رادیو بین المللی فرانسه - رهبران ایران، چین و روسیه در نشست سازمان همکاری شانگهای، که روز جمعه ١٧ سپتامبر/ ٢۶ شهریورماه در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، از جمله به وضعیت حاکم بر افغانستان پرداختند و بر ضرورت تشکیل یک دولت «فراگیر» در این کشور تاکید کردند. مسکو و پکن بویژه از هنگام خروج نیروهای آمریکائی از افغانستان، تلاش می‌کنند نقش قدرت‌های کلیدی و تعیین کننده در این کشور را ایفا کنند. روسیه، چین و جمهوری‌های پیشین شوروی، بویژه تاجیکستان، نگران تسلط انحصاری طالبان بر قدرت در افغانستان و استقرار گروه‌های تروریستی در این کشور وگسترش آنها به خاک خود هستند و از همین رو تقسیم قدرت در کابل را رویکردی تلقی می‌کنند که می‌تواند به امنیت و ثبات بیشتر در این کشور منجر شود.
سازمان همکاری شانگهای که رویکردهای اساسی آن بویژه از سوی چین و روسیه تعیین می‌شود، خواستار برقراری گفتگو با طالبان و فشار بر آنها برای کسب تعهداتی بویژه در زمینۀ امنیت و مبارزه با تروریسم است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، که روز جمعه به شکل مجازی در نشست سران این سازمان شرکت کرده بود، در سخنان خود تاکید کرد که باید «توانائی‌های سازمان را برای تسهیل گفتگوهای میان افغانی فراگیر بکار انداخت تا از تهدیدات تروریسم و قاچاق مواد مخدر و افراط گرائی مذهبی از مبداء این کشور جلوگیری کرد».
ولادیمیر پوتین در حالی خواستار گفتگوهای فراگیر در افغانستان است که خود نه تنها از هرگونه گفتگوئی با نیروهای مخالف سر باز می‌زند، بلکه مخالفان را بر پایۀ اتهامات واهی از شرکت در انتخابات بازمی‌دارد. دولت ولادیمیر پوتین در آستانۀ انتخابات پارلمانی جاری در روسیه گوگل، اپل و تلگرام را با تهدید به مسدود کردن آنها در کشور وادار به حذف اپلی‌های طرفداران الکسی ناوالنی کرد.
رئیس جمهوری روسیه در سخنان خود در نشست سران سازمان شانگهای همچنین گفت «طالبان تقریبا سراسر خاک افغانستان را در کنترل دارند و باید مقامات تازه در این کشور را تشویق کرد که به تعهدات خود از جمله برقراری صلح، عادی سازی فضای عمومی و تضمین امنیت همگان عمل کنند».
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
همتای چینی وی، شی جین پینگ، نیز که کشور او نماد تک صدائی و نفی و سرکوب هر مخالفی است و بارها به سبب خشونت اعمال شده علیه مسلمانان و اویغورهای این کشور مورد انتقاد و سرزنش سازمان‌های مدافع حقوق بشر قرار گرفته در نشست دوشنبه خواستار «تشویق افغانستان به ایجاد یک چارچوب سیاسی گشوده و فراگیر» در کشور شد. شی جین پینگ نیز که بصورت مجازی در این نشست شرکت کرده بود، بر ضرورت «مبارزۀ قاطع [دولت افغانستان] با هر نوع تروریسم» و حفظ صلح با همسایگان تاکید کرد. چین دارای ٧۶ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان است.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، نیز با گزینش رویکرد همتایان چینی و روسی خود گفت «حکومت و دولتی که در افغانستان برپا می‌شود، باید دولتی فراگیر باشد». ابراهیم رئیسی بی آنکه توضیح دهد چگونه آنچه را برای همسایه لازم می‌داند، برای خود روا نمی‌دارد، در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت «دولت مربوط به یک قوم و یک گروه سیاسی نمی‌تواند مشکلات را حل کند. دولت فراگیر یعنی همۀ اقوام و گروه‌های سیاسی در این دولت باید احساس ایفای نقش کنند». او تاکید کرد «راه حل کشور افغانستان با یک کشور، یک قوم و یک گروه نیست، بلکه راه حل آن استقرار دولنی فراگیر و دولتی است که همۀ اقوام را در بر بگیرد».
رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز همانند دو همتای خود از توسعۀ تروریسم در کشور همسایه ابراز نگرانی کرد و پس از اینکه آمریکا را به حرکت «به سمت استقرار[داعش] در افغانستان» متهم ساخت و گفت «حضور داعش نه تنها در افغانستان، بلکه برای منطقه خطرناک است [و] باید زمینۀ حضور هر گونه جریان تروریستی را در افغانستان از بین برد». ابراهیم رئیسی گفت «با حضور هر جریانی که بستر رشد جریان‌های تروریستی در افغانستان باشد، مخالفیم و معتقدیم باید با آن برخورد قاطعانه شود».
ابراهیم رئیسی در این کنفرانس مطبوعاتی گفت «هرگز نمی‌پذیریم در کنار مرز ما جریان تروریستی و داعشی بخواهد خانه کند و به کشورهای منطقه و افغانستان ضربه بزند». او که «حضور بیگانگان در منطقه [را] تخریب کننده» خواند، دخالت ایران در دیگر کشورها را «امنیت ساز» دانست و گفت «هر جا حضور پیدا کردیم حضور امنیت ساز داشتیم».
در نشست دوشنبه، رئیس جمهوری تاجیکستان که کشور او نیز نماد فراگیری سیاسی نیست، درس «فراگیری» به رهبران کابل نداد و خواستار ایجاد «یک کمربند امنیتی قابل اعتماد گرداگرد افغانستان» شد. امامعلی رحمان که کشور او ١٣۵٧ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، هدف از ایجاد چنین ساختاری را جلوگیری از توسعۀ احتمالی «گروه‌های تروریستی» دانست.
نخست وزیر پاکستان، عمران خان، نیز که کشور او همواره حامی طالبان بوده است، با اشاره به دست یافتن آنان به قدرت در کابل، به ستایش از «یک فرصت نادر که اجازه می‌دهد به ٤٠ سال جنگ در افغانستان پایان داده شود» پرداخت و او نیز خواستار حضور همۀ گروه های قومی در ترکیب دولت شد.
