مسعود پزشکیان در نخستین جلسه با اعضای تحریریه و اعضای بخش تحلیلی انصاف نیوز پس از رد صلاحیتش در مورد نطقهای اخیرش، رد صلاحیت خود و کاندیداهای نهایی که در مناظرات حضور دارند و در نهایت دربارهی اینکه در این «انتخابات» چه باید کرد، به گفتوگو پرداخت.
دکتر پزشکیان در این دورهمی در دفتر انصاف نیوز، دربارهی رد صلاحیت خود از سوی شورای نگهبان، گفت: میگویند ارزیابی کردیم؛ چه را ارزیابی کردید؟! میگویند برنامه بدهید! بروید بپرسید برنامه چیست؛ به شما قول میدهم که هیچکدام آنها اصلا نمیدانند برنامه چیست. مشکل این است که مفاهیم علمی و اعتقادی اصلا درست درک نمیشود.
اینها همان آیات الرحمن را هم اجرا کنند مملکت درست میشود، اما علمی. مشکل این است که کسانی حتی قرآن را هم نمیفهمند.
«وَأَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ» همین یک آیه را اجرا کنند و هیچ کار دیگری نکنند. خداوکیلی بر اساس عدالت وزن کنند و پول دهند و پست دهند و میدان دهند و فرهنگ درست کنند.
تاکید شده است که وزن کن؛ ولی وزن کردن در مباحث مدیریتی ابزار دارد.
او در پاسخ به اینکه خود پیامبر هم نتوانست در نهایت چنین جامعهای بسازد، گفت: بحث این است که پیامبر خواست و نشد. فرق زمان پیامبر و الان این است که جامعهای آن زمان آدمهای بدوی بودند ولی الان مردم میخواهند کاری کنند. ۴۰ سال هر بلایی سر این مردم آوردند و آنها کوتاه آمدند، اینها اگر میخواستند مردم همراهی میکردند؛ اما گویی نمیخواهند. البته من یک چیز دیگری هم تصور میکنم که؛ بلد نیستند. یعنی اصلا مفاهیم ارزیابی را بدرستی بلد نیستند. مفاهیم برنامه را هم بلد نیستند و آنچه را هم بعنوان برنامه نوشتیم برنامه نیست و هنوز آن تمام نشده میخواهیم برنامهی هفتم را بنویسیم. کدام دیوانهای نقشهی این ساختمان را میکشد و هنوز تمام نشده میگوید این تمام نشد رهایش کنیم حالا نقشهی یک ساختمان دیگر بکشیم.
پزشکیان درمورد درستی یا نادرستی برنامه داشتن نامزدها برای ادارهی کشور گفت: اصلا نمیشود یک آدمی در عرض دو ماه، سه ماه، شش ماه برای ادارهی مملکت برنامهای تهیه کند. غیر ممکن است. این حرفهایی هم که میزنند خیلیهایش در این مملکت شدنی نیست. نه اینکه اعتقاد ندارند، اما اعتقاد هم داشته باشند شدنی نیست.
الان ۴۰ سال است در جمهوری اسلامی مسئولان میخواهند مملکت درست شود، هی هم شعاری میدهند؛ چرا درست نمیشود؟ مگر مسئول نیستند؟! چرا اجرا نمیشود؟ نمیشود من مسئول سازمانی باشم، تصمیمی بگیرم و زیردستانم اجرا نکنند؛ یا نمیشود آن بحث را در ساختار پیاده و قبول کرد و یا اینکه میشود و باید دید که گیر ماجرا در این روند کجاست.
میگویند چرا مردم در صف مرغ میایستند؛ خب شما عامل صف بستن برای مرغ هستید؛ با امریکا میجنگی باید تاوانش را هم بدهی؛ از دیوار سفارت عربستان بالا میروی باید تاوانش را هم بدهی، بله علیهتان پول خرج میکند، برایت مانع درست میکند و خودت هم این مانع را تشدید میکنی و بعد میآیی میگویی چرا اینطور شد و «آی مردم! دیدید اینها چه کردند؟!». خب لامذهب تو بودی که از دیوار رفتی بالا، تو بودی که این فحش را دادی. همه باهم نشستهایم مملکت را خراب کردهایم و حالا شما که اول این صف هستید فحش هم میدهی؟! عجب هنری داریم ما!
