احسان مهرابی - ایران وایر
رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری در ایران هرچه قدر سرد و بیروح هستند و بیتوجهی عمومی را همراه داشتهاند، اما بازار وعدههای نامزدها داغ و در برخی موارد عجیب است؛ از وام ۵۰۰ میلیونی برای تازه عروس و دامادها و تا پنج روز سفر در سال گرفته تا رشد قدرت پول ملی و قوی کردن ریال بعد از دلار و یورو در منطقه.
نامزدی برای همیشه؛ یکهتاز سخنان هوایی
«محسن رضایی میرقائد» در هر انتخاباتی برنده نباشد، در سخنان جنجالی و خالی از پشتوانه منطقی، یکهتاز و بیرقیب است. فرمانده سابق سپاه پاسداران در بیشتر انتخاباتی که شرکت کرده، تلاش داشته است با وعدههای خاص اقتصادی، تمایز خود را با دیگران نشان دهد. ایده «فدرالیسم اقتصادی»، یکی از وعدههای هشت سال قبل رضایی است که با آن قرار بود هر استان را یکه و تنها از نظر اقتصادی، ایالت کند. دو سال قبل از آن تاریخ هم تاکید کرده بود این نوع فدرالیسم با «اقتصاد اسلامی» مغایرتی ندارد و برای اجرای سریع آن، رییس جمهوری میتواند نمایندگان تامالاختیار برای ۱۱ منطقه (فدرال) منصوب کند.
طرح اقتصادی «انتظار»، ایده دیگر او بود که سال ۱۳۹۵ در سالروز آزادسازی خرمشهر در شبکه اول تلویزیون ایران رونمایی شد. رضایی در برنامه «پایش» گفت طرحی با نام انتظار تهیه شده است که به دولت تقدیم خواهیم کرد و توضیح داد: «در این طرح، ۳۱۳ نقطه از هزار شهر در ایران مشخص شده است که شامل ۲۰ میلیون جمعیت آن مناطق میشود و درآمد سالانه این ۳۱۳ نقطه، ۳۰ میلیارد دلار در سال خواهد بود.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
عدد ۳۱۳ اشاره به تعداد خاص یاران امام دوازدهم شیعیان دارد و معتقدند در زمان ظهور، این تعداد او را همراهی خواهند کرد. ایده «بانک مردم»، «یارانه درآمدی» و «یارانه سبز»، دیگر طرحهای اقتصادی محسن رضایی بودند. اما شاید عجیبترین اظهارنظر او درباره گروگانگیری امریکاییها برای کسب درآمد و طرح ایجاد «ایران بزرگ با ۱۵ کشور» باشد.
اولی را تیرماه ۱۳۹۴، در بحبوحه مذاکرات «برجام» مطرح کرد که شالوده آن، اسارت هزار سرباز امریکایی و دریافت چند میلیارد دلار برای آزادی هر نفر بود. دومی اما مربوط به آذر ۱۳۹۹ بود که قرار شد ایران بزرگ در شمال خلیج فارس و دریای عمان بهوجود بیاید و ۱۵ کشورِ به ایران وصل شده در سیاست دنیا دخالت کنند.
محسن رضایی در انتخابات جاری هم با وعدههای شگفت وارد شده و تا کنون چند وعده و هدف را اعلام کرده است. تلاش برای رساندن درآمد سرانه هر ایرانی به بالای ۵۰ هزار دلار، اختصاص یارانه ۴۵۰ هزار تومانی به ۴۰ میلیون نفر، ایجاد شغل خانهداری، ایجاد صندوق جبران ضرر مال باختگان و تامین ۹۰ درصد هزینه خرید مسکن از سوی بانکها از جمله طرحهای دولت «اقدام و تحول» او است.
رضایی در شبکه برون مرزی صداوسیمای جمهوری اسلامی و در صحبتی با ایرانیان خارج از کشور، از آنها خواست «موسسات لابیگری» درست کنند.
