منتظر جهش ایرانی ویروس باشیم؟
رادیو زمانه - سیستم درمان در ایران سردرگم و خسته است. سویه دلتای کرونا در سراسر کشور قربانی می‌گیرد. از طرفی سویه لامبدا هم به دروازه‌های ایران رسیده است. قارچ سیاه و عفونت‌های مقاوم در بیمارستان‌ها مشاهده شده است و با این وجود هنوز سرم و دارو به‌میزان لازم وجود ندارد.
سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران به همشهری گفت که کمبود سرم فقط گریبان بیماران مبتلا به کرونا را نگرفته است و «بیمارانی که شیمی‌درمانی می‌کنند یا بر اثر سوختگی، تصادف و گرمازدگی آسیب می‌بینند نیز به‌خاطر نبود سرم با مشکل مواجه شده و حتی جان خود را از دست می‌دهند».
با این حال در روزهای گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه ۵۰۰ هزار سرم در انبار گمرک تهران ترخیص نشده و اکنون تاریخ انقضای آن گذشته است. این سرم‌ها تولید کشور آلمان بود.
قارچ سیاه هم به نگرانی جدید مردم و سیستم درمان بدل شده است. روح‌انگیز نشیبی، متخصص بیماری‌های عفونی گفت که «ابتلا به کرونا موجب قارچ سیاه نمی‌شود بلکه روند بروز قارچ سیاه به‌دلیل ریسک استفاده برخی داروهای مربوط به درمان عوارض کرونا است.»
او به ایسنا توضیح داد:
«برای درمان بیماران مبتلا به نوع شدید کرونا که در ICUها بستری می‌شوند یا اکسیژن خون بسیار پایینی دارند و دچار تنگی نفس می‌شوند، یک سری داروها استفاده می‌شود که برای نجات جان بیمار است. استفاده از این داروها، ریسک ابتلا به عفونت‌های قارچی را در بیمار بیشتر می‌کند بنابراین خود کرونا موجب بروز قارچ سیاه نمی‌شود.»
جهش ایرانی ویروس
طولانی شدن پیک پنجم کرونا در ایران یک نگرانی جدید ایجاد کرده است. بروز نوع و سویه جدید کرونا، این بار در ایران.
تسنیم به نقل از کارشناسان درمانی در ایران هشدار داده که گسترش و ماندگاری فعالیت یک نوع خاص از ویروس در منطقه‌ای مشخص احتمال جهش ویروس اولیه را ایجاد می‌کند؛ دقیقاً اتفاقی که در هندوستان، آفریقای جنوبی و سایر نقاط جهان تجربه شد و این اتفاق می‌تواند هزینه‌های سنگینی به منطقه و البته سایر نقاط جهان تحمیل کند.
این گروه معتقدند هم‌اکنون بیش از ده هفته است که ویروس دلتا در سطح گسترده و وسیع ایران را درگیر کرده است و هنوز خبری از آرام شدن اوضاع یا مهار این ویروس چموش نیست، از این روی مسئولان مربوطه باید آماده شرایط بدتر باشند چون درصورت ایجاد جهش تازه ویروس بدون تردید شرایط بحرانی‌تر و غیرقابل کنترل‌تر از زمان حاضر خواهد شد.
به‌گفته این کارشناسان هربار جهش در ویروس اولیه مقاومت آن مقابل درمان‌ها و پروتکل‌های موجود را تغییر می‌دهد که تا رسیدن به راهکار دقیق نه‌تنها تعداد مبتلایان افزایش چشمگیری خواهد داشت بلکه شاهد مرگ گسترده در سراسر کشور خواهیم بود و شاهد مثال آن هم جهش ویروس دلتاست که مقاومت مقابل شیوه‌های درمان قبلی و همچنین ماندگاری بیشتر بیماران در مراکز درمانی اصلی‌ترین تغییرات ایجادشده در ویروس انگلیسی است
لامبدا در راه است؟
علیجان تبرائی، رئیس انجمن ویروس‌شناسی ایران به تسنیم گفت که هنوز سویه لامبدا در ایران مشاهده نشده است. این موضوع در سخنان روز گذشته ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت هم تکرار شده بود. با اینجال تبرائی می‌گوید ممکن است با وضعیتی پیچیده تر از ورود سویه لامبدا مواجه شویم:
«دلتا در سراسر کشور ما منتشر شده، اما خوشبختانه تاکنون موردی از لامبدا مشاهده و اعلام نشده است؛ با این حال باید دقت داشته باشیم که با توجه به شرایط فعلی کشور و پخش گسترده ویروس، هیچ بعید نیست که ما خودمان با یک جهش بومی ویروس مواجه شویم.»