دکتر پزشکیان درمورد اینکه چه باید کرد -که یکی از اعضای تحلیلی انصاف نیوز طرح میکند- نیز میگوید: من خودم هنوز به جمعبندی نرسیدهام؛ باید با یکسری از عقلا صحبت کنیم تا تصمیمی بگیریم.
او به تلاشهای برخی کاندیداها برای جذب او با وعدهی حضور در دولت احتمالی آنها اشاره میکند و میگوید: خیلیها فشار میآورند؛ اما آدم باید چیزی از کسی ببیند که دفاع کند؛ خیال میکنند که من دنبال پست و مقام هستم.
یکی دیگر از اعضای تیم تحلیلی انصاف نیوز در این بخش از صحبتها میگوید که این انتخابات تنها یک انتخابات ریاست جمهوری نیست و انتخاب یک خط مشی برای سالهای آتی است و از انتخاب افراد بالاتر است.
پزشکیان در واکنش به این موضوع گفت: صحبتم این است که آدم باید کشش و توانایی در فرد ببیند که برود و دفاع کند. من از روحانی بزور رفتم و دفاع کردم. از روحانی هم دفاع نکردم، گفتم طرف آدمی است که نسبت به باقی تواناتر است.
عضو تحلیلی انصاف نیوز در ادامه با نام بردن از دو کاندیدای تایید شدهی شورای نگهبان، پرسید: شما فکر نمیکنید اگر دولتی باشد که مثلا آقای فلانی با بهمانی رئیسش باشند و شما معاون اولش، درواقع نفر اول دولت شمایید؟
پزشکیان گفت: اینها قدرت طلبند؛ البته تا حدی که من میشناسم.
در ادامه بحث به سمت مناظرهها رفت و پزشکیان درمورد برخی کاندیداها نظرش را گفت و بهطور کلی هم گفت: اما بطور کلی زمانبندی و ساختار این مناظره مناسب نیست. مثلاً میگویند در سه دقیقه حرف بزن، تا بیایی گرم شوی تمام میشود. بعد هم میگویند در چهار دقیقه جمعبندی کن که چکار میخواهی کنی؟ خیلی هم که نخبه باشند نمیتوانند چنین کنند؛ نمایش است.
درمورد ترکی حرف زدن مهرعلیزاده و همتی نیز گفت: چون تابحال چنین بروزی نداشتند شاید خیلی پذیرفته نشود. کسی تابحال اصلا اینها را ترک زبان نمیشناخته. من را علیرغم اینکه هیچ پان نیستم و نسبت به آنها هم کاملا جبهه دارم اما اینها میگویند که «پان ترک» است! نیستم خداوکیلی! بزور میگویند «نه! تو پانترکی». تنها نسبت به قومیتها -نه فقط ترکها- تعصبی دارم که هرکسی باید حقش را داشته باشد.
من وقتی دوران وزارتم تمام شد به تبریز بازگشتم؛ اینها برخی بعنوان نماینده به تهران آمدند و دیگر بازنگشتند. خیلی حرف است. مردم میفهمند و درک میکنند.
مدیر انصاف نیوز در این جلسه، درمورد ترکی حرف زدن دو نامزد در این مناظرات آن را به مسابقات عصر جدید تشبیه کرده و گفت: مثل شرکت کنندگان عصر جدید که آخرش میگویند مثلا من چند کلمه ترکی و کردی و گیلکی حرف میزنم بنابراین ای همشهریانم به من رای دهید؛ شبیه به همین فضا بود و دلنشین نبود. زشت بود وسط مناظره اینگونه حرف زدن.
