از آن سو، اما جایگاه ترکیه نزد ایرانی‌ها به دلایل دیگری هم مستحکم‌تر از بسیاری کشور‌های همسایه است و در سال‌های اخیر، این کشور به نوعی پناهگاه اقتصادی برای ایرانی‌ها بدل شده است. بانک‌های ترکیه‌ای برای ایرانی‌ها حساب‌های ارزی باز می‌کنند، خرید با ریال (و حتی با کارت‌های بانکی ایرانی) در ترکیه هم مقدور است و این در حالی است که دولت ترکیه هم در سال‌های اخیر، به طور مداوم از همراهی با آمریکا در جهت تحریم همه جانبه اقتصاد ایران طفره رفته است. به این ترتیب، این کشور همواره، حتی برای دولت ایران، یک راه فرار اقتصادی بوده است.

این در حالی است که دولت ترکیه حدود دو سال پیش میزان سرمایه‌گذاری شخصی برای خرید ملک در این کشور که منتج به اخذ اقامت و نیز پاسپورت ترکیه‌ای می‌شود را به ۲۵۰ هزار دلار کاهش داد و این آغاز مسابقه‌ای شد برای ایرانی‌هایی که می‌خواستند تابعیت مضاعف دریافت کنند.

آمار‌های رسمی منتشر شده توسط دولت ترکیه نشان می‌دهند که طی این مدت، شهروندان ایرانی همواره در میان شهروندان ۳ کشور نخستی قرار داشته‌اند که بیشترین تعداد ملک را در ترکیه خریداری کرده اند.

جهان دیگر به اقتصاد ترکیه امید ندارد

با این همه، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این روز‌های خوش در پناهگاه اقتصادی ایرانی‌ها ممکن است به زودی به پایان برسد. همین چندماه پیش بود که موسسه اعتبارسنجی مشهور «مودیز» (Moody's)، رتبه اعتباری ترکیه را به B ۱ کاهش داد، یعنی رتبه‌ای که حتی از برخی کشور‌های قاره آفریقا هم پایین‌تر است. به این ترتیب، از نظر این موسسه معتبر، چشم انداز اقتصاد ترکیه اکنون در رده اقتصاد‌هایی همچون کنیا و اردن قرار دارد.

با این همه، «مودیز» تنها موسسه اعتبارسنجی نیست که رتبه اعتباری ترکیه را کاهش داده است. همین چند روز پیش، موسسه اعتبارسنجی «استاندارد‌اند پورز» (S&P Global Ratings) هم چشم‌انداز اقتصاد ترکیه را منفی اعلام کرد. کمی پیش از آن هم موسسه «فیچ» (Fitch Ratings) رتبه اعتباری ترکیه را کاهش داد و بنابراین، چشم اندازی که از آینده اقتصاد این کشور ترسیم می‌شود را تیره اعلام کرد.

بر این اساس، از نظر «استاندارد‌اند پورز»، رتبه اعتباری ترکیه اکنون B+ است و چشم‌انداز آینده اقتصاد این کشور هم «منفی» است. از نظر موسسه «فیچ»، همین شاخص‌ها به ترتیب BB- و «منفی» هستند و از نظر «مودیز» هم B ۲ و «منفی».

اگر بخواهیم این اصطلاحات تخصصی را به قالبی همه فهم ترجمه کنیم، آینده اقتصاد ترکیه اکنون از آینده اقتصاد کشور‌هایی مانند جمهوری آذربایجان، عمان یا آفریقای جنونی هم تیره‌تر است. اما چگونه؟

سایت «تریدینگ اکونومیکس» (Trading Economics)، همه این شاخص‌ها را در قالب یک امتیاز کلی از صفر تا ۱۰۰ دسته‌بندی کرده و رتبه اعتباری هر کشور را مشخص کرده است. کشور‌هایی که رتبه اعتباری بالاتری داشته باشند، قاعدتاً آینده اقتصادی روشن‌تری خواهند داشت و سرمایه گذاران بیشتری هم برای ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خود را روانه این کشور‌ها کنند.

امتیاز این سایت به اقتصاد ترکیه ۳۵ از ۱۰۰ است، یعنی به اندازه امتیازی که اقتصاد کشور‌هایی مانند آلبانی یا تانزانیا کسب کرده اند. امتیاز کشور‌هایی مانند اردن (۳۶) یا سنگال (۳۷) اندکی از ترکیه بالاتر است و گرجستان (۴۵) یا جمهوری آذربایجان (۴۸) هم اساساً از ترکیه پیش افتاده اند.

ناگفته نماند که نامی از ایران در این فهرست به چشم نمی‌خورد، چرا که ایران کشوری منزوی در اقتصاد جهانی به حساب می‌آید. از آن سو، کشور‌هایی مانند آلمان، هلند، سوئیس، دانمارک یا کانادا، امتیاز کامل (۱۰۰) و آمریکا امتیازی نزدیک به کامل (۹۸) را کسب کرده اند.