رادیو زمانه - بحران اقتصادی در کوبا با پیامدهای همهگیری کرونا تشدید شده است. کمبود مواد غذایی، دارو و سایر کالاهای روزمره و همچنین گرانی و قطع روزانه برق مردم معترض را در هاوانا و مناطق مختلف کشور به خیابانها کشاند. آنها علیه دولت شعارهایی سر دادند.
از کوبا اعتراضات خیابانی علیه رهبری این کشور گزارش شده است. بنا بر گزارشهای منتشرشده، هزاران نفر در مناطق مختلف کشور از جمله هاوانا پایتخت و «سانتیاگو د کوبا» دومین شهر بزرگ کوبا در اقدامی نادر به خیابانها آمده و علیه دولت میگل دیاز کانل تظاهرات کردند.
فیلمهایی از این اعتراضات با فریاد شعارهای ضد دولتی و طرح خواستهای سیاسی در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. این بزرگترین تظاهرات مردمی طی سه دهه گذشته در کوبا بهشمار میرود.
اعتراضات از صبح یکشنبه ۲۰ تیر / ۱۱ ژوئیه در شهر «سن آنتونیو د لوس بائوس» در غرب و «پالما سوریانو» در شرق کوبا آغاز شد. در هر دو مورد تعداد معترضان صدها نفر بود.
در حال حاضر میلیونها کوبایی با تلفنهای همراه خود به اینترنت متصل هستند از این رو خبرهای اعتراضات به سرعت هاوانا را هم فرا گرفت و حوالی بعد از ظهر، هزاران نفر از مرکز هاوانا دست به راهپیمایی زدند و شعارهای «میهن و زندگی»، «دیاز کانل استعفا» و «آزادی» سر دادند.
بهگزارش گاردین، یک مرد ۴۰ ساله که از ترس انتقامجویی نخواست نام خود را اعلام کند، گفت: «من به دلیل گرسنگی اینجا هستم، زیرا هیچ دارویی وجود ندارد، به دلیل قطع برق. همهچیز کم است.»
او همچنین افزود خواهان «تغییر کامل» و انتخابات چند حزبی است.
معترضان با مأموران پلیسی که لباس فرم داشتند و یا با لباس شخصی حاضر بودند روبهرو شدند. مأموران صدها معترض را که بسیاری از آنها خشن بودند به داخل خودروهای پلیس میکشاندند. جوانها سنگفرشهای خیابانها را میکندند و آنها را به سمت پلیس پرتاب میکردند. پلیس از اسپری فلفل استفاده کرد و معترضان را با چماق کتک زد.
یک پلیس که سنگ به سرش اصابت کرده بود، در خودرویی به سرعت از محل دور شد.
یوسنیل پرز، ۱۷ ساله، در حالیکه سنگهایی در هر دو دست خود داشت گفت: «ما بهدلیل گرسنگی و فقر اینجا هستیم. ما غذا نداریم؛ چیزی نداریم.»
در ساعت ۳ بعد از ظهر به وقت محلی، همه شبکههای تلویزیونی سخنان میگل دیاز کانل، رئیس جمهوری کوبا و رهبر حزب کمونیست را پخش کردند که گفت «بیثبات کردن کشور» با «پاسخ انقلابی» روبهرو خواهد شد.
دیاز کانل معترضان را محق دانست و در همین حال افزود «اما کارزارهای رسانههای اجتماعی دستکاریشده با سازماندهی آمریکا و مزدوران وجود دارد.»
رئیس جمهوری کوبا ضمن هشدار به اینکه «تحریکات بیشتر قابل تحمل نیست و با آنها برخورد خواهد شد، افزود: «ما از همه انقلابیون کشور، همه کمونیستها میخواهیم که به خیابانها بیایند.»
او تأکید کرد که در حال حاضر واحدهای ویژه در هاوانا حضور دارند و طرفدارانش با جان خود از او دفاع میکنند.
با سخنان دیاز کانل، معترضان جوان ضد دولت سعی در اشغال بخشهای نمادین پایتخت داشتند، اما توسط وفاداران دولت، مأموران امنیتی و ارتش جلوی آنها گرفته شد.