تبرائی گفت که عملکرد ضعیف ایران در مقابله با سویه دلتا زمینه را برای یک جهش جدید فراهم کرده است:
«حتماً و قطعاً چینی‌ها، انگلیسی‌ها، هندی‌ها و مردم آمریکای جنوبی هم دوست نداشتند که کشورشان محل جهش‌های مرگبار ویروس کرونا باشد، اما دیدیم که این‌گونه شد. ما هم بستر خوبی برای جهش ویروس فراهم کرده‌ایم و با مثبت شدن تست حدود ۴۰ هزار نفر و رسیدن آمار کل مبتلایان به ۴ میلیون و ۷۱۵ هزار نفر، نباید تعجب کرد اگر در هفته‌های آینده با یک جهش جدید در داخل کشور خودمان مواجه شویم.»
موج ششم در راه است
بررسی آمارهای رسمی منتشرشده از همه‌گیری در پیک پنجم از تاریخ ۳۰ مرداد تا دومین روز از شهریور ۱۴۰۰ نشان می‌دهد همه شاخص‌ها روند صعودی به خود گرفته‌اند به‌صورتی که در این دوره تعداد موارد ابتلا با رشد ۶۸درصدی باز هم بالای ۴۰ هزار مورد ابتلا قرار گرفت و جداول آماری رقم ۴۰۶۲۳ مورد ابتلا در ۲۴ ساعت را به خود دیدند.
این درحالی است که با افزایش تعداد موارد ابتلا شاخص بستری روزانه بیمارستان‌ها نیز سیر صعودی به خود گرفت و جهشی ۴۹٫۶درصدی را تجربه کرد تا جایی که در این بخش از جدول روزانه رقم ۵۴۸۷ مورد به ثبت رسید و تعداد موارد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه هم تکانی هرچند اندک را تجربه کرد تا با رشد ۱٫۳درصدی به رقم ۷۷۲۷ مورد رسیده باشد.
کارشناسان بهداشت و درمان افزایش تعداد موارد بستری و همچنین ثبت این تعداد بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه را به‌نوعی ناقوس مرگ می‌دانند چون با فاصله‌ای یک یا دو روزه باید منتظر جهش آمار فوتی‌ها باشیم که البته این جهش با یک خیز بسیار بلند ۳۰٫۳۳درصدی نسبت به اول هفته آغاز شده و در دومین روز از شهریور ۱۴۰۰ عدد ۷۰۹ را ثبت کرده است.
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران هشدار داده است که با ادامه این روند، موج ششم کرونا بدون فاصله از موج پنجم آغاز خواهد شد و موج جدید، ویرانگرتر و گسترده‌تر از موج پنجم خواهد بود.
کوروش هلاکویی استاد اپیدمولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران به جوان گفت که وزارت بهداشت آمار و اطلاعات لازم را در اختیار پژوهشگران قرار نمی‌دهد ولی باید آمار واقعی کرونا را هفت برابر آمار رسمی درنظر گرفت تا تصویری واقع‌بینانه به دست آوریم:
« طبق آمار‌هایی که ابتدای شروع کرونا از مناطق مختلف کشور دریافت می‌کردم، متوجه شدم که در برخی از مناطق می‌توانیم آمار رسمی را تا هفت برابر کنیم تا به آمار واقعی برسیم. در شهریور ماه سال گذشته ما برآورد ۳۵۰ هزار مرگ را داشتیم، اما داده‌ها را به گونه‌ای مهندسی می‌کنند که اگر شما از من سندی بخواهید سندی ندارم؛ چراکه به داده‌ها دسترسی ندارم و داده‌ها در اختیار نیست.»
این استاد دانشگاه خواستار برقراری قرنطینه سراسری به شکل حکومت نظامی شد و گفت که اگر چنین نکنیم فاجعه به بار خواهد آمد:
« تنها راهکار برای پیشگیری از وقوع پیک جدید، لاک داون تمام عیار و شبیه حکومت نظامی برای دو هفته، واکسیناسیون‌گسترده بالای ۷۰ درصد جمعیت ظرف این چهار ماه و همچنین شناسایی و جداسازی افراد بیمار وقرنطینه افرادی است که با بیماران در تماس بوده‌اند. در غیر این صورت چهار تا پنج ماه آینده پیکی به مراتب شدیدتر خواهیم داشت و بی‌تردید با شیوه کنونی مواجهه با ویروس کرونا و رها شدگی امور، واریانت لامبدا هم به‌زودی به ایران می‌رسد.»