محسن رضایی در بازار وعدههایی که دستمایه شوخی کاربران شبکههای اجتماعی شده است، تنها نیست و دیگر نامزدها هم تلاش دارند از او عقب نمانند. «امیرحسین قاضیزاده هاشمی»، دیگر نامزد این انتخابات وعده داده است که در صورت پیروزی، سه روزه مشکلات بازار بورس را حل و با از بین بردن مافیای کنکور، آن را حذف کند .
او که دولت خود را «سلام» نامگذاری کرده، وعده داده است به هر زوج جوان ۵۰۰ میلیون تومان خواهد داد. نایب رییس کنونی مجلس شورای اسلامی با اطمینان خاطر گفته است اگر رییسجمهوری شود، با اولویت، دستور تشکیل فوری صندوق رفاه جوانان را تا قبل از اسفند ۱۴۰۰ صادر میکند و هر زوج جوان ۵۰۰ میلیون تومان برای اشتغال، ازدواج و مسکن خود از این صندوق دریافت خواهد کرد.
این تمام وعدههای او نیست؛ قاضی زاده هاشمی که تا کنون توانسته است حمایت یکی از مجریان بینام و نشان صداوسیما را جلب کند، برنامهای تحت عنوان «از بذر تا سفره» دارد که قرار است به هر ایرانی ماهانه بسته غذایی ۳۰۰ هزار تومانی بدهد تا مساله گرسنگی را حل و فصل کند. این بسته غذای کافی، با شرط دارا بودن کالری، ویتامین، سالم بودن و تنوع بخشی عرضه میشود.
او می خواهد با ۵۱ پروژه، تورم را به زیر پنج درصد برساند و با تقسیم کشور به ۵۰ قسمت،۵۰ مدیر زنجیرهای منصوب کند.
تمام پروپکانیهای رئیسی
«ابراهیم رئیسی»، نامزد شاخص این دوره است که بسیاری پیروزی او را از پیش برنامهریزی شده میدانند. تیم اصلی ستادهای رئیسی را وزرای دولت سابق «محمود احمدینژاد» تشکیل میدهند و از جمله وزیر ارتباطات نه چندان خوش نام او. رئیسی با درک نگرانی مردم از محدودیتهای احتمالی اینترنت، وعده دسترسی به اینترنت و فضای مجازی را مطرح کرده است که باید استفاده از آن برای دهکهای پایین رایگان شود.
او همچنین درباره موضوع اشتغالزایی از طریق اینترنت، حتی زنان خانهدار را از قلم نیانداخته و گفته است: «چرا نگذاریم مردم در فضای مجازی اشتغال داشته باشند؟ یک خانم خانهدار که آشپزی میکند یا یک معلم که تولید محتوا انجام میدهد، باید سهم خود را از کاری که انجام میدهد، ببرد.»
ایجاد یک میلیون فرصت شغلی، رسیدن به تورم تک رقمی و کاهش ۵۰ درصدی هزینههای درمانی از دیگر وعدههای رییس فعلی قوه قضاییه است. او در رقابتهای چهار سال قبل هم وعده شش میلیون شغل و سه برابر کردن یازانهها را داده و اظهارنظرهای قابل تاملی کرده بود.
«کنسرت مردم» نام اولین مستند تبلیغاتی ابراهیم رئیسی بود که احتمالا با مخالفتهای گسترده «احمد علمالهدی»، پدر زنش در مشهد ارتباط داشت. ابراهیم رئیسی در مخالفت با کنسرت «هنجارشکن» گفته بود: «ما معتقدیم که کنسرت دو قسم است؛ کنسرت مطابق با هنجار و هنجارشکن که من به دنبال ایجاد و توسعه کنسرت مطابق با هنجار هستم ولی کنسرت هنجارشکن را هیچکس در کشور قبول ندارد.»
ابراهیم رئیسی اول مرداد ۱۳۹۳ درباره اجرای طرح تفکیک جنسیتی در شهرداری تهران گفته بود: «به نظر من، این کار حرکت بسیار خوبی است زیرا قاطبه زنان برای انجام یک کار بهتر، به یک فضای کاملاً آرام و مناسب نیازمند هستند.»
