در این میان، میلیاردها دلار تجهیزات مدرن نظامی آمریکا از جمله انواع موشک و پهپاد و هلی‌کوپتر و نفربر در افغانستان باقی‌ مانده که اکنون به دست نیروهای طالبان افتاده است. شبکه تلویزیونی «الحدث» ویدئویی را منتشر کرده که نشان می‌دهد نیروهای طالبان یک هلی‌کوپتر رزمی «بلک هاوک» را به حرکت درآورده‌اند.

شاهد بالفيديو .. عناصر #طالبان تحاول التحليق بمروحيات بلاك هوك الأميركية pic.twitter.com/oxMJ2huXF2

-- ا لـ حـ ـد ث (@AlHadath) August 26, 2021

افتادن تجهیزات مدرن نظامی به دست تروریست‌های طالبان که برادر دوقلوی القاعده هستند برای دولت جو بایدن و متحدان غربی آمریکا که در افغانستان مستقر بوده‌اند فاجعه‌بار است به ویژه آنکه بر اساس گزارش‌های غیررسمی عوامل جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای به دست آوردن و خریدن این «غنایم جنگی» دندان تیز کرده‌اند. تحلیلگران می‌گویند از آنجا که طالبان مهارت و امکانات فنی و پول کافی برای استفاده از این تجهیزات را ندارند احتمال اینکه آنها را با رژیم ایران معامله کنند بسیار زیاد است.

مطالب بیشتر در کیهان لندن

خروج بی‌برنامه و فوری نیروهای آمریکایی از افغانستان یک افتضاح تاریخی دیگر در سیاست خارجی آمریکا به شمار می‌رود که انتقادات زیادی را به همراه داشته است. در همین ارتباط برایان بنت و آلنا آبرامسون در گزارشی که ۲۴ اوت (دوم شهریور) در «تایم» منتشر شده می‌نویسند اشرف غنی رئیس جمهوری مخلوع افغانستان در اواخر ماه ژوئن در دیدار با جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا که در کاخ سفید صورت گرفت نگرانی‌هایی را در مورد نحوه برنامه‌ریزی ایالات متحده برای انتقال شهروندان قبل از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان ابراز کرد.

به گفته یک مقام ارشد دولت بایدن که از این مذاکرات آگاه است اشرف غنی در آن دیدار گفت که نگران است که حمل و نقل هوایی وسیع شهروندان آمریکایی و اتباع افغان که با آمریکایی‌ها همکاری کرده‌اند، پیام‌های نگران‌کننده‌ای ارسال کند و اعتماد به توانایی دولت در مقابله با طالبان لطمه ببیند.

به گفته مقامات آمریکایی، بایدن و مشاوران او به صحبت‌های غنی گوش دادند و در همان ماه ژوئن تصمیم گرفتند عملیات انتقال غیرنظامیان را ادامه دهند اما قرار شد تا حدی آغاز عملیات را با استفاده از هواپیماهای تجاری مبهم نگه دارند و از استفاده از هواپیماهای نظامی بزرگتر خودداری کنند. اکنون اما نزدیک‌ترین مشاوران بایدن اذعان می‌کنند که این تصمیم یک اشتباه بوده است.

نیروهای دفاعی دولت افغانستان به سرعت متلاشی شدند و به طالبان اجازه داده شد ۱۵ اوت کنترل کابل را که در یک حمله ۱۱ روزه در سراسر کشور آغاز شده بود به دست بگیرند. در حال حاضر، دولت بایدن در حال انجام عملیات برای تخلیه هزاران آمریکایی و افغانستانی است که به آمریکایی‌ها در برقراری امنیت کمک کرده‌اند.

به گزارش روزنامه «واشنگتن پست» بنا بر تصمیم بایدن ویلیام برنز رئیس سازمان سیا که یک دیپلمات کهنه‌کار است روز دوشنبه ۲۳ اوت به کابل رفت تا با عبدالغنی برادر رهبر طالبان به صورت مخفیانه ملاقات کند و در مورد تلاش‌های آمریکا جهت تخلیه و قصد بایدن برای جلوگیری از فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان پس از خروج آمریکا صحبت کند.