آیلین گررو، ۵۲ ساله، یکی از هزاران نفری بود که برای حمایت از دولت در مرکز هاوانا حضور یافته بود. او به گاردین گفت «ما مردم هستیم و برای حمایت از دستاوردهای خود بیرون آمدهایم». دهها نفر از طرفداران دولت که برخی از آنها چماق در دست داشتند، گررو را احاطه کرده بودند. او افزود: «ما حتی اگر کمونیست نباشیم، میهنپرست هستیم.»
حامیان دولت معترضان ضد دولت را مزدوران آمریکا میدانند و میگویند آمریکا تقریباً ۲۰ میلیون دلار در سال برای «ارتقاء دموکراسی» در این جزیره هزینه میکند.
با فرارسیدن غروب، نیروهای دولتی و هواداران دولت خیابانها را از معترضان بازپس گرفتند.
این اعتراضات در مناطق فقیر هاوانا متمرکز بود.
زمینه اعتراضات، بحران اقتصادی است که با پیامدهای همهگیری کرونا و کاهش شمار گردشگران تشدید شده است. کمبود مواد غذایی، دارو و سایر کالاهای روزمره و همچنین گرانی و قطع روزانه برق زندگی مردم را بحرانی کرده است.
این بحران شدید اقتصادی در ۳۰ سال اخیر بیسابقه است. دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا بیش از ۲۰۰ تحریم جدید بهمنظور زیر فشار قرار دادن اقتصاد کوبا و دامن زدن به نارضایتی مردم اعمال کرد، اقداماتی که تاکنون توسط دولت جو بایدن، رئیس جمهوری کنونی آمریکا دستنخورده باقی مانده است.
از زمان شیوع کرونا که درآمد گردشگری را کاهش داده است، کوباییها عادت کردهاند که ساعتها در صف خرید کالاهای اساسی مانند مرغ و مواد شوینده بایستند. قفسههای داروخانهها نیز خالی هستند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا نسبت به استفاده از زور علیه اعتراضات مردم در کوبا به دولت این کشور هشدار داد و در توئیتر نوشت: «ایالات متحده حامی آزادی بیان و تجمعات در کوباست و بهشدت اعمال و استفاده از هرگونه خشونت علیه معترضان مسالمتجو را که برای حق خود به خیابانهای این کشور آمدهاند، محکوم میکند.»
یک مقام مسئول در دولت بایدن نیز از تظاهرات روز یکشنبه معترضان در کوبا پشتیبانی کرد. جولی چونگ، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور نیمکره غربی، در توئیتر خود نوشت: «مردم کوبا از حق خود برای تجمعات مسالمتآمیز بهمنظور ابراز نگرانی در مورد افزایش موارد ابتلا و مرگ ناشی از کرونا و کمبود دارو استفاده میکنند؛ اعتراضات مسالمتآمیز در کوبا افزایش مییابد.»
این اعتراضات از سال ۱۹۹۴ که دهها هزار نفر در بلوار ساحلی مالِکون هاوانا در میانه یک بحران اقتصادی حاد ناشی از سقوط اتحاد جماهیر شوروی تظاهرات کردند، بزرگترین تظاهرات اعتراضی به حساب میرود.
با برگزاری کنگره حزب کمونیست کوبا در ۲۷ فروردین / ۱۶ آوریل سال جاری به شش دهه حکومت کاستروها در کوبا پایان داده شد و نسل جدید قدرت را در دست گرفت. پس از مرگ فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا در سال ۲۰۱۶، رائول، برادر او که ۹۰ سال سن دارد بهدلیل کهولت سن از قدرت کنار رفت و رهبری کشور را به میگل دیاز کانل ۶۰ ساله سپرد.
رائول کاسترو از سال ۲۰۰۶ در پی بیماری برادرش فیدل کاسترو، اداره کوبا را برعهده گرفت. میگل دیاز کانل ۱۹ آوریل ۲۰۱۸ بهعنوان رئیس جمهوری جدید کوبا انتخاب شد. او تا پیش از آن معاون رائول کاسترو بود.