از این دست سخنان رئیسی که کمتر طنز و بیشتر جدی است، در سابقه او فراوان یافت میشود. اما سال ۱۳۹۶، برخی اشتباهات رئیسی در سخنوری، دستمایه طنز کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفتند و خبرساز شدند. او تلفظ صحیح دو واژه را در مناظرات عوض کرد و «آمبودزمان» (معادل فارسی داور بیطرف در موسسات) را «آنگوزمان» ادا و «پروپاگاندایی» را «پروپکانی» تلفظ کرد.
سالی ۳ روز سفر؛ زوجهای جوان ۵ روز
«سعید جلیلی» نیز در اظهارنظرها و وعدهها، دست کمی از ابراهیم رئیسی ندارد. تکیه بیش از اندازه جلیلی و تیم همراه او بر تعدادی از کلمات مانند «طیبه»، بارها سوژه طنز کاربران شده است. او نه تنها کتابی با عنوان «حیات طیبه» دارد، در سایت شخصی خود اپلیکیشن «حیات طیبه» را هم عرضه کرده است.
در سال ۱۳۹۳ و در اوج گرفتاریهای اقتصادی و معیشتی مردم، جمهوری اسلامی را این گونه توصیف کرده بود: «نگرانی و مشکل امریکا آن است که شجره طیبه جمهوری اسلامی نه تنها ریشههای محکم و استوار دارد بلکه هر روز شاخهها و جوانههای آن در عرصههای جدید پیشرفت و خودنمایی میکند.»
او در تبلیغات انتخاباتی سال ۱۳۹۲ گفته بود: «باید در ۱۲ گام، "حماسه اقتصادی- شفافیت اقتصادی" داشته باشیم.»
صادرات به کشورهایی مانند ونزوئلا را هم موجب تولید فرصت خوانده بود.
فقر اقتصادی و مشکلات معیشتی باعث شده است دیگر کاندیداها هم سبد غذایی یا بسته غذایی را در برنامههای خود بگنجانند. جلیلی نیز اخیرا سبد غذایی دولت آینده خود را شرح داده و حتی از میزان کالری موجود در آن غفلت نکرده است: «در سبد مطلوب غذایی پیشنهادی، ۱۳ قلم کالا جهت تامین حدود دو هزار و ۵۰۰ کیلو کالری انرژی در روز تعریف شده که از جمله آنها، نان، برنج، گوشت سفید، گوشت قرمز، تخم مرغ، لبنیات، ماکارونی، روغن، شکر، میوه و سبزی است.»
دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی بعد از سیر کردن شکم گرسنگان، سراغ تفریح و مسافرت آنها رفته است و برای آن هم برنامه دارد. او با اشاره به اینکه هشت سال با دولت در سایه مسایل کشور را رصد میکرده، یکی از وعدههای کوتاه مدت خود را اینگونه تشریح کرده است: «مردم را سالی سه روز به سفر میفرستیم، زوجهای جوان را پنج روز.»
اگر من رییسجمهوری شوم، امریکاییها التماس میکنند
«علیرضا زاکانی»، نامزد دیگری است که در دقیقه ۹۰ وارد ستاد ثبتنام شد. تحلیلها از حضور او به عنوان نامزد پوششی برای ابراهیم رئیسی حکایت دارند. با این حال، این نامزد هم سخنان عجیب و غریب کم ندارد. زاکانی قبلا تأکید کرده بود: «گذشت زمانی که کروبی وعده ۵۰ هزار تومانی بدهد و چند میلیون رأی بیاورد.»
حالا در اظهاراتی عجیب گفته است: «اگر من رییس جمهوری شوم، امریکاییها التماس میکنند و مجبور میشوند تحریمها را بردارند. تمام سیاستهای امریکا در برخورد با ایران در تمام سطوحش شکست خورده است.»
"نطق مهم پزشکیان درباره ردصلاحیتهای ۱۴۰۰ +فیلم"
گفتگوی عرب نیوز با رضا پهلوی