رویداد ۲۴
زینب غبیشاوی
نام محمدرضا عارف در لیست نهایی نهاد اجماع‌ساز به چشم می‌خورد. هفته گذشته احزاب اصلاح‌طلب پس از بررسی‌ها بالاخره نام کاندیداهای مورد حمایت و نظر خود را به نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان ارسال کردند تا این نهاد پس از بررسی و رای‌گیری نهایی، نام کاندید یا کاندیداهای مورد حمایت و نهایی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ معرفی کنند.
از معاون اولی خاتمی و ریاست دانشگاه تهران، تا وزارت پست و تلگراف و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام را می‌توان در کارنامه محمدرضا عارف دید. عارف در سال ۹۲ رقیب انتخاباتی حسن روحانی بود که در نهایت ۴ روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، با توجه به نظرسنجی‌ها و با نامه سید محمدخاتمی از ادامه رقابت‌ها به نفع حسن روحانی انصراف داد. او بعد از این انصراف سمتی در دولت نداشت و در سال ۹۴ به عنوان سرلیست انتخاباتی اصلاح طلبان وارد مجلس دهم شد.
تا پیش از حضور عارف در مجلس، او به عنوان چهره‌ای آرام، منطقی، صریح و تمام قد اصلاح طلب شناخته می‌شد که در اقدامی جوانمردانه به نفع روحانی کنار کشیده بود و توانسته بود سرمایه اجتماعی خوبی را هم برای خود ایجاد کند. اما با حضور در مجلس دهم، حامیان او چیزی جز سکوت از او ندیدند و همین اتفاق باعث شد برخی اصلاح طلبان از او انتقاد کنند.
حالا پس از ۸ سال، محمدرضا عارف بار دیگر در قامت یک اصلاح طلب تصمیم دارد وارد رقابت‌های انتخاباتی شود. او به یاد ۸ سال گذشته که به نفع روحانی کنار کشید، انتظار دارد از او. حمایت کنند اما او رقبای سختی پیش روی دارد؛ چهره‌هایی همچون اسحاق جهانگیری که فعلا بالاترین رای را به دست آورده‌اند.
رویداد۲۴ ظرفیت جهانگیری را در محور‌های «قابلیت اجماع»، «رای‌آوری»، «شناخت سیاست خارجی»، «اقتصاد» «و ارتباط با حاکمیت» را بررسی کرده است.
محمدرضا عارف و فاکتور اجماع
محمدعلی نمازی عضو حزب کارگزاران و فعال سیاسی به رویداد۲۴ گفته «دکتر عارف نفر پنجم این لیست ۱۴ نفره جبهه اصلاحات است و اگر آقایان جهانگیری و ظریف تایید شورای نگهبان را بگیرند، آقای عارف مورد حمایت قرار نخواهد گرفت. البته جدا از تایید صلاحیت شدن، مسئله ما رای‌آوری هم مطرح است؛ لذا بعد از تایید صلاحیت شدن با نظر سنجی‌هایی که صورت می‌گیرد، گزینه نهایی انتخاب می‌شود. از همین رو ما باید ابتدا صبر کنیم و ببینیم کدام افراد از فیلتر شورای نگبهان رد می‌شوند. اکنون بعید می‌دانم که دکتر عارف سبد رای ۸ سال و ۵ سال قبل خود را داشته باشد؛ لذا به طور جدی نمی‌توان گفت که عارف مورد حمایت جبهه اصلاحات قرار می‌گیرد یا نه. اما نظر خودم این است که او فعلا سبد رای بالایی ندارد.
حسین نقاشی فعال سیاسی اصلاح طلب و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت نیز به رویداد۲۴ گفته: «در رای گیری اولیه‌ای که در جبهه اصلاحات صورت گرفت آقای عارف با ۲۱ رای به عنوان پنجمین نفر در لیست قرار گرفت که با توجه به سوابق و عملکرد ضعیف او در مجلس دهم، من فکر می‌کردم او جایگاه پایین‌تری در این لیست داشته باشد، اما خب اکنون به نظر می‌رسد که وضعیت میانه و متوسطی در نهاد اجماع‌ساز دارد.»