در ادامه گزارش «تایم» آمده در حالی که هزاران آمریکایی تا کنون افغانستان را ترک کرده‌اند اما دولت آمریکا هنوز شمار آنها را مشخص نکرده است. بایدن می‌گوید اگر عملیات تخلیه بطور کامل اجرا نشد مهلت خروج را که تا ۳۱ اوت بوده است تمدید می‌کند. حالا آنها فقط یک هفته فرصت دارند تا بقیه آمریکایی‌ها را از افغانستان خارج کنند. این یک آزمون بزرگ برای دولت بایدن است که با تسلط سریع طالبان در افغانستان در تنگنا قرار گرفته و با مخاطرات زیادی روبروست.

نحوه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان که در واقع تصمیم جو بایدن بود به اعتبار آمریکا در قبال متحدانش نیز ضربه زده است. اکنون جان هزاران آمریکایی در خطر است.

مقامات آمریکایی می‌گویند تمام تلاش‌ آنها خروج ایمن و سریع شهروندان آمریکایی از افغانستان است اما تحقق این هدف با مشکلات پیچیده‌ای روبروست. دولت بایدن نمی‌داند چه تعداد آمریکایی در حال حاضر در افغانستان باقی مانده‌اند که می‌خواهند تخلیه شوند. از آمریکایی‌ها خواسته می‌شود هنگام ورود به افغانستان داوطلبانه شماره تماس‌ و محل اقامت خود را در سفارت آمریکا ثبت کنند، اما بسیاری از آنها این کار را نمی‌کنند. علاوه بر این، هیچ الزامی وجود ندارد که آمریکایی‌ها هنگام خروج از افغانستان به سفارت اطلاع بدهند.

This is the behaviour of #Taliban in the cities taken over. pic.twitter.com/zwX2ERWarO

-- Vatan Today (@vatantoday) August 22, 2021

جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید روز سه‌شنبه در یک نشست مطبوعاتی در مورد تعداد آمریکایی‌هایی که باید منتقل شوند گفت، «این یک رقم متغیر است. ما ساعت به ساعت کار می‌کنیم تا تصحیح و دقیق شود.» اما ضعف‌های اطلاعاتی در همان جلسه وقتی آشکار شد که از جنیفر ساکی پرسیده شد «یک آمریکایی در افغانستان برای رسیدن ایمن به فرودگاه کابل چه باید بکند؟» او پاسخ داد «اطلاعات تماس فرد مورد نظر را در اختیار وی قرار دهد!» و ادامه داد «اگر هر یک از شما از شهروندان آمریکایی که نمی‌توانند با ما تماس بگیرند صحبت می‌کنید، اطلاعات خود را به من بدهید و ما با آنها تماس خواهیم گرفت!»

در بخش دیگری از گزارش «تایم» آمده این چالش‌ها بازتاب انتقاداتی است که هفته‌هاست دولت بایدن در مورد اجرای ناموفق خروج آمریکا از افغانستان با آن روبروست. مقامات ارشد دولت بارها گفته‌اند که در حال برنامه‌ریزی برای هرگونه حادثه احتمالی هستند اما به نظر می‌رسد آنها از سرعت تسلط طالبان بر افغانستان بهت‌زده‌اند. در روزهای پس از تصرف کابل توسط طالبان، مقامات ارشد دولت بایدن مأیوس‌ گشته و تازه متوجه شدند که فهرست شهروندان آمریکایی وزارت خارجه در افغانستان ناقص است. آنها احساس کردند برای تماس با آمریکایی‌هایی که در این کشور مانده‌اند و یافتن افغانستانی‌هایی که با دولت ایالات متحده کار کرده‌اند و درخواست ویزای ویژه مهاجرت کرده‌اند، باید کارهای بیشتری انجام شود.

در اوایل هفته گذشته، مقامات ارشد وزارت خارجه تلاش کردند تا این نواقص را برطرف کنند و کارکنان سفارتخانه‌های ایالات متحده در سراسر جهان را فعال کردند تا با شماره تلفن‌های شناخته شده تماس بگیرند و پیام‌ها و ایمیل‌هایی را برای یافتن افرادی که باید منتقل شوند ارسال کنند. آدرس ایمیل وزارت خارجه هزاران پیام با نام و اطلاعات تماس برای افرادی که می‌خواهند از افغانستان خارج شوند دریافت کرد.

ازدحام جمعیت در ورودی فرودگاه بین‌المللی «حامد کرزی» باعث شده شرایط برای بسیاری از آمریکایی‌ها و دارندگان ویزای افغانستان ناامن باشد و نتوانند به راحتی به پروازها برسند.

مارا رودمن که در دوران اوباما و کلینتون کارمند بخش امنیت ملی دولت بود می‌گوید از اقدام دولت بایدن شگفت‌زده است و فکرش را نمی‌کرد که دولت آمریکا آمادگی «تخلیه فوری» نیروها را نداشته باشد. او می‌گوید: «از وقتیکه در کاخ سفید بودم، انتظار داشتم که برنامه‌ها و سناریوها با برنامه‌ریزی دقیق ارائه و اجرا شود تا از گزینه‌هایی که رئیس جمهور برای انتخاب در پیش دارد، پشتیبانی کند... به نظر می‌رسید بایدن هم چنین گزینه‌هایی داشته باشد اما آنچه در دو هفته گذشته شاهد آن بودیم، گویا اینطور نبوده است.»

انتقادات مشابهی از سوی حامیان و مخالفان بایدن صورت گرفته و تحلیلگران فکر می‌کنند که این مسئله می‌تواند ریاست جمهوری وی را تحت تأثیر قرار دهد و تصویری را که او از خودش به عنوان یک دولتمرد مجرّب و باتجربه ارائه کرده مخدوش کند.

وضعیت افغانستان با سقوط سایگون مقایسه می‌شود. تصمیم بایدن برای عدم استفاده از هواپیماهای نظامی برای سرعت بخشیدن به انتقال نیروها و شهروندان آمریکایی مشابه تصمیمی بود که رئیس جمهور جرالد فورد در زمان خروج ایالات متحده از سایگون (پایتخت ویتنام جنوبی) در آوریل ۱۹۷۵ انجام داد. دولت فورد اطلاعاتی داشت که سایگون پس از خروج آمریکا سقوط خواهد کرد.

کاخ سفید در دوران فورد تخلیه نیروها را کُند کرد زیرا مقامات فکر می‌کردند اگر این اقدام بیش از حد سریع باشد نشان‌دهنده ضعف ایالات متحده است. در آن دوران جو بایدن سناتوری جوان در کمیته روابط خارجی مجلس سنا بود و خروج آمریکا از سایگون را پیگیری می‌کرد. او به همراه شماری دیگر از اعضای کمیته روابط خارجی سنا و هنری کیسینجر وزیر خارجه دولت فورد در کاخ سفید برای عملیات خروج درخواست بودجه کردند.

بر اساس اسناد کاخ سفید در آن زمان بایدن و دیگران برای اجرای عملیات بزرگ خروج آمریکایی‌ها و متحدان ویتنامی آمریکا تقاضای بودجه مازاد کردند که همچنین شامل انتقال ۱۷۴ هزار شهروند ویتنامی به آمریکا با هواپیما می‌شد.

اکنون نوبت خود بایدن شده تا در کاخ سفید با تصمیمات سخت روبرو شود. تصمیماتی که بایدن راه گریزی از پیامدهای منفی آنها ندارد. او می‌خواهد عملیات در افغانستان هرچه زودتر تمام شود و هشدار داده نیروهای آمریکایی هرچه بیشتر در کابل بمانند با خطرات بیشتری از سوی گروه تروریستی داعش که- دشمن آمریکا و طالبان است- روبرو خواهند شد.