کیهان لندن ـ چهار مقام ارشد اسرائیلی که در سفر جِک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا به اورشلیم با او دیدار کرده بودند ۲۲ دسامبر (اول دیماه) به «آکسیوس» گفتند که در این جلسات خواستهاند اطمینان پیدا کنند که ایالات متحده در صورت لزوم مواضع سختگیرانهتری در مورد جمهوری اسلامی ایران اتخاذ میکند و نظرات اسرائیل را در نظر میگیرد.
این مقامات میگویند سالیوان در این جلسات سه سناریو احتمالی در مورد برنامه هستهای ایران عنوان کرد:
۱) رسیدن به توافق در چند هفته آینده منطبق با برجام که سالیوان گفت نسبت به انجام آن تردید دارد.
۲) توافق موقت تحت عنوان «توقف در برابر توقف» (انجماد در برابر انجماد) برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر برنامههای اتمی ایران.
۳) عدم دستیابی به توافق و اعمال تحریم و فشارهای جدید به جمهوری اسلامی.
با از سر گرفتن مذاکرات هستهای در وین، نگرانی در اسرائیل از این احتمال افزایش یافت که مبادا دولت بایدن به دنبال توافقی جزیی باشد که بدون هیچگونه عقبنشینی هستهای جمهوری اسلامی، تحریمها را لغو کند.
مقامات اسرائیلی میگویند ایده توافق احتمالی موقت «توقف در برابر توقف» در دیدارهای سالیوان و نفتالی بنت نخست وزیر و یائیر لاپید وزیر خارجه و بنی گانتز وزیر دفاع اسرائیل مورد بحث قرار گرفت. به گفته مقامات اسرائیل هر سه نفر به سالیوان تأکید کردند که با چنین اقدامی مخالفاند.
آنها تأکید کردند چنین توافقی فقط ممکن است رژیم ایران را بطور موقت از غنیسازی اورانیوم تا رسیدن به سطح تولید تسلیحات باز دارد. اما لاپید به سالیوان گفت که اسرائیل در حال حاضر با این فرض عمل میکند که ایران اورانیوم ۹۰ درصد غنیشده را در اختیار دارد. به گفته یکی از مقامات اسرائیلی، «ما فکر نمیکنیم که نیازی به پرداخت پول به آنها باشد تا این کار را انجام ندهند!»
سالیوان روز چهارشنبه پس از دیدار با رئیس جمهور آیزاک هرتزوگ با نفتالی بنت، یائیر لاپید و بنی گانتز دیدار کرد.
یکی از مقامات ارشد اسرائیلی گفت که نفتالی بنت از اینکه سالیوان با وجود مسائل مبرم دیگر که دولت بایدن با آنها روبروست، به نگرانیهای اسرائیل نیز توجه دارد، قدردانی کرد. این مقام اسرائیلی افزود «دیدار بنت و سالیوان بسیار اساسی بود و میتواند بر سیاستهای دو کشور تأثیر بگذارد... برای اولین بار، هر دو طرف واقعاً یکدیگر را درک کردند. با گذشت زمان، هر دو طرف به پختگی لازم رسیدهاند و ما بعد از این در جلسات کمی احساس اطمینان میکنیم.»
یکی دیگر از مقامات ارشد اسرائیل پس از دیدار با سالیوان به این نتیجه رسیده که دولت بایدن در مورد جمهوری اسلامی ایران «در وضعیت بهتری از آنچه ما فکر میکردیم» قرار دارد و شکافهای سیاسی آمریکا و اسرائیل کمتر از آنست که قبلاً تصور میشد.
سالیوان در ابتدای جلسه به بنت گفت که جو بایدن به او در روزهای کریسمس مأموریت داده تا به اورشلیم برود زیرا فکر میکرد مهم است که «با هم بنشینیم و یک استراتژی مشترک، یک چشمانداز مشترک» در مورد جمهوری اسلامی ایران پیدا کنیم و راهی به جلو بیابیم که منافع اسرائیل و آمریکا هر دو را تضمین کند.
سالیوان همچنین در جلسه کارگروه آمریکا و اسرائیل که روز چهارشنبه برگزار شد با ایال هولاتا مشاور امنیت ملی اسرائیل دیدار کرد. بر اساس بیانیه کاخ سفید آنها در مورد «لزوم مقابله با تمام ابعاد تهدیدات ناشی رژیم ایران»، از جمله برنامه هستهای، فعالیتهای بیثبات کننده در منطقه و حمایت از گروههای نیابتی تروریستی گفتگو کردند.
دو مقام اسرائیلی که در جلسات شرکت کردند گفتند سالیوان به صراحت گفت که دریچه مذاکرات در وین ممکن است تا پایان ژانویه یا اوایل فوریه بسته شود.
این مقامات گفتند که سالیوان نسبت به شانس دستیابی به توافق کامل تا آن زمان ابراز تردید کرد.
در همین حال، نفتالی بنت، یائیر لاپید و بنی گانتز استدلال کردند که «توافق موقت» فقط یک راه نجات برای اقتصاد رژیم ایران خواهد بود که بخشی از آن پول به سمت نیابتیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی که تهدیدی برای اسرائیل هستند، سرازیر میشود.
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این هرگونه «توافق موقت» با طرفین مذاکرات اتمی را رد کرده بودند.