میزان رای عارف در انتخابات ۱۴۰۰ چقدر است؟
نمازی با تاکید بر فضای سرد جامعه گفت: فضای جامعه سرد است و نیامدن سیدحسن خمینی یا انتشار فایل صوتی که ممکن است به رد صلاحیت او منجر شود، فضای انتخاباتی را بیش از پیش سردتر کرده است؛ لذا این اتفاق‌ها در رای مردم تاثیرگذار است. اگر افرادی مانند ظریف، جهانگیری و حتی تاجزاده رد صلاحیت شوند، من رایی برای آقای عارف در اجتماع قابل تصور نیستم.
نقاشی به وضعیت عارف در رای‌آور در بدنه اصلاحات اشاره می‌کند و می‌گوید: برآورد من این بود که نهاد اجماع‌ساز رای کمتری به او می‌داد اما نفر پنجم شد؛ با این حال معتقدم جبهه اصلاحات بدون توجه به بازخورد‌هایی که می‌گیرد عمل می‌کند که نتیجه مناسبی هم در پی ندارد.
ارتباط عارف با حاکمیت چقدر است؟
نمازی عضو حزب کارگزاران به ارتباط خوب عارف با حاکمیت اشاره می‌کند و می‌گوید: او تایید صلاحیت می‌شود و ارتباط خوبی هم با رهبری دارد و در مواضعی که همواره گرفته است، زاویه و اصطکاکی با رهبری و حاکمیت نداشته است. نقاشی اما معتقد است که عارف ارتباط چندان موثری با بدنه حاکمیت ندارد و وضعیت جهانگیری در این خصوص از او بهتر و تاثیرگذار‌تر است.
شناخت محمدرضا عارف از سیاست خارجی چقدر است؟
نمازی معتقد است که عارف در ۴ سالی که معاون اول خاتمی بود اشراف خوبی نسبت به سیاست خارجی داشته و فعالیت زیادی در این رابطه کرده است و نسبت به سایر گزینه‌ها به جز آقای ظریف، در شرایط خوبی نسبت به این حوزه به سر می‌برد. حسین نقاشی درباره نقش عارف در سیاست خارجی می‌گوید: با اینکه معاون اول خاتمی بودند، اما نه اظهار نظر خاصی و نه سمت اجرایی خاصی در این حوزه نداشته‌اند.
عارف سیاست داخلی را می‌شناسد؟
نمازی شرایط عارف در آشنایی و اشراف به سیاست داخلی را خوب توصیف می‌کند و می‌گوید: معاون اولی، قرار گرفتن در پست وزارت، حضور او در مجلس و ... باعث شده او بتواند با احزاب و جریان‌ها ارتباط موثری پیدا کند و با اکثر چهره‌های شاحص کشور ارتباط و آشنایی دارد. البته موضوعی که من را نگران می‌کند این است که اگر عارف بخواهد رئیس جمهور شود، در برخورد با مشکلاتی که برخی از خودسر‌ها همواره در کشور ایجاد می‌کنند، نتواند با این خودسر‌ها برخورد کند. عارف اقتدار لازم برای برخورد با خودسر‌ها و رفتار‌های خودسرانه‌ای که خارج از قانون رخ می‌دهد را ندارد.
حسین نقاشی معقتقد است عارف در زمره اصلاح طلبان محافظه‌کار یا بروکرات است. او معتقد است در کنار گفتمان، برنامه‌ای باید ارائه کنیم و افراد باید توانایی جسارت و توان طرح و بیان و ایستادگی در مقابل جریان‌های خودسر داشته باشند که من آن صراحت و جسارت را در شخص دکتر عارف نمی‌بینم یا حداقل کمتر می‌بینم که این می‌تواند در حوزه سیاست داخلی تاثیر منفی داشته باشد.
عارف تا چه اندازه بر اقتصاد اشراف دارد؟
نمازی معتقد است که حضور عارف در سمت ریاست سازمان برنامه و بودجه باعث شده عارف آشنایی خوبی با بودجه و اقتصاد کشور پیدا کند. شاید تسلط لازم که وزاری اقتصاد دارند را نداشته باشد، اما نمی‌توان گفت او نسبت به این حوزه ناآشنا است، اما او در این حوزه قوی هم نیست.
با توج به تحصیلات و فعالیت او در وزارت، شاید بتوان در مقایسه با سایر کاندیدا‌ها نمره بهتری را به او بدهیم. جنس آشنایی او با اقتصاد به نحوی است که می‌تواند برخی از پروژه‌ها و برنامه را پیش ببرد، اما بازهم می‌گویم او کارشناس اقتصادی نیست و در این حوزه نمی‌توان چندان وی را مورد اعتنا قرار داد.