در بخش دیگری از این جلسه پزشکیان با توجه به استناد او به نهج البلاغه در سخنانش، درمورد بزرگترین شاخصهی شیعه بودن، گفت: شیعه بودن تمام دعوایش بر عدالت است. وقتی عدالت را رعایت نکنی دیگر چه میکنی؟
پزشکیان در پاسخ به اینکه پس از نطقش که نمایندگانی اهانت آمیز صحبت کردند، آیا چیزی گفته و پاسخی داده است یا نه، گفت: بگذار بگویند.
«إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلاَماً» / «وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرَامًا» با جاهل که نمیشود بحث کرد.
در قرآن آیهای هست که خیلی جالب است «وَ مِنْهُمْ مَنْ یَسْتَمِعُونَ إِلَیْکَ أَ فَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ کانُوا لا یَعْقِلُونَ» بعضی از آنان به سخنان تو گوش فرا میدهند، اما آیا تو میتوانی کلام حق را به گوش کسانی که گوش دلشان بسته است و تعقل نمیکنند، برسانی؟
«وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْظُرُ إِلَیْکَ أَ فَأَنْتَ تَهْدِی الْعُمْیَ وَ لَوْ کانُوا لا یُبْصِرُونَ»
از آنها آدمهایی هست که نگاهت میکنند؛ آیا میخواهی آن را که بصیرت ندارد هدایت کنی؟
«إِنَّ اللَّهَ لا یَظْلِمُ النَّاسَ شَیْئاً وَ لکِنَّ النَّاسَ أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ» خدا نیست که به مردم ظلم میکند، این خودشان هستند که به خود ظلم میکند.
علی اصغر شفیعیان در ادامهی این جلسه با طرح این پرسش که چه باید کنیم گفت: برای ما مهم است که شما چه چارچوبی را مدنظر دارید و میخواهید در این انتخابات چه کنید؛ ما فعلا کاری نمیکنیم تا ببینیم شما چه میکنید.
پزشکیان با تاکید دوباره بر اینکه هنوز تصمیم نگرفته است پاسخ داد: نمیدانم، هنوز تصمیم نگرفتم؛ هنوز احراز نکردم که اصلح کیست (با خنده).
او درمورد فعالیتهای انتخاباتی تا پیش از رد صلاحیت ادامه داد: استقبالی که شروع شده بود قابل توجه بود و به نظرم آنها هم از همین ترسیدند.
شفیعیان در این مورد گفت: خیلیها پس از رد صلاحیت چه در فضای مجازی، فعالین رسانهای و چه نخبگان سیاسی، گفتند ترسیدهاند که شما را تایید کنند و در نتیجهی انتخابات تاثیر بگذارد!
در ادامه اعضای حاضر به استفادهی دیگر نامزدها از برخی طرحها و کلیدواژههای دکتر پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی و مناظرهها از جمله ضرورت شفافیت دادهها اشاره کردند که او به شوخی گفت «کپی پیست کردند» و ادامه داد: البته راه دیگری هم ندارد. این راه رفته شده. نمیدانم چرا میترسند. چرا نمیخواهند شفافش کنند؟! من باید بترسم یا اینها که خیلی ادعای حزباللهی بودن دارند.
پزشکیان در ادامهی این جلسه گفت: مشکل کار مملکت ما این است که همان حرفی که حضرت علی میزنند که پشت سر حاکمان حرفهای خوبی نمیزنند، پشت سر ما هم حرفهای خوبی نمیزنند؛ من که نباید سرم را بکنم توی برف و نبینم. خیلی از حرفهایی هم که میزنند حق است، آدم نمیتواند جوابشان را بدهد. به پیر و پیغمبر من زمان شاه خیلی راحتتر از اعتقاداتم دفاع میکردم تا الان. الان بروم چه بگویم؟! از که دفاع کنم؟! قدرت دستمان است؛ بگویم از چه میخواهم دفاع کنم؟
به من میگویند «شما چرا قرآن و نهج البلاغه خواندی؟ قرآن را چرا بر نیزه کردی!»؛ خب خارجی حرف بزنیم میگویند غربزده هستی، قرآن را هم میگوییم که چنین؛ آخر لامذهب من به چه زبانی حرف بزنم که تو بفهمی و حداقل اگر دلیل آوردم دیگر انگ نچسبانی؛ بگو با چه زبانی بگویم! آدم نمیداند از کجا برایشان دلیل بیاورد که بعدش انگ نچسبانند.
