بی بی سی - به رغم درخواستهای مکرر آمریکا و امضاکنندگان برجام برای از سرگیری مذاکرات هستهای، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران گفت که «فعلا» بین ایران و اعضای باقیمانده برجام مذاکرهای رخ نخواهد داد، اما همزمان افزود که تهران «در اولین فرصت» به پای میز مذاکره بازخواهد گشت.
مذاکرات احیای برجام که از زمان به قدرت رسیدن جو بایدن در آمریکا، به میزبانی اتحادیه اروپا آغاز شد، از زمان پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات متوقف شده است.
ایران از سوی آمریکا و باقی طرفهای مذاکرهکننده تحت فشار است که هرچه سریعتر این مذاکرات را از سربگیرد.
آقای امیرعبداللهیان که در مصاحبهای اختصاصی با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران - ایرنا - سخن میگفت همچنان موضع مبهم ایران را در ارتباط با بازگشت به مذاکرات تکرار کرد و گفت، ایران به مذاکراتی باز میگردد که «نتیجهبخش و ثمربخش» باشد.
او در واکنش به فشارهای طرف روبهرو برای بازگشت به مذاکره گفت برایشان توضیح داده است که دولت جدید در ابتدای کارش «با بحران افغانستان روبهرو شده» که بخشی از مسایل مرزی ایران را تحت تاثیر قرار داده است، اما به رغم این موضوع، مطالعه پرونده مذاکرات و جمعبندی در ارتباط با مواضع طرف ادامه دارد.
در پایان کار دولت حسن روحانی، مذاکره کنندگان دولت پیشین بر سر یک متن برای طراحی یک توافق جدید به توافق رسیدند. اما وقتی عباس عراقچی به عنوان مسئول مذاکرات با این متن به تهران بازگشت، نتوانست مقامهای عالیرتبه حکومت را راضی کند که آن را بپذیرند.
در آن زمان آقای روحانی گفت که اگر اراده جدی برای پایان تحریمها وجود داشته باشد، «به عراقچی اختیارات بدهید، تحریمها یک روزه لغو خواهد شد.»
اما این درخواست رئیسجمهور وقت ایران به نتیجه نرسید و روشن نشد که دقیقا آن متن چه ایرادهایی از طرف ایران داشته که امضا نشده است.
حالا آقای امیرعبداللهیان میگوید که دولت جدید از رفتار اروپا و آمریکا در جریان مذاکرات راضی نیست.
او گفت که اروپا به طور کلی به تعهداتش در برجام عمل نکرده است و آمریکا نیز رفتارهایی دوگانه در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران در پیش گرفته است.
وزیر خارجه ایران گفت آمریکا «از یک طرف دعوت و درخواست برای بازگشت به برجام» ارائه میکند و از طرف دیگر «تحریمهای جدید» علیه ایران وضع میکند و «بعضا هم ادبیات منفی که در رسانهها و مصاحبههایشان بکار گرفته میشود.»
به گفته آقای امیرعبداللهیان، آمریکا «حتی درخواست مذاکراه دوجانبه» به تهران داده است. آیتالله خامنهای با مذاکره دوجانبه با آمریکا مخالف است و به همین دلیل نیز در مذاکرات احیای برجام، گفتوگوهای ایران و آمریکا به شکل غیرمستقیم و از طریق واسطهگری دیگر کشورهای عضو برجام و اتحادیه اروپا انجام شد.
جو بایدن رئیسجمهوری آمریکا در جریان مبارزات انتخاباتی وعده داد که در صورت پیروزی در انتخابات به برجام باز میگردد.
اما بعد از اینکه او به کاخ سفید راه یافت، روند بازگشت واشنگتن به برجام به یک مساله پیچیده تبدیل شد که علاوه بر جنبه مناقشات سیاسی و دیپلماتیک با پرسشهای جدی در ارتباط با مسایل فنی برنامه هستهای ایران نیز گره خورده بود.
بعد از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، ایران گام به گام از اجرای تعهداتش در برجام خودداری کرد و این موضوع موجب شد که ابعاد فنی برنامه هستهای ایران به مرور تغییر کند. به عنوان مثال در حال حاضر، سانتریفیوژهای پیشرفتهای که در برجام ممنوع بودند در ایران مشغول به کار هستند و سطح غنیسازی اورانیوم در ایران نیز به ۶۰٪ افزایش یافته که فراتر از سطح تعیین شده در برجام است.
ضمن اینکه در دو سال پایانی حکومت دونالد ترامپ، تحریمهای بیشتری نیز علیه ایران وضع شدند که روشن نیست کدام بخش از این تحریمها درصورت احیای برجام لغو خواهد شد.
در عین حال، حسین امیر عبداللهیان تاکید کرد که بر اساس استراتژی دولت جدید ایران، مساله احیای برجام یک اولویت اصلی نیست و دولت ابراهیم رئیسی از احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات نگران نیست.
او گفت: «از خطوط قرمز دولت آقای رئیسی این است که ما نمیخواهیم کشور را به برجام گره بزنیم. اگر در این مسیر، مذاکرات وین و برجام هم به نتیجهای رسید، فبها المراد.»
در دوران قدرت حسن روحانی، خروج آمریکا از برجام و کمپین «فشار حداکثری» واشنگتن به عنوان یکی از دلایل اصلی بحران اقتصادی ایران مطرح میشد.
«پیروزی» توخالی در دوشنبه، امیر طاهری
خط پایان ایدئولوژی مذهبی، علیرضا نوریزاده