام تابستان۶۷ در زندان گوهردشت- بهشت زهرا
۵۳- حمیده قباخلو خواهر زنده یاد حمید قباخلو؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۴- گلزار قباخلو مادر زنده یاد حمید قباخلو؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۵- ساسان کیانی برادر ستار کیانی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۶- مینا لبادی همسر زنده یاد علی اصغر ضیغمی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۷- زری لونی همسر لهراسب صلواتی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۵۸- عفت ماهباز خواهر زنده یاد علی ماهباز؛ اعدام آذر ۶۰ در زندان اوین - ردیف ۸ شماره ۶ خاوران
۵۹- عفت ماهباز همسر زنده یاد شاپور علیزضا (شاپور) اسکندری؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۶۰- سپیده مجیدیان خواهر زاده زنده یاد رحیم میلانی؛ اعدام آبان ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۶۱- ابراهیم خلیل مجیدیان همسر زنده یاد پروانه میلانی؛ خواهر زنده یاد رحیم میلانی- اعدام آبان ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۶۲- فرح مداین خواهر زنده یادان:
۱- لقمان مداین- اعدام مهر ۶۰ در زندان اوین- خاوران
۲- داود مداین- اعدام سال ۶۱ در زندان اوین- بهشت زهرا
۳- مبشر مداین- اعدام شهریور ۶۴ در زندان اوین- بهشت زهرا
۴- لیلا مداین- اعدام مرداد ۶۷ در زندان اوین- نامعلوم
۶۳- فائزه محسنی خواهر زنده یاد مجتبی محسنی؛ اعدام آبان ۶۳ در زندان اصفهان- گورستان باغ رضوان اصفهان
۶۴- مرسده محسنی خواهر زنده یاد مجتبی محسنی؛ اعدام آبان ۶۳ در زندان اصفهان- گورستان باغ رضوان اصفهان
۶۵- خاطره معینی خواهر زنده یاد هیبت اله معینی؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۶۶- رضوان مقدم همسر زنده یاد علی اصغر منوچهر آبادی؛ اعدام در کشتار تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۶۷- شورا مکارمی فرزند زنده یاد فاطمه زارعی؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان عادل آباد شیراز- گورستان شیراز
۶۸- بهاره منشی رودسری دختر زنده یادعباس منشی رودسری؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۶۹- بیژن منشی رودسری پسر زنده یاد عباس منشی رودسری؛ اعدام شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۷۰- الهه میرعرب بایگی خواهر زنده یاد امیر میرعرب بایگی؛ اعدام ۸ شهریور ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۷۱- ناهید ناظمی دخترخاله زنده یاد مهرداد فرجاد آزاد؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین- خاوران
۷۲- مریم نوری همسر رحمت فتحی؛ اعدام تابستان ۶۷ در زندان اوین - خاوران
رونوشت:
- جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران
- میچل باچله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد
- دبیرکل سازمان عفو بین الملل
۷ اردیبهشت ۱۴۰۰
۲۷ آپریل ۲۰۲۱
