در گفتگوهای اخیر خود درباره خیزش خوزستان و زمینه‌ها و چشم انداز سراسری با رادیو فردا، تلویزیون اندیشه، در برنامه چشم انداز ایران انترناسیونال در تلویزیون ارین و تلویزیون کانال یک به بررسی خیزش خوزستان و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با دی ۹۶ و آبان ۹۸ پرداختم که جان کلام نظر من ازاین قرار است:.
۱ خیزش خوزستان خصلت زنجیره‌ای بودن اعتراضات در ایران را که در لحظه حاضر نه در مرحله انقلاب قرار دارد و نه قابل محو است است نشان داد.
۲ اعتصاب کارگران پیمانی پالایشگاه‌ها و خیزش خوزستان یک بار دیگر نشان داد که حوزه اصلی چالش نظام به میدان و خیابان منتقل شده است.
۳ ایران نه در استانه انقلاب، نه جنگ نه کودتای نظامی و نه تثبیت سیاسی است. هیچ یک از این آلترناتیو هادر دستور روز جامعه نیستند. اما خیزش خوزستان و سرایت آن به برخی از شهرها از جمله تازه ترین ان در تبریز گواه این واقعیت است که ایران در آُستانه یک انفجار اجتماعی است.
۴ در جنبش‌های اخیر نقش شکاف‌های طبقاتی برجسته تر شده است وطبقه متوسط با خرد شدن آن در زیر منگنه فقر هرچه بیشتر از نگرانی‌های ضد آرمانی پیشین خود فاصله می‌گیرد و به این جنبش‌ها می‌پیوندد. گرچه هنوز در بخشی از طبقه متوسط این نگرانی از چشم انداز آینده بالا است که آنرا به سمت محافظه کاری سوق داده است.
۵ خیزش خوزستان تداعی گر گذار از خیزش گرسنگان در ۹۶ و ۹۸ به خیزش تشنگان است. در این جنبش درهم تنیدگی سه جنبش نان، آب و محیط زیستی و شورش علیه تبعیض اتنیکی درهم آمیخته و هم پوشی یافته است.
۶ راه حل مقابله با هرگرایش جدایی طلبانه احتمالی در این حرکات نه تحقیر و بی اعتنیی نسبت به اعتراضات اعراب به حاشیه رانده بلکه در سراسری کردن این اعتراضات است که بهترین پادزهر علیه گرایشات جدایی طلبانه و تقویت حس همبستگی ملی و عمومی است. همان گونه که اعتراضات در لرستان، در اصفهان، تهران، تبریز، لرستان وحمایت کارگران هفته تپه و سینماگران ودانشجویان از مردم خوزستان نشانگر گسترش همبستگی سراسری با این خیزش است.
۷ حکومت اسلامی هنوز از همه ظرفیت‌های خود برای سرکوب این جنبش استفاده نکرده است. کاهش توان سرکوب و نگرانی آن از هزینه بالای (نظیر سرکوب خونین ابان ماه)، مسئله مذاکرات هسته‌ای و اینکه نظام در آستانه انتقال ریاست جمهوری به رئیسی نمی‌خواهند تصویر جامعه از پیامدهای این انتقال از همان آغاز نفرت از شکاف سربرآورده از یکدستی حکومت را گسترده تر سازد و منطقه‌ای بودن این خیزش می‌توانداز زمره دلایل آن باشد. اما باگسترش این جنبش شدت سرکوب می‌تواند بیشتر شود. در لحظه حاضر حکومت ضمن سرکوب نسبی این خیزش می‌کوشد با تفرقه پراکنی و ادعاهای کاذب تجزیه طلبی و فرسایشی کردن و دستگیری فعالان آن (درکنار کشتن ۸ نفر) و پلیسی تر کردن هرچه بیشتر جو و برخی عقب نشینی‌های کوچک به ان پایان بخشد.
۸ نظام نه قادر است به مطالبات پاسخ دهد ونه راهی جز سرکوب می‌شناسد. اما هر سرکوبی احتمال رویکرد جامعه به انفجار اجتماعی فراگیر را افزایش میدهد. رویارویی قطعی مردم در یک "ابر جنبش" با نظام در راه است.
۹ این اعتراضات بر خلاف نظر برخی از نظریه پردازان "ناجنبش" نیستند بلکه بخشی از جنبش‌های اجتماعی زنجیره‌ای ایران هستند که در جنبش کارگری و تهیدستان، محیط زیستی، دانشجویی، زنان، اتنیکی و دیگر جنبش‌های اجتماعی دمکراتیک دینامیسم رشد و تدوام را به نمایش نشان گذاشته‌اند.
۱۰ آینده ایران نه در گروه حفظ این نظام و نه اتکا به قدرت‌های بیگانه برای مداخله یا آلترناتیو سازی درخارج از کشور است. این جنبش‌ها با درهم آمیختن دمکراسی و عدالت اجتماعی، جنبش محیط زیست، برابری جنسیتی و رفع تبعیض اتنیکی و دیگر اشکال تبعیض بخت پیشروی بیشتری و بدل شدن به تحولی ترقی خواه را دارند. وظیفه اپوزیسیون خارج از کشور نیز حمایت قاطع از این جنبش‌ها است. همگرایی اپوزیسیون نیز در این راستا معنا و اهمیت و موضوعیت می‌یابد. ایران در استانه یک انفجار اجتماعی بزرگ است که سمت و سوی آن را اینده نشان خواهد داد.
در نخستین گفتگو بارادیو فردا به بررسی زمینه‌ها و چشم انداز خیزش خوزستان پرداخته‌ام (تا دقیقه ۹)
https://www.radiofarda.com/a/
در گفتگوی دوم در ایران اینترناسیونال با مهرداد درویش پور، حمید آصفی، و نجات بهرامی
به بررسی کم‌تر شدن فاصله اعتراضات و این که آیا ایران در آستانه یک تحول بزرگ است؟ پرداخته شده است.
درگفتگوی سوم رضا گوهرزاد با مهرداد درویش‌پور و مهدی نخل‌احمدی در تلویزیون اندیشه به نکات زیر پرداخته شده است.
آیا اعتراض‌های خوزستان به سوی سراسری شدن می‌رود؟
زمینه‌های این جنبش و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با دی ۹۶ و آبان ۹۸
جنبش‌های اجتماعی در ایران و رابطه آن با اپوزیسیون
تبعیض اتنیکی و نقش آن در اعتراض‌های خوزستان