پزشکیان در پاسخ به سوال یکی از اعضای بخش تحلیلی انصاف نیوز در مورد اینکه آیا از چهرههای شاخص مجلس کسی درمورد ردصلاحیت با شما صحبت کرده است یا نه؟، گفت: آقای ذوالنور آن روز هم آمد گفت من در شورای امنیت قبل از اینکه مقام معظم رهبری صحبت کنند در مورد رد صلاحیت صحبت کردم. میگفت آنجا به من حمله کردند و فردایش که آقا صحبت کرد دیدند همینطور است. ذوالنور میگوید که ما شرمندهایم.
پزشکیان در بخش دیگری از این جلسه به آیهای اشاره میکند و میگوید: خیلی آیهی عجیبی است؛ «إِنَّ الَّذِینَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَهُ ظَالِمِی أَنْفُسِهِمْ قَالُوا فِیمَ کُنْتُمْ ۖ قَالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الْأَرْضِ ۚ قَالُوا أَلَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَهً فَتُهَاجِرُوا فِیهَا ۚ فَأُولَٰئِکَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَسَاءَتْ مَصِیرًا»
میگوید ملک الموت که میآید جان بگیرد میپرسد چه کردی؛ میگویند نگذاشتند کاری کنیم، میگوید «زمین خدا واسع نبود؟! هجرت میکردید» آنها ماوایشان جهنم است.
منظور این است که روز قیامت هیچ ضعف و ناتوانی را خدا از انسانها قبول نخواهد کرد. نمیگوید نماز نخواندند و... میگوید چرا در زمین در حالت ضعف و بدبختی ماندید، بروید در جهنم.
آدم باید بداند دنبال چه میگردد. ما همینجا برای همین مردم بیچارهای که نیازی به ما دارند هستیم و خدمت میکنیم. دنبال این هم نیستم که بروم جای دیگری تا راحت زندگی کنم.
او در پاسخ به اینکه علت خاصی دارد که فامیلیاش پزشکیان است، گفت: شاید بخاطر این است که پدرم کمکبهیار بوده و در بهداری کار میکرده است. من از تبار هیچ گردنکلفتی نیستم. در گلوی اینها هم گیر کردهایم و نه میتوانند قورتمان دهند و نه هیچی. (با خنده)
او در انتها گفت: مسلمانان باید بروند و خودشان اصول دین را بررسی کنند و پیدا کنند که ابزار عدالت چیست. اینها اصلا یک جو عقل برای ما قائل نیستند؛ من باید به عدالت برسم و تو نمیتوانی بگویی این عدالت است و بعد من اطاعت کنم. من باید به آن برسم که این عدالت است، تو نمیتوانی بگویی. اینها میگویند نه تو نمیفهمی، اگر نمیفهمم پس مسلمان نیستم! جمعش کن؛ اصلا شما هیچکدامتان مسلمان نیستید.
مگر نمیگویید حقید، از چه میترسید؟! تو عرضه کن بگذار دیگران هم عرضه کنند، مردم نگاه میکنند و کالای هرکه بهتر بود طرف او میآیند دیگر. اما تو کالای بنجلت را بزور میگویی کالای من را بپذیر؛ خب نمیپذیرند، زور است؟! اخلاقت را بپذیرند، علمت را بپذیرند یا رفتارت را؟! زور میگویید!
آغاز سومین دور مناظره های انتخاباتی