الف
طی روزهای گذشته موضوع اقامت خانواده وزیر نیرو در خارج از کشور و حضور موقت خودش در ایران در هتلی گرانقیمت محل توجه و انتقاد زیادی در فضای مجازی بوده است.
هر چند روابط عمومی وزارت نیرو این موضوع رو تکذیب کرده است ( تکذیبی که البته کمتر کسی از منتقدان آن را باور کرد) اما تصویری که از دولتمردان دولت روحانی در ذهن مردم وجود دارد کم و بیش همین است.
با این حال مقصود ما کنکاش در درستی و نادرستی خبر مربوط به وزیر نیرو نیست بلکه می خواهیم به گزاره مشهور و مورد علاقه بسیاری از این دست مدیران و کسانی که از این سبک مدیریت دفاع می کنند اشاره کنیم : «مدیران خوب می توانند بهترین زندگی را داشته باشند ( حتی دست از پا خطا کنند) اما حاصل کارشان به نفع کشور است. این مدیران بهتر از مدیرانی هستند که شعار ساده زیستی سر می دهند اما نتیجه مدیریت شان جز ضرر و زیان مردم نیست »
این استدلال کم و بیش در تمام سه دهه گذشته مطرح بوده و در آخرین مورد نیز آقای همتی در رقابت های انتخاباتی در واکنش به حضور آقای جلیلی با یک خودرو تیبا در محل مناظره ها آن را تکرار کرد. چنین استدلالی در مقام یک نظریه مدیریتی می تواند محل بحث باشد و هر چند کمتر عقل سلیمی بین تجمل و بریز و بپاش یک مدیر و کارآمدی او رابطه منطقی می بیند اما بیایید فرض کنیم که این نظریه کاملا درست است. با این حال پرسش مهم تر این است که این موضوع چه ربطی به مدیران پرهزینه و بی دغدغه و از قضا ناکارآمد ما دارد؟!
توسل به چنین استدلالی در نوع مدیریت، برازنده کسانی است که کارنامه مدیریت آنان نشان دهد سبک مدیریت شان اگر چه پرهزینه بوده اما در مجموع به نفع عمومی منتهی شده. نتیجه مدیریت کدام یک از این دست مدیران بسیار پر مدعای ما در این زمینه بر اساس همان ادعای مطلوب خودشان قابل دفاع است؟!
مشخصا در مدیریت ارز و خودرو و مسکن و این اواخر آب و برق که مردم در زندگی روزمره اقتصادی با آن سر و کار دارند این سبک زندگی و مدیریت مدیران مدعی چه حاصلی به بار آورده؟!
سه دهه ترویج و عمل به این استدلال مدیریتی دستکم درباره کشور خودمان نشان می دهد که مدیران ناکارامد و مدعی اغلب نعل وارونه می زنند و از این استدلال به عنوان پوششی برای خبط و خطای خود استفاده می کنند و متاسفانه در نبود یک نظام کارآمد حساب کشی و سال های طولانی تفسیر نادرست از نوع برخورد مطلوب با مدیران یک نظام دینی که صرفا مبتنی بر تایید و تکریم است همواره سوار بر خر مراد نیز بوده اند.
نتیجه مدیریت اینان با کمال تاسف باعث تخریب وجهه همه مدیران کارامد و پاکدست و کم هزینه ای شده است که با انگیزه ها و باورهای والاتری در طول سال های پس از انقلاب قبول مسولیت کرده اند .
عجیب تر در این میان آن است که چنین داعیه ای- یعنی مدیریت پرهزینه مساوی با کارامدی است- حتی در شرایط امروز کشور نیز که به گفته موکد آقای رییس جمهور در جنگ اقتصادی است در حال تکرار است در حالی که در تاریخ تمام نظام های فکری و سیاسی که مدافع آن گزاره پیشگفته مدیریتی هستند در چنین شرایطی کمربندها را محکم تر می بندند و از بریز و بپاش ها به شدت ممانعت می شود.
تاریخ توسعه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد این کشورها در ابتدای راه توسعه پایدار- نه گسترش زرق و برق ناشی از تجارت و مال سازی- مسیر سخت و دشواری را طی کرده اند و مردان اقتصادی شان در وسط این میدان پر زحمت قرار داشته اند